Rink Oosting is amateurhistoricus en verzamelt oude foto´s en verhalen die de geschiedenis van Veendam vertellen. Wekelijks op parkstadveendam een nieuw verhaal, zoveel mogelijk inhakend op de actualiteit, omlijst met foto's. Mocht u zelf in het bezit zijn van oude foto's, ansichtkaarten, dia's, oude nota's, verhalen enz. U kunt Rink Oosting bereiken op telefoonnummer 06-41586400 of per e-mail: rinkoosting@wanadoo.nl
Zou men nu deze oude opname uit het begin van de vorige eeuw meenemen naar de oorspronkelijke plaats dan zal men tot de conclusie moeten komen dat niets meer herkenbaar is. De foto toont het Beneden Westerdiep gezien vanaf het huidige Prins Hendrikplein. Links zien we een moestuin, tegenwoordig staan hier woningen. De ophaalbrug behoorde tot Huize Woelwater. Gezien de vele bomen was Veendam vele malen groener dan nu. De meeste bomen zijn verdwenen. In die tijd waren de wegen nog leeg en kon men nog van de rust genieten. Men had in die tijd nog niet zoveel haast om ergens te komen.
Allemaal even stilstaan en naar het vogeltje kijken zal de fotograaf gezegd hebben toen hij deze opname maakte. Hij stond in de Kerkstraat en keek in de richting van het huidige Prins Hendrikplein. Het lijkt wel een reclamefoto gezien de reclame die aan de linkerzijde wordt gemaakt. Het hoge pand links is het voormalige hotel Java. Links ernaast de smederij van Dreesman. De ophaalbrug gaf toegang tot de Steenfabriek en de Langeleegte. Aan de overzijde van het kanaal rechts stonden enkele zeer oude woningen die waarschijnlijk hebben toebehoord tot de scheepswerf van Pik die hier gevestigd is geweest.
Hoe Veenkoloniaal lag het er destijds bij het aan Boven Westerdiep. Rechts één van de mooiste boerderijen aan het Westerdiep. Deze prachtige villaachtige boerderij behoorde toe aan de familie Meiborg. Vlak voor de afbraak is de boerderij nog gebruikt als plaatselijke manege. Aan de linkerzijde stond toen nog een rijtje woningen. Deze werden later afgebroken om een doorbraak te creëren voor de aanleg van de betonweg( Veendammerweg) naar Borgercompagnie. De schoorsteen behoorde toe aan de aardappelmeelfabriek van D.W.M. & Co. Deze fabriek en schoorsteen verdwenen in 1935. Heden ten dage is er van dit nostalgische plaatje niets terug te vinden. Door de jaren heen is alles verdwenen.
Zo moet het straatbeeld er honderden jaren lang uitgezien hebben. Als er een goede wind stond voeren ze zeilend door de Veenkoloniale kanalen, de vrachtschepen die vele goederen vervoerden. Als er geen goede wind stond bleef er maar één ding over, zelf het schip voorwaarts trekken of het laten doen door de scheepsjager en zijn paard. Achter de grote bomen langs het diep staat de voormalige opzichterwoning van de naastgelegen aardappelmeelfabriek. Op de achtergrond aan het eind van het diep stond de voormalige pastorie van ds. Sannes, Carpe Diem
Staan we zo goed; zullen hebben gevraagd toen ze werden gefotografeerd. Deze vroege opname uit de vorige eeuw toont ons een nostalgisch beeld van het Boven Westerdiep vlakbij de voormalige pastorie ‘Villa Maria' die we schuin achter de brug kunnen ontwaren. Tussen de pijlers van de brug de contouren van een prachtig schippershuisje dat hier stond. Op de achtergrond de voormalige boerderij van boer Tielken waarvan het voorhuis in later jaren drastisch werd veranderd.
Het moet een mooie zonnige dag zijn geweest toen deze opname werd gemaakt. We staan hier ter hoogte van de huidige Kerkstraat destijds Kerklaan. We zien het Bocht Oosterdiep rond 1917. Een oude opname als deze laat ons niet alleen het toenmalige straatbeeld zien maar toont ons ook veel over de klederdracht van die tijd. Een prachtig voorbeeld van de mode uit die tijd tonen ons de twee dames rechts die samen de Kerklaan in lopen om te gaan winkelen. In de weg zien we de rails van de smalspoorlijn die zijn weg vond door de Kerklaan. Het betreft hier een restant van de paardentramlijn die toen reeds aan de laatste dagen van zijn bestaan bezig was. De doorgaande lijn langs het Oosterdiep was reeds opgedoekt.
Het economisch centrum van Veendam, de Kerklaan in vroeger dagen. Voor de oorlog was de Kerklaan vooral een woon- winkelstraat. Grote woningen voor notabelen en winkels volgen elkaar op. Vele bekende notabelen zoals dr. Brongers, dr, Tjabbes, dr. Wichers en directeur Mulder van de plaatselijke Steennnootknopenfabriek bewoonden de Kerklaan. Rechts het prachtige huis met de zuilen van Dr. Brongers. Na de oorlog verloor de straat zijn woonfunctie en werd het voornamelijk een winkelstraat. De meeste oude gevels zijn verdwenen of zijn verminkt door verbouwingen.
Achter de Kerklaan ligt in het centrum een groene oase. Het betreft hier het Plantsoen tegenwoordig het Julianapark. Het park kreeg zijn definitieve naam Julianapark bij het huwelijk van prinses Juliana en prins Bernard op 7 januari 1937. We zien hier het oudste gedeelte van het park dat zich direct achter het gemeentehuis bevindt. In het park bevond zich een muziekkoepel waar menig maal een muzikale uitvoering ten gehore gebracht werd. In die dagen werden dit soort uitvoeringen nog in grote getale bezocht. Op de achtergrond de toegang vanuit de Kerklaan die 's avonds met hekken werd afgesloten. Het park was in die tijd in de nachtelijke uren niet toegankelijk. Het park is tot driemaal toe vergroot. Een deel werd opgeofferd aan de heilige koe en in 2004 werd het park grotendeels gerenoveerd.
De Kerkstraat aan het begin van de jaren vijftig. De bebouwing vormde in die tijd nog een ononderbroken lint. Links het befaamde hotel De Vries dat wijd en zijd bekend was. De zaak straalde nog echt allure uit. Een alles verwoestende brand in 1976 deed het pand verdwijnen uit het straatbeeld. Aan de rechterzijde de benzinepomp die behoorde aan de voormalige autogarage ‘Centrum', in 1934 overgenomen door Dontje. In het winkelpand met het typerende torentje vonden we de manufacturenzaak van Stoop. In de kelder exploiteerden de heren De Graaf en Duut de ‘Eerste Veendammer Electro Bioscope‘. Zoals op de opname te zien is waren paard en wagen nog niet uit het Veendammer straatbeeld verdwenen.
Een oude opname toont ons de bocht in de Kerklaan rond 1900. in die tijd was de Kerklaan nog een echte laan met aan weerszijden bomen. Alleen langs de woningen lag een verhard voetpad. Het tweede huis was van dr. Wichers. Het pand mocht ook burgemeester Van Beresteijn tot zijn bewoners rekenen. Na zijn vertrek werd het pand in 1911 afgebroken om de doorbraak te realiseren voor het achtergelegen stratenplan. Op deze oude opname zijn prachtige details te zien. De Kerklaan straalde in die tijd nog echt allure en rijkdom uit. Ruim honderd jaar later is van deze allure, rijkdom en bijbehorende panden niets terug te vinden.
