Oud Veendam

Gereformeerde Kerk Wildervank

Door op zondag, 1 december, 2013 - 06:00

Rink Oosting is amateurhistoricus en verzamelt oude foto´s en verhalen die de geschiedenis van Veendam vertellen. Wekelijks op parkstadveendam een nieuw verhaal, zoveel mogelijk inhakend op de actualiteit, omlijst met foto's. Mocht u zelf in het bezit zijn van oude foto's, ansichtkaarten, dia's, oude nota's, verhalen enz. U kunt Rink Oosting bereiken op telefoonnummer 06-41586400 of per e-mail: rinkoosting@online.nl

Het was rond 1835 dat, de in 1801 in Veendam geboren ds. De Cock leiding geeft aan een groep afgescheidenen die zich losmaakte van de traditionele Nederlands Hervormde Kerk. Bijeenkomsten waren destijds verboden en werden in boerenschuren of woningen gehouden. De eerste officiële dienst van de Gereformeerde Kerk werd gehouden op 9 april 1835 en werd geleid door ds De Cock. De Gereformeerde Gemeente nam op 18 februari 1842 zijn eerste kerk officieel in gebruik. Op deze vroege opname, genomen aan het Oosterdiep, is deze kerk op de achtergrond te zien.

Hier zien we de oude kerk uit 1842 (de kerk werd in 1850 verbouwd) vanaf het Westerdiep. Meestal vond je in de onmiddellijke nabijheid van de kerk een pastorie en een school. Rechts van de kerk zien we de meesterswoning met daarachter de school. De pastorie bevond zich aan het Oosterdiep. Links de oude kosterswoning.

Van veraf is de veertig meter hoge toren van de Gereformeerde Kerk te zien. Aanvankelijk werd in 1910 gekozen voor verlenging van de oude kerk doch door een niet geringe bijdrage van de fam. Bosch werd uiteindelijk gekozen voor nieuwbouw. Op voordracht van de fam. Bosch werd gekozen voor architect Tjeerd Kuipers. Op 18 mei 1911 werd de kerk officieel ingewijd.

Een oude opname toont ons de "nieuwe kerk' gezien vanaf het Oosterdiep. Links werd de kerk geflankeerd door de pastorie. Deze bestond reeds ten tijde van de ‘oude kerk'. Rechts stond in die tijd een winkel annex logement. Beide panden zijn reeds lang uit het straatbeeld verdwenen.

Een mooie opname toont ons een deel van de binnenzijde van de kerk met op de achtergrond het imposante Walckerorgel. Het orgel werd gebouwd in 1913 door de Duitse orgelbouwer E.F. Walcker uit Ludwigsburg. Het kerkorgel werd geschonken door de fam. Bosch die ook een deel van de bouwkosten van de grote kerk voor zijn rekening nam. Tevens zijn vier van de zes kroonluchters te zien. Deze zijn, evenals kerk en orgelfront, ontworpen door architect Tjeerd Kuipers.

Fier en statig staat hij daar, de Grote Kerk van de Gereformeerde Gemeente in Wildervank. Vroeger verscholen achter woningen en een bedrijfspand, tegenwoordig vol in het zicht vanaf de openbare weg.

Oud Veendam

Veendam op oude ansichtkaarten

Door op zondag, 17 november, 2013 - 19:00

Afgelopen weekeinde toonde ik een aantal bijzondere kaarten. Ik heb hierbij een keuze moeten maken terwijl er nog vele leuke bijzondere kaarten zij. Daarom als toetje laat ik ook dit weekeinde een serie leuke bijzondere en soms zeldzame kaarten zien.

Oud Veendam

Veendam op oude ansichtkaarten

Door op zondag, 10 november, 2013 - 06:00

oudste kaart 1898

Zoals u zult weten ben ik fervent verzamelaar van alles dat met de historie van Veendam te maken heeft. Ik bezit inmiddels één van de grootste collecties ansichtkaarten van de gemeente Veendam waar ik u reeds diversen heb getoond. Bij ansichtkaarten hebben mensen meestal het idee dat het een voorstelling van een straat of een gebouw in de gemeente is.

groeten uit kaart uit een serie van vier

Echter er zijn ook veel fantasiekaarten die indirect met de gemeente Veendam van doen hebben. Bekend zijn de kaarten met ‘groeten uit....' Dit kan een kaart zijn met afbeeldingen van de gemeente maar het kunnen ook kaarten zijn met een tekening of een afbeelding die voor elke gemeente bruikbaar zijn.

Oudste kaart met meerluik

Bekend zijn ook de kaarten met een luikje. Wanner men deze opent bevind zich hierin een opgevouwen pakketje met diverse afbeeldingen meestal verkleinde afbeeldingen van die ook als ansichtkaart zijn uitgegeven. Zulke kaarten worden leporella's genoemd. De oudste kaarten die van Veendam bekend zijn zijn kaarten met groet uit.

Groeten uit een luxe kaart

Ook feesten en evenementen waren vroeger gelegenheden om ansichtkaarten uit te geven. Fototoestellen waren zeldzaam en slechts voor fotograven en notabelen beschikbaar. Om de ‘gewone' man toch een herinnering van een feest of evenement te geven bestond de mogelijk afbeelding gedrukt als ansichtkaart te kopen. Hieronder een aantal voorbeelden van bijzondere kaarten

Kaart uitgegeven ter gelegenheid vliegdemonstratie in Veendam

Historische optocht ter gelegenheid van 100-jarige bevrijding Fransche overheersing in 1913

Bloemencorso 1905 ter gelegenheid 250-jarig bestaan Veendam

Schoolfeest

Bezoek prins Hendrik aan Veendam

Voorbeeld van leporella

Tentoonstelling miniatuurstad Huizinga

Voorbeeld fantasiekaart

Oud Veendam

Oud Wildervank

Door op zondag, 3 november, 2013 - 06:01

De vorige keer zijn we gebleven bij het voormalige postkantoor van Wildervank, dit weekend gaan we iets verder naar het zuiden. We belanden op de hoek van de 18de Laan. In 1904 verrees op deze plek de winkel van Gerhard Caneel die hier een manufacturen- en galanterieënwinkel vestigde. Reeds vanaf het begin kreeg het de naam Bijenkorf, of het een verwijzing is naar de grote broer weet ik niet. In 1924 werd het oorspronkelijke pand door brand verwoest. Op de plek werd het pand gebouwd dat er nu nog staat. In 1946 werd de zaak voortgezet door Frans Caneel die het assortiment wijzigde in luxe en huishoudelijke goederen aangevuld met speelgoed. In 1979 werd de zaak, waar uitsluitend nog speelgoed te verkrijgen was, overgenomen door Jan Hemmen die een zaak ernaast had. In 1988 was het gedaan met de detailhandel en werd er een kapperszaak en beautycenter gevestigd.

Wanneer we een blik werpen in de 18de Laan kunnen we ons nu niet de situatie voorstellen zoals deze voor honderd jaar terug was. Toen konden we aan het eind van de 18de Laan een heuse molen waarnemen. Het was de molen van Meyer en ten Cate. Wildervank bezat meerder molens maar niet één heeft de tand des tijds doorstaan.

We gaan naar de overzijde en nemen de brug richting de Beukenlaan. Op de hoek staat de villa waarvan de naam duidelijk boven in de gevel te lezen is ‘Villa Auwina'. De villa is vernoemd naar Auwina Uniken uit Stadskanaal alwaar deze familie een belangrijke invloed op het ontstaan van deze gemeente heeft gehad. Zij was de echtgenote van Willem Alexander Paul Frederik Lodewijk de Leve. Hij had veel geld en liet het graag rollen. Het huwelijk heeft geen stand gehouden en na de scheiding trouwde hij volgens overlevering met een freule. Het was echter geen garantie voor een onbezorgd leven. Het geld dat hij bezat is in ‘rook' opgegaan en uiteindelijk is hij arm gestorven. De villa is echter behouden gebleven. Op de foto's zien we dat de situatie is veranderd. Direct naast de villa stond een schippershuis, op deze plek ligt nu de Beukenlaan. Naast het schippershuis een wijk, nu ligt hier een groenstrook.

Oud Veendam

Oud Wildervank

Door op zondag, 27 oktober, 2013 - 05:54

In Wildervank heb je delen die stil lijken te hebben gestaan in de tijd. Wanner je het met oude foto's vergelijkt is er weinig veranderd. Allen het straatbeeld is veranderd en de panden hebben een andere functie gekregen. Maar de panden staan er nog en hebben de tand des de tijd goed doorstaan.

Zo'n stukje Wildervank is de omgeving van de oude Mulo en het postkantoor. Tussen deze twee karakteristieke panden staat het oude schoolmeestershuis. Op de plaats waar tot 1990 de Mavo in Wildervank gehuisvest was stond reeds in 1858 het eerste schoolgebouw. Het betrof hier in eerste instantie een zgn. Fransche school die reeds in 1855 was opgericht. In 1860 werd dit een M.U.L.O.

In 1872 werd er een nieuwe school gebouwd die in 1911 werd vervangen door het gebouw dat we nu nog steeds op deze plek kunnen vinden. Als gevolg van de Mammoetwet in 1968 veranderde de naam in Mavo Wildervank. De school kende een gestage groei die uitbreidingen in 1952, beginjaren zestig, 1975, 1979 en 1982 noodzakelijk maakte.

In 1990 vond er een fusie plaats met de LTS en Huishoudschool in Veendam waardoor de Mavo Wildervank opging in de nieuwe scholengemeenschap De Vaart in Veendam.

Het pand van het voormalige postkantoor dateert van 1912. Reeds in 1850 kende Wildervank een hulppostkantoor dat in 1880 de functie kreeg van een volwaardig postkantoor.

Maar postkantoren zijn niet meer van deze tijd en ook het postkantoor te Wildervank verloor zijn oorspronkelijk functie. Gelukkig zijn de panden wel behouden gebleven voor het Wildervanker straatbeeld.