Tekst Hans van Noort [ hansvannoort@parkstadveendam.nl ]
Er klinkt een bescheiden applaus van achter de tafel. Jan Hulshof scoort maar liefst 83 van de maximale 90 punten. Hiervoor gooit hij 10 x de bal richting de kegels. Op het eind van de baan, het zogenaamde kegelplateau, staan 9 kegels opgesteld. De middelste is iets langer, dat is de koningskegel. 2x gaat bij Jan alles om, ja, en de rest is dus iets minder. 83 punten is een prima score.
Je begrijpt het al, we hebben het over kegelen. Kegelen, wat is daar nou aan? Vergis je niet. Hier wordt topsport bedreven. Topsport op ieders eigen niveau. De meeste kegelaars hebben een eigen bal. De ballen hebben een gewicht tussen de 8 en 19 pond (4 – 9,5 kg). Bekende merken zijn de Velthuis- en de Trelleborg ballen. Er zit een gat in voor je duim. De bal is van kunststof gemaakt. Een van de leden laat een dwarsdoorsnede van een bal zien. “Met een stukje lood wordt het zwaartepunt bepaald,” vertelt hij. “Ook de gevoeligheid is van groot belang, die varieert van 1:3 tot 1:6. Dit staat aangegeven op de bal, naast het duimgat, het is de verhouding van het gewicht ten opzichte van de diameter.”
Het gewicht is heel belangrijk. Jan Schrage bijvoorbeeld gooit met een bal met een gewicht van 16.8 pond (8,4 kg). Met één hand optillen, met alléén je duim in het gat, lukt mij nauwelijks! Dan moet je ook nog eens op de baan mee gooien!
Schrage als oud wedstrijdspeler: “Het gaat niet om de snelheid van de bal, neen, met een beetje effect de bal zo over de baan laten rollen dat hopelijk alle kegels omgaan.” De baan is 20 m lang en 30 cm breed. In het midden is die een halve millimeter holler dan aan de buitenkant. In de meeste gevallen blijft de bal op de baan. Later in het spel, als de vermoeidheid een rol mee gaat spelen, vliegt de bal frequenter naast de baan. Het levert geen strafpunten op, maar met een nul op het scorebord telt het ook niet hard aan!
Bij het beginpunt van de baan liggen aan iedere zijde matten, om in één mooie soepele beweging de bal richting de kegels te gooien en uitglijden te voorkomen. Op de baan staat een rode streep. Bij dat punt moet de bal los zijn van de hand.
Boven het kegelplateau geeft een automatisch scorebord het aantal beurten, het aantal omgeworpen kegels én het totaal aantal behaalde punten aan. Daarna rolt de bal, ook weer automatisch, terug naar het beginpunt. De 2e worp kan beginnen. Bal in de hand, concentreren, aanloopje en daar gaat hij weer.
De Beertjes spelen om de week op woensdagmiddag op de kegelbanen van Huize Bareveld. Deze banen hebben ooit in het beroemde Veenlust gelegen. Daarna zijn ze verhuisd naar De Veenpoort. Sinds een aantal jaren liggen ze in Huize Bareveld. Eerst in de grote zaal en nadat de aanbouw gereed was in de speciale kegelzaal. Er liggen 4 banen, maar deze middag worden er maar 2 gebruikt. De baan is gecertificeerd én goed gekeurd door de KNKB (Kon. Ned. Kegel Bond). Er mogen dus officiële wedstrijden op gespeeld worden.
Johan Lichter is zo’n 1½ jaar lid van De Beertjes. Hij speelt ook bij de kegelclub van Zuidbroek met de toepasselijke naam: “Acht om de Lange.” (8 kegels om de koningskegel)!
Maar hij kegelt al vanaf 1997! Wat er zo gezellig aan kegelen is, vraag ik hem. “De onderlinge competitie, de gezelligheid, de leuke club De Beertjes en de lol. We lachen, gieren en brullen hier ’s woensdagsmiddags wat af. Ik kom hier graag. Die Acht om de Lange is de oudste kegelclub van Nederland,” vertelt hij met enige trots. “Opgericht in 1888!”
Tegenover hem zit Fred Mellens. Hij is voorzitter van de NNKB (Noord Nederlandse Kegel Bond) en weet alles van en over het kegelen. Hij en een paar anderen spelen mee met een aantal teams in de landelijke competitie. Uitwedstrijden kosten veelal een hele dag, want wedstrijdplaatsen zijn o.a. Nijmegen, Delft of Haarlem. Fred scoorde in de eerste ronde tijdens ons bezoek aan De Beertjes zojuist 82 punten. Verdienstelijk toch?
De naam De Beertjes heeft een verhaal. De club is afgescheiden van kegelclub ’t Swientje, ook hier in Veendam. Omdat De Beertjes doorgingen met alléén maar mannen, hebben ze de naamgeving toepasselijk aangepast.
Momenteel is Anjo van Bruggen voorzitter, Jakob Kuipers secretaris en Fré Keizer penningmeester. Vanmiddag zijn nagenoeg alle leden aanwezig – 15 man. Nestor is Jan Kuiper, 88 jaar en nog steeds lekker fanatiek. Jarenlang heeft hij op het hoogste niveau meegespeeld. Nu is het recreatieve het belangrijkste element.
Er hangt een aangename vriendelijke sfeer. Jakob Kuipers houdt als secretaris de stand bij en deelt de koppels in. Hij is lid én secretaris sinds 1999.
Bij binnenkomst legt eenieder € 1,00 in. Dit is voor het prijzengeld aan het einde van de middag. Neen, je wordt er niet rijk van als je wint, hoewel… Voor de winnaar ligt er een prijzengeld klaar van maar liefst € 2,50, nummer 2 krijgt € 1,50 en de derde prijs gaat met € 1,00 naar huis. Van wat overblijft wordt gespaard. Als er voldoende in het beertje (spaarvarken) zit doen de mannen er iets leuks van.
Kegelen is een zéér oude sport. Op 17e -eeuwse schilderijen zijn al afbeeldingen te zien. Natuurlijk zijn de materialen, regels en banen in de loop der tijd aangepast en herzien.
Houten ballen en idem banen zijn vervangen door kunststof om maar eens wat te noemen, maar de bekende gezelligheid is gebleven. Tallozen hebben in de loop der eeuwen veel plezier beleefd aan dit spel. Bij De Beertjes genieten de mannen ook nog elke keer.
Wil je ook eens meespelen? Ga dan ’s woensdagsmiddags eens langs bij Huize Bareveld. Weet zeker dat je met open armen wordt ontvangen.
