Teskt Jesse Smit | Foto Peter Panneman
Vrijdag 3 mei stond de grote zaal in Brouwhotel Parkzicht geheel in het teken van BV Veendam. Deze zeer geslaagde avond werd op ludieke wijze gepresenteerd en gehost door de veelzijdige Eddy van der Ley uit Enschede.
Wat is er zoal verteld op deze avond? Met die vraag ben je op het juiste adres middels deze uitgebreide uiteenzetting van een avond die bewijst dat BV Veendam nog steeds in vele harten voortleeft. ‘Veendam 1 gaat nooit verloren’, was een van de eerste uitspraken in de reünie-achtige avond. Dit viel als het aan de opkomst ligt zeker wel te stellen, want de zaal was vrijwel geheel gevuld met supporters, al dan niet uitgedost in het kenmerkende geelzwart. Circa 200 belangstellenden waren aanwezig. Sommige mensen zagen elkaar vrijdagavond weer voor het eerst na 20 jaar. Een echte nostalgische reünie dus.
Genodigden
Tijdens deze nostalgische avond mochten bepaalde mensen natuurlijk niet ontbreken als gast. Bijvoorbeeld de familie Nienhuis, die deze avond werden vereerd met de verhalen over de nalatenschap van Henk Nienhuis. Naast de familie Nienhuis was ook de vrouw van Boy Nijgh aanwezig, Ria Nijgh.
Aftrap
Bé Löhr en zijn compagnon Meindert verzorgden de spreekwoordelijke aftrap van de eerste helft van het college. De heer Löhr is 95 jaar oud en een rasechte Veendam supporter. Samen speelden ze één van de supporters liederen. Het was een prachtig begin van iets wat een nostalgische avond beloofde te worden.
Herkomst naam Langeleegte
Na een terecht en luid applaus kwam Van der Ley aan het woord. De presentator begon eigenlijk met de vraag en inleiding op de avond: vanwaar de naam Langeleegte? Van der Ley had komische beelden meegenomen, waarin toenmalig Veendam penningmeester Chris Koch een telefonisch gesprek heeft waarin hem deze vraag wordt voorgelegd. Humoristisch genoeg wist Koch in dit Jiskefetachtig fragment slechts antwoord te geven met een paar woorden ‘Ja, ja precies’ en op z’n plat Gronings ‘juust.. Hierna werden beelden tentoongesteld waarin de inwoners dezelfde vraag kregen voorgeschoteld. Het algemene antwoord wat uit beide van deze fragmenten kwam was kortgezegd, dat men eigenlijk geen idee had en het zal ze ook een worst zijn. Al met al een filmpje uit de oude doos, die het terugkijken op YouTube zeker waard is.
Voor een vraag als deze kun je natuurlijk het best een echte kenner raadplegen. Mitsdien werd Klaas Fleurke, topauteur van tweeluik ‘De Langeleegte huilt’ naar voren geroepen met de titel ‘BV Veendam historicus’. Fleurke zelf gaf onmiddellijk de credits aan collega auteur Jan Mulder, want volgens Fleurke schreef Mulder met zijn boek ‘Aan de Langeleegte’ de bijbel over BV Veendam.
Enfin, na een flinke theoriesessie waarin brouwerij ‘het Vosje’ nog werd aangehaald, kwam het er op neer dat voormalig burgemeester Boekhoven er het dichtstbij zat: leeg is Gronings voor laag, het gaat om een laag stuk land, afgegraven van veen. De Langeleegte is een laag stuk land. Laag, dat is een begrip waar met name het Westen over sprak. Met veel dedain werd door hen neergekeken op de plek en de voetbalclub Veendam. ‘Veendam is het Siberië van Nederland’ of ‘wat een pleuris eind’, zoals Bas Nijhuis zei in een meegebracht interview van de presentator. ‘De velden zijn van beton. Dat is hoe er gesproken werd over Veendam’, aldus van der Ley.
Voor supporters is het voetbalromantisch beton (al mogen we gerust stellen dat BV Veendam over één van de beste grasmatten uit het betaalde voetbal beschikte). Het harde werken in het veld, dat is veenkoloniaal!
Voormalig Oranje-international (met natuurlijk een verleden aan de Langeleegte), Frans de Munck, sprak die neerbuigende uitspraken in een fragment dan ook tegen. De doelman heeft een geweldige tijd gehad in Veendam en haalde in het meegebrachte interview aan, dat de Langeleegte het eerste stadion in Nederland was met verwarmde tribunes. Ze liepen voor op de rest!
Johan Derksen
Vrij vroeg op de avond maakte, via meegebrachte video’s, één dan de bekendste oud-Veendammers zijn entree in het college. Ik heb het natuurlijk over Johan Derksen! In dit eerste fragment werd door initiatiefnemer Van der Ley de vraag gesteld wat voor gevoel Derksen heeft en had bij de club en de Langeleegte. Derksen gaf op geheel eigen wijze antwoord: ‘zonder betaald voetbalclub heeft Veendam dezelfde uitstraling als Scheemda of Oude Pekela.’ Aanwezige Pekelder Gerard Wiekens kwam hier later op de avond op humoristische wijze op terug. Natuurlijk beaamde Derksen in het fragment meteen, dat zijn liefdesgevoel voor de club is gebleven.
Johan Derksen begon vrijwel meteen over één van zijn grote voorbeelden in het voetbal: Jan Blijham. Blijham viel niet alleen bij Derksen in de smaak, Blijham was namelijk een absolute publiekslieveling, een typische Veendam-speler. ‘Jan Blijham was namelijk een harde speler en hij liep voorop in de strijd’, aldus Derksen. Derksen vertelde verder dat hij en Blijham samen een geweldige tijd hebben doorgemaakt bij Veendam. ‘We hebben geen kloten verdiend, maar we hebben wel een mooie tijd gehad’, vertelde de mediaman
Jan Korte
Na de eerste verhalen van Johan Derksen kwam Jan Korte naar voren en aan het woord. Jan Korte heeft natuurlijk vanaf bijna elk perspectief in de club gewerkt: als speler, trainer en als technisch directeur. Een veelzijdige man. Korte werd gevraagd naar zijn gevoelens rondom de interlands van de jeugd van het Nederlands elftal in het (huidige) Henk Nienhuis stadion.Korte vertelde dat hij het natuurlijk mooi vind om te zien dat ook de KNVB de Langeleegte als stadion nog een warm hart toedraagt, maar hij heeft er toch een dubbel gevoel bij. Hij sprak dat hij het nog altijd doodzonde vindt dat het zo is gelopen met de gemeente.
Jan Korte kwam met een levendige anekdote, om te schetsen hoe Johan Derksen als ploeggenoot was. Op een late avond besloot Korte naar een koffiebar te gaan, Padje. Zijn vervoersmiddel was zijn fiets, een knalgele opvallende fiets. Johan reed langs met zijn (veel te dure) auto, is naar binnen gegaan en heeft Korte naar huis gestuurd. Jan zette zijn fiets in de schuur, onder toeziend oog van Johan en toen Johan weg was stapte Jan rechtstreeks op z’n gele fiets om terug te gaan naar de koffiebar. U raadt het nooit, hij was alweer gesnapt en kon weer terug naar huis.
Na deze anekdote uit Kortes microfoon kwam een korte samenvatting van zijn voetbalcarrière. Een hoogtepunt was natuurlijk de historische 2-1 overwinning in de bekerwedstrijd tegen Feyenoord in 1977. Eddy van der Ley had beelden van de wedstrijd meegenomen, beelden van de hoedanigheid na de wedstrijd en krantenkoppen van destijds. Dit alles met als achtergrondmuziek hits uit die periode. Melancholisch.
De wedstrijd werd nog even nabesproken en hierin was de conclusie: Veendam won met Veenkoloniaal voetbal, hard werken. Jan Korte vertelde dat hij deze wedstrijd eigenlijk ziek was, hij was al de hele week afwezig bij zijn werkgever (hij was semi-prof, dus hij had nog een andere baan) maar hij wilde ten koste van alles de wedstrijd tegen Feyenoord niet missen. Toen hij terugkwam op zijn werk werd de krant voor z’n neus gelegd. Waarom was hij de hele week ziek, maar kon hij wel voetballen? Jan Korte werd ondanks de geweldige sportieve prestatie niet gematst, maar toch heeft hij nog 25 jaar voor dit bedrijf gewerkt.
Jaren 80
Na de mooie verhalen van Korte, maakte Van der Ley een sprongetje richting de jaren ’84 en ’85. Veendam kreeg Groningse invloeden, Joop Gall en Henk de Haan mochten naar voren komen. Henk de Haan, die gevoelsmatig een van de supporters is, werd toegezongen.
Beide clublegendes werden gevraagd naar hun redenen om naar Veendam te komen, Henk gaf op eigen wijze antwoord en zei ‘bij FC Groningen verstond niemand me, ze kwamen overal vandaan, daar in Veendam verstonden ze me wel.’ Joop Gall had andere redenen. In eerste instantie was het gevoel bij de club Veendam voor hem wat onbekend. De reden van Gall om voor Veendam te spelen was eigenlijk, omdat hij op dat moment bij Groningen iets te kort kwam. Al speelde hij later in zijn carrière wel weer in het Oosterpark. Mooie tijden van Gall bij Veendam volgden.
Vervolgens kwamen contractuele dingen ter sprake. Waar werd Henks contract ondertekend? Henk vertelde dat zijn contractonderhandelingen soepel verliepen, plaats delict was een tankstation in Muntendam. Wim van der Heide was op papier zijn ‘zaakwaarnemer’ en over het contract waren ze het gauw eens. Volmondig werd in de typerende De Haan-stijl één woord uitgesproken na het lezen van het contract: ‘goud’. Deal rond, de Haan werd speler van BV Veendam.
Joop Gall, Jan Korte en Henk de Haan spraken vervolgens vol bewondering over hun trainer Henk ‘boertje’ Nienhuis. ‘Een rasechte Veendammer, met Veenkoloniaal bloed’, waren de oud-spelers het eens. ‘Nienhuis was een man naar je hart, hij gaf wat het publiek vroeg. Voor Nienhuis ging je door het vuur’.
Hierna vroeg Eddy van der Ley naar de Chinese avonturen. Veendam vertrok in de jaren 80 namelijk voor een onvergetelijke reis naar China om daar een wedstrijd te spelen. “Het was een hoogtepunt’, volgens Henk de Haan. ‘30.000 toeschouwers kwamen op de wedstrijd af’! Echter miste er iemand bij de China reis, niemand minder dan Jan Korte. In een wedstrijd die voorafging aan de trip naar China (tegen Willem II) kreeg Korte een behoorlijke trap op zijn enkel. Veendam kreeg een penalty, ze wonnen daardoor met 1-0, maar dit was bijzaak want Korte moest naar het ziekenhuis met een zware blessure. Een prachtige carrière werd hierdoor in de kiem gesmoord.
Verder vertelden de clubiconen, dat in diezelfde jaren Nienhuis middels zijn connecties steeds meer mensen naar De Langeleegte wist te lokken. Spelers als bijvoorbeeld Henk Veldmate kwamen de club versterken en er werd steeds meer gescout in bijvoorbeeld Groningen en Heerenveen. BV Veendam werd een echte ploeg.
Van der Ley introduceerde het grote hoogtepunt van deze ploeg… De promotie van Veendam naar de Eredivisie via de nacompetitie. Er werd een video afgespeeld met daarin de sfeerbeelden, de hoogtepunten en de hoedanigheid in Veendam na deze geweldige sportieve prestatie. ‘Het was carnaval in Veendam. We zijn overal geweest, we stonden zelfs voor het gemeentehuis’, aldus Henk de Haan.
De verlossende, beslissende 1-0 tegen Willem II werd gemaakt door Boy Nijgh, die helaas niet meer in ons midden is. Toen de goal werd afgespeeld werd er in de zaal nóg steeds geapplaudisseerd. Dat zegt veel over hoe heroïsch deze goal is.
Boys vrouw, Ria Nijgh, was zoals gezegd aanwezig in de zaal. Hoewel dat in eerste instantie nog maar de vraag was, Ria was namelijk diezelfde dag (3 mei) jarig, maar besloot ondanks haar verjaardag alsnog naar dit eerbetoon te komen. Henk de Haan stond op en speelde ‘lang zal ze leven’ voor Ria Nijgh op z’n trompet. Het publiek zorgde uiteraard voor de vocale ondersteuning. Een prachtig, ontroerend moment voor Ria Nijgh.
In deze jaren wilde de bij FC Groningen teruggekeerde Gall maar wat graag terugkeren naar Veendam, desnoods kruipend. Diezelfde periode verliest BV Veendam met 1-0 van Ajax, doelpuntmaker Frank Rijkaard, met Johan Cruijff als architect op de trainersstoel. In deze wedstrijd haalde Henk de Haan de watervlugge Simon Tahamata onderuit. ‘Was een schwalbe!’, riep De Haan meteen. Hij beaamde daarna dat het toch wel een aardige schop was.
Henk de Haan vertelde dat hij vaak maar twee taken kreeg. Ten eerste, de bal afpakken en dan vervolgens taak twee: de bal snel weer aan een betere speler geven. De Haan zei op zijn manier: ‘dat was niet moeilijk want een bal afpakken is logisch, ik ben een verdediger. De bal inleveren bij een betere speler was ook niet moeilijk, want het waren allemaal betere spelers.’
Doelpunt van de Maand
Maar toen, vertelde De Haan, het was 1990 thuis in de eerste divisie tegen Wageningen. De bal wordt teruggelegd richting Henk de Haan, zo’n 30 meter van het doel van de tegenstander. De Haan denkt niet na en neemt hem op de pantoffel met z’n wreef: 1-0, een geweldige goal! Hij loopt langs alle hekken, door het dolle heen. Terug op het veld, hij had z’n kop er niet meer bij, was het alweer 1-1. De Haan was aardig tevreden met z’n goal, vertelde hij. Hij sprak dat hij zelf naar Hilversum is gegaan om zijn opgenomen goal te geven aan (toen nog broekie) journalist Arno Vermeulen. Vermeulen meende er wel wat mee te kunnen en de goal werd genomineerd voor Doelpunt van de Maand met als concurrenten de voetballegendes Romario en Van Basten. Stemmen geblazen, dat ging destijds nog per post. De Haan grapte dat hij wel 300 keer op zichzelf had gestemd. Hij won de stemming! Henk de Haan kreeg de titel Doelpunt van de Maand op zijn naam.
Bijzondere voetbalnamen
Eddy van der Ley vertelde dat hij een fascinatie heeft voor gekke namen van voetballers. Na z’n top 9 gegeven te hebben kwam dan z’n absolute favoriet: voormalig speler van Veendam Karel Liklikwatil. In een meegebracht interview tussen Eddy en Karel sprak Karel met heel veel bewondering en waardering over Jan Korte. In Liklikwatils periode bij Veendam was Korte zijn mentor, zijn grote voorbeeld. Je merkte aan alles dat Karel het geweldig vond van de grote Korte te leren.
1988
Dit jaartal verdwijnt voor Nederlanders natuurlijk nooit meer uit het collectieve geheugen. Denk aan de Europese titel van Oranje in Duitsland en het feit dat PSV de Europa cup 1 (voorloper van de Champions League) won. Maar in Veendammer perspectief is het ook een mooi jaar. De geelzwarten wonnen namelijk met 1-3 in het Oosterpark van ‘grote broer’ FC Groningen. Joop Gall begon onmiddellijk over Marcel van Buren (de maker van de 0-2), die aanwezig was maar geen college gaf. Vervolgens kwamen beelden van de wedstrijd en de sfeer in beeld. Veendam was de koning van provincie Groningen!
Grootheden aan De Langeleegte
Dennis Bergkamp, Romario, Wim Kieft.. ze stonden alle drie tegenover Henk de Haan. De Haan vertelde twee anekdotes over het spelen tegen deze grootheden. Veendam moest tegen Ajax, tegen de grote Dennis Bergkamp. De Haan werd het kleedhok ingeroepen door Nienhuis. De Haan die als mandekker fungeerde kreeg een extraatje als zijn man Bergkamp niet scoorde: 100 gulden. De Haan zag dit wel zitten en zette alles op alles om de spits maar niet te laten scoren. De Haan krijgt de bal om deze uit te verdedigen en hij trapt de bal onbedoeld tegen Bergkamp aan en de bal gaat via de spits het doel in, 1-0. Dit was de enige goal van de wedstrijd, geen 100 gulden voor De Haan en geen punten voor zijn ploeg.
PSV had ook grootheden, denk aan bijvoorbeeld Romario en Wim Kieft. De Haan vertelde dat hij enorm fan was van Wim Kieft, een sympathieke gozer en geweldige voetballer. Henk had in de wedstrijd tegen PSV als directe tegenstander de andere van de twee: Romario. Op den duur riep de Haan naar z’n collega verdediger ‘even wisselen, ik wil even met Kieft praten.’ De Haan stond op Kieft, sprak hem aan en bedankte hem nog voor zijn goal tegen Ierland in ’88. Ploeggenoten van Henk bleven coachen: ‘Hou hem kort!’ Er lagen er al drie in.
Tijdens het college kwam Jan Blijham nog even terug in de verhalen. Joop Galls eerste rode kaart was namelijk op Jan Blijham, ‘die rooie’ zoals ze hem noemden. Het was een behoorlijke karatetrap en dus geen onterechte kaart.
Naast deze bloemrijke verhalen waren er tevens mooie lezingen van mensen uit meer recentere tijden. Denk aan clubhelden als Gerard Wiekens, Marnix Kolder en Angelo Cijntje. Deze prachtige avond werd afgesloten met een heuse Veendam-quiz. De prijs voor deze quiz was het boek ‘Hoi Papa’ van Van der Ley. Een prachtig boek wat gaat over Michel Boerebach, die zijn beide zoontjes verloor in een auto ongeluk. Boerebach heeft aan Marnix Kolder na hun periode bij Go Ahead nog altijd een goede vriend overgehouden. Kolder helpt hem nog altijd bij het verwerken van de ernstige gebeurtenis. Het boek was voor het publiek na afloop nog te koop voor een symbolische prijs van €5, alle opbrengst ging rechtstreeks naar Boerebach.
Al met al een zeer geslaagde avond onder de bezielende leiding van multitalent Eddy van der Ley, waar vele mooie herinneringen werden opgehaald.
Het mag dan inmiddels meer dan 10 jaar geleden zijn dat er voor het laatst betaald voetbal werd gespeeld in Veendam. Deze nostalgische avond maakt meer dan duidelijk dat de club nog iedere dag wordt gemist en in vele harten voortleeft.
