Windpark N33 produceerde behalve ‘gewoon’ geluid, ook laagfrequent geluid. Het is de nachtmerrie van iedere omwonende. Een indringende lage bromtoon dat al maanden heeft geduurd. Het was de geluidsambtenaar van Veendam, Jan van Muijlwijk, die het had ontdekt.

Het bromtonengeluid in de slaapkamer en andere vertrekken was te omschrijven als bonkend, en schuivend. Ook kon het een soort van drukgevoel teweeg brengen dat synchroon meeliep.

Verwachtingen niet uitgekomen
Het laagfrequent geluid was onverwacht opgetreden. De oorzaak is, of was, onduidelijk. De turbines van de Siemens Gamesa SWT DD-130 R19 zijn van het direct drive-type. De bladen zijn direct aan de generator gekoppeld. In klassieke turbines draaien ze via een tandwieloverbrenging. Normaal gesproken zou het direct-drive type juist weinig geluid maken, minder dan toegestaan.

Volgens het RIVM is er nog weinig onderzoek naar laagfrequent geluid gedaan. Maar dat laagfrequent geluid gezondheidseffecten kan hebben wordt al breed onderkend, al verschilt het van individu tot individu. De huidige turbines zijn inmiddels ook veel groter dan die van buitenlands onderzoek. Vandaar dat de roep om eigen onderzoek toeneemt. Eindelijk is het ministerie van Economische Zaken, samen met Binnenlandse Zaken, het RIVM en lokale overheden daarover in gesprek.

Gemeenten onthand
De normen houden geen rekening met het feit dat het geluid van de windturbines veel verder reikt dan verondersteld wordt. Mensen die tot op 1 tot 2 kilometer afstand van een windpark wonen, hebben er wel degelijk last van. En worden geluidsnormen ook overschreden. Ondanks dat de overheid dit onderzoek zelf door de RIVM heeft laten uitvoeren is dit advies niet opgevolgd en is de norm op 47 dB Lden gezet.

Gemeenten kunnen bij overlast een windpark niet stilleggen. Wat handhaving betreft wordt de gemeentelijke overheid gehinderd door wetgeving. In de geluidsnormen wordt niet eens rekening gehouden met specifiek laagfrequent geluid, waardoor van een overschrijding van de norm geen sprake is. Het enige wat dan rest, is kijken naar de private juridische mogelijkheden, aangezien deze molens dit geluid niet horen te maken.

Voorzorgsbeginsel
Deze benadering is ook gewoon niet oké. Ten aanzien van milieu en gezondheid geldt in Nederland het voorzorgsbeginsel. Het houdt in dat de overheid beschermende maatregelen kan nemen tegen mogelijk schadelijke milieueffecten van een situatie. Ook wanneer die effecten nog niet onomstotelijk zou zijn bewezen.

Het voorzorgsbeginsel zou ook moeten worden toegepast bij de bouw van windturbines in de bewoonde omgeving. Omdat er ook hier ruim voldoende aanwijzingen zijn voor gezondheidsschade bij omwonenden. Het zijn industriële reuzen dichtbij en midden tussenin bewoond gebied. Een kleine groep mensen opofferen is niet oké. Terwijl de beleidsmaker lekker kan gaan slapen. De gezondheid van de bewoners is hun belangrijkste grondrecht.

De exploitanten RWE (windpark Eekerpolder) en Yard Energy (windpark Vermeer) onderkennen het probleem. “Het is een uitzonderlijk geluid dat normaal gesproken niet bij een windturbine in bedrijf past”, vertelt een zegsman van RWE.

“In de afgelopen maanden heeft onder meer onderzoeksbureau Arcadis in opdracht van RWE continumetingen uitgevoerd bij het windpark Eekerpolder. De turbines zijn van nieuwe software voorzien. RWE zal het gemeten geluid 24/7 vastleggen en zal dit samen met de meldingen uit de Geluidsverwachting-app terug geven aan de windturbineleverancier.”

Men hoopt dat op basis van deze recente instellingen het bijgeluid niet meer hoorbaar is, met het laagfrequent geluid dat omwonenden uit hun slaap houdt.

Continumetingen
Bij de uitgevoerde metingen is het geluid continu gemeten en gemonitord in relatie tot windsnelheid, windrichting en vermogen. Daarnaast zijn alle windturbines tijdens de nachtelijke uren (22:00- 7:00 uur) in vermogen teruggezet naar een vermogensniveau waarbij de turbines niet het maximale windturbinegeluid konden produceren.

Blijf uw bevindingen melden, met tijdstip
“De uitgevoerde metingen van de afgelopen maanden hebben ons veel waardevolle data opgeleverd over de omstandigheden en de mogelijke oorzaken en gevolgen”, aldus de woordvoerder. “Dankzij die metingen en de app-meldingen is een groot aantal analyses uitgevoerd waardoor aanpassingen en nieuwe optimalisaties konden worden doorgevoerd om die vervolgens weer opnieuw te (kunnen) testen. Wij vragen u als omwonende nadrukkelijk om uw bevindingen te blijven melden.”

Omwonenden van Windpark Vermeer kunnen hun bevindingen doorgeven via overlastwindparkn33@drcmeeden.nl of info@windparkn33.nl. YARD Energy kiest in de communicatie naar de omgeving voor een andere benadering dan de Geluidsapp. Dat houdt in dat omwonenden van Windpark Vermeer (het Westelijke deel van Meeden, Muntendam, Zuidbroek, Zuidwending, Veendam en Wildervank) geen gebruik van de app kunnen maken.

“Via deze website en via de geluidsapp houden we de omgeving op de hoogte wanneer er zich nieuwe ontwikkelingen voordoen.”

Gerelateerd artikel: Informatiemarkt Windpark N33