Oud en nieuw wordt ieder jaar weer overschaduwd met veel incidenten, schade en slachtoffers. Gewoon in de straat wordt zwaar vuurwerk afgestoken. Ook het hele jaar door. Vuurwerk dat niet meer vergelijkbaar is met de strijker van vroeger. Het is ook ontzettend gemakkelijk om eraan te komen. Het is vechten tegen de bierkaai.
Kas Kaspers uit Veendam is anti-vuurwerk. Vanwege het misbruik met overlast en de vele vuurwerkslachtoffers is hij een van de voorstanders om de verkoop aan consumenten te verbieden. Evenals in Australië. Door de vele overlast is de weerstand tegen het afsteken van vuurwerk behoorlijk toegenomen. Van een feestelijke traditie heeft het niet altijd meer van doen.
Staakt het vuren
Kaspers was lid van de ‘Stichting staakt het vuren’ met oprichtingsjaar 2002. Deze stichting in Groningen kwam hoofdzakelijk op voor mensen met materiële, geestelijke en lichamelijke schade door vuurwerk. Later kwam daar ook de belangenbehartiging bij van de slachtoffers van de vuurwerkramp in Enschede dat in 2000 heeft plaatsvonden. Twee leden hebben vanuit de stichting drie boeken over de vuurwerkramp geschreven. Waarin veel informatie van Kaspers.
Na veel voorbereidend werk vond de stichting in 2013 dat het werk erop zat. En het verder aan de overheid en/of gemeente is om dit verder in goede banen te leiden. Het doel van de stichting was dezelfde als die van het Meldpunt Vuurwerkoverlast.
Een feest dat geen feest meer is
Maar de fors toegenomen vuurwerkoverlast houdt Kaspers nog altijd bezig. Hij volgt de ontwikkelingen op de voet. In 2020 was er meer illegaal vuurwerk in beslag genomen dan in heel 2019. Ver voortijdig klinken In heel Nederland zware knallen in de wijken. De politie is daartegen ondervertegenwoordigd.
Kaspers: “Wat versta je onder een feest, dat geen feest meer is. Als er 52 weken van een kalenderjaar vuurwerk wordt afgestoken. Hoeveel mensen moeten zich laten behandelen. Hoeveel materiële schade brengt het, en hoeveel geestelijke schade. Vernielingen door het opblazen, de inzet van de politie en de slachtoffers loopt tegen de 1 miljard euro.”
Geradicaliseerd
“Met de ondervertegenwoordiging van de zorgambulance, politie en brandweer tegen zoveel ‘individuen-overstromingen' van inwoners sta je in feite met de rug tegen de muur”, aldus Kaspers. “Er zijn ook agenten die getraumatiseerd zijn. Dan ben je voor je functie al beschadigd. Het is al lang zover dat het alarmbelletje wel aangezet moet worden voor meer aanvulling.”
Met het zware vuurwerk is het nu geradicaliseerd. Het is gegroeid en uitgebreid. “Mensen uit de oudere generatie voelen zich onveilig en zelfs bedreigd. Maar zelfs mensen die uiteindelijk voor de orde en veiligheid moeten zorgen voelen zich nog onveilig.”
Voor het kopen van vuurwerk zijn er drie categorieën opgesteld. Categorie I voor minimaal 12 jaar oud, minimaal 16 jaar voor categorie II en categorie III in ieder geval 18 jaar.
Vermenging bovengrond en ondergrond
“Maar het vuurwerkprobleem is steeds groter geworden. Er is de legale bovengrond en het illegale. Als je dat vermengt dan is het vuurwerk besmet. Het houd in dat je er uiteindelijk geen controle meer over hebt. Het is een stap naar radicalisering en dreiging bij alles wat daar mee samenhangt. Je komt bepaalde kenmerken tegen waar mensen zich bezorgt over maken.”
“Ik heb eens met een kerkleider in Tubbergen gebeld. Die zei: Meneer Kaspers, het vuurwerk dat je nu hebt is geen traditie. Weet u wat traditie is? Dat is carbid. Dat had een kerkelijke achtergrond. Bij de jaarwisseling gingen de boeren melkbussen gebruiken voor het afschieten van carbid. Om de boze geesten weg te drijven, om dan vervolgens gezond en al door het nieuwe jaar te komen.”
Nu zijn het juist boze geesten die met zwaar illegaal vuurwerk overlast veroorzaken.