SAMEN - Een volle bus was zaterdag met 44 mensen vanuit Veendam naar de FNV manifestatie Red de Zorg in Amsterdam afgereisd. Met opstapplaatsen in Winschoten, Blijham, Oude Pekela en Veendam. De demonstratie was door de FNV in samenwerking met de SP georganiseerd. Uit de vier plaatsen waren ook mensen van de SP meegekomen. Met de trein waren ongeveer 10.000 mensen naar Amsterdam gekomen.
Het Damrak was met zo’n 20.000 mensen vol gevuld. De eerste schattingen waren ongeveer 15.000 demonstranten. Op een podium spraken Lilian Marijnissen en Gijs van Dijk van de FNV de mensen toe. Aan mensen uit de zorg was er de gelegenheid gegeven om iets te zeggen.
Indrukwekkend
Alles was strak en tot in de puntjes geregeld. Van tijd tot tijd werd de trambaan even vrij gemaakt voor het kunnen passeren. Aan het begin van de 4 kilometer lange route, dat deels door het centrum liep, werden broodjes en drinken uitgedeeld. In het centrum leidde de tocht door smalle straatjes, waarbij ook de trottoirs werden gebruikt. Langs de kant en vanaf volle terrasjes gaf de voorbijtrekkende menigte met de vele vlaggen en spandoeken veel bekijks.
Op het moment van aankomst van de eerste groep in het Westerpark was de laatste groep vanaf het Damrak pas in beweging gekomen. De sfeer was een van verbonden saamhorigheid en deed, ondanks de serieuze beweegredenen, welhaast feestelijk aan.
Het doel van de petitie was om 800.000 handtekeningen binnen te halen. Tijdens het overhandigen werd bekendgemaakt dat het er precies 736.759 waren. Een aantal dat al na drie weken was bereikt, aldus de bonden.
Perceptie
Staatssecretaris Martin van Rijn had de petitie in ontvangst genomen. Maar er waren maar weinig mensen die naar hem hebben geluisterd, en gejoel was wat hij voornamelijk kreeg. Ook zijn mededeling, “dit is jullie strijd, maar ik voer hem het liefst met jullie samen", en dat hij al 40 jaar lid is van de FNV, kon geen band maken met het demonstrerend publiek. Marijnissen had opgeroepen om naar de bewindsman te luisteren, maar misschien hebben de woorden van Van Rijn averechts gewerkt. Minister Edith Schippers had zich laten vervangen door de onbekendere kamerlid Yasemin Cegerek. Die eigenlijk voor een onmogelijke taak stond.
Warmer onthaal mocht FNV- voorzitter Ton Heerst in ontvangst nemen, en met hem Emile Roemer van de SP en Linda Voortman van Groenlinks.
Onbetaalbaar
Henk Grol van de partij 50Plus had op een podium op het Damrak al gesproken. Ook daar waren er mensen uit verschillende zorg gelederen in gelegenheid gesteld om hun verhaal te doen. Politici kunnen mooie verhalen vertellen, maar dit zijn de mensen die het alle dagen meemaken. En om wiens banen het gaat, en daar ook een opleiding voor hebben gehad.
Na afloop van de protestmanifestatie in het Westerpark had Zanger Jeroen van der Boom tijdens zijn spetterend optreden de actievoerders nog een hart onder de riem gestoken. Hij vertelde dat zijn moeder en zus beiden in de zorg werken. De mensen in de zorg verrichten onbetaalbaar werk, en dat het zó goed is dat ze er stonden.
Minister Schippers werd verweten dat ze niet het lef had om te komen omdat ze niet uitgejoeld wilde worden. Als je daar bang voor bent moet je niet in de politiek gaan, en besluiten moet je durven verdedigen. Staatssecretaris Van Rijn was er wel, wat te respecteren valt. Hij is ook de man die de bezuinigingen uitvoert, en geloofd blijkbaar ook in zijn eigen verhaal.
Symboliek
Sita van der Veen, lid van de FNV Abva-Kabo en tevens SP fractielid in de gemeenteraad van Veendam, liep met Emile Roemer mee. Zij viel ook meteen weer op door haar verpleegster kapje dat ze via een website in carnavals artikelen had aangeschaft voor de actie Red de Zorg. Er is maar iets kleins nodig om toch extra op te kunnen vallen en de aandacht te kunnen trekken. Er sprak pure symboliek uit, dit in combinatie met haar eigen thuiszorg jas. Er doken foto’s op van haar op internet, en ze werden op Facebook veel gedeeld.
Voor de actie Red de Zorg was de groep van de Abvakabo FNV Noord op het idee gekomen om tijdens de Living Statue dag aandacht te gaan vragen voor de actie en het uitdelen van de flyers. Ze was spontaan op het idee gekomen om ook als living statue te gaan staan met een bord dat ze voor zich droeg. Ze stond er roerloos, en kwam pas in beweging om een flyer uit te delen (zie ons verslag hierover). Er kwamen veel mensen op af met steunbetuigingen, en het heeft zeker 200 handtekeningen opgeleverd. Oudere mensen spraken hun waardering uit.
Solidair
De huisvrouw living statue had er even op ingespeeld om naast Sita te gaan staan met een roerloze aandachtige leeshouding van het pamflet. Het kan gezien worden als een stille steunbetuiging. Sita heeft met haar medestanders ook aan de cupcake actie meegedaan ter ondersteuning voor de actie van de politie en de ambulance medewerkers. De foto van de overhandiging (waarvan hier het bericht te vinden is) was via Twitter de hele Tweede Kamer rondgegaan.
Wethouder Lian Veenstra, SP wethouder in Menterwolde en woonachtig in Veendam, was ook mee naar Amsterdam. Zij sprak van een fantastische manifestatie. Bij eerdere manifestaties waren er 5.000 mensen, nu waren het er 15.000. Er hadden er wat haar betreft nog meer mogen staan, maar dit geeft moed. Het beeld is ook dat het steeds is blijven groeien. Dat geeft hoop, en ook de energie om door te blijven gaan. “Want het moet echt anders”, verteld ze.
“Het spreekt ook rond, iedereen neemt het mee naar huis. Naar de eigen woonplaatsen, en er wordt over gesproken”. Misschien kan het een aanzet zijn, want ze verwacht niet dat Van Rijn na zaterdag op andere gedachten komt. Wellicht de kamer voor een deel.
Meerderheid
Veenstra vindt dat Van Rijn eigenlijk niets heeft gezegd, het enigste is dat hij steeds herhaald is dat de FNV weer om de tafel moet gaan. Maar ze kan zich heel goed voorstellen dat de FNV daar geen heil meer in ziet, omdat ze niets te bieden hebben. “Van Rijn wil gewoon dat de FNV zich bij hem aansluit”, zegt ze. “Praten moet je natuurlijk wel altijd, maar dat is wat anders dan om aan tafel te gaan zitten om je ziel en zaligheid te gaan verkopen. Van Rijn liet ook geen reacties op concrete dingen horen, en geeft ontwijkend gedrag. Hij laat alleen een politiek antwoord horen”.
Truus Pathuis van de SP vult aan, “in een onderzoek van het AD had vijfentachtig procent van de bevolking zich uitgesproken tegen de hervormingen in de zorg. In het begin was dat nog iets van 50 procent. Maar je merkt dat de bezuinigingen zichtbaar worden. De schrijnende gevallen en de knelpunten komen aan het licht. Overal in de gezondheidszorg zijn de bezuinigen voelbaar. Meer vrijwilligers, meer mantelzorg is de insteek. En dit kost dan minder zorg. Maar op deze manier kan er niet op de zorg worden bezuinigd. Nu komt de rekening vooral bij de cliënt te liggen”.
Problemen
“Het is niet goed doordacht geweest, en ook veel te snel doorgevoerd. Het had beter geleidelijk moeten gaan, en eerst om te zien of het bezuinigen wat oplevert”. Waar Pathuis overigens geen geloof in heeft. Volgens haar is dit het probleem verplaatsen. De omslag is te snel geweest, en de gemeenten hebben te weinig tijd gehad om er goed op voorbereid te zijn. Verder hekelde ze de topsalarissen in de zorg. Er zit heel veel zorg onder de zorgverzekeraars. Als er dan meer dan 1,4 miljard winst wordt gemaakt, gaat dat over de zorg heen. Mag dat als winstobject gaan dienen? Vertrouwen in marktwerking van de zorg is er ook niet. Er moet tegen elkaar worden geconcurreerd, in plaats van samengewerkt. De zorgverleners zelf hebben er met de administratie een dagtaak bij gekregen. Van de vier zorgverleners moet er een de administratie doen. Dat betekend minder handen aan het bed”.
Over de problemen in de zorg had Van Rijn na afloop achter het podium voor de Tv-camera over aanloopproblemen gesproken.
Oneigenlijk gebruik?
Lian Veenstra, “de bezuinigingen in de zorg moet stoppen. Maar budgetten die voor de zorg zijn bedoeld moeten ook daadwerkelijk aan de zorg besteed worden, zoals Roemer op het podium ook had aangekaart. Het kan niet zo zijn dat gemeenten in het land het geld gaan uitgeven aan andere zaken, zoals bijvoorbeeld aan nieuwe lantarenpalen of wegenonderhoud. Die vrijheid moet ingeperkt worden. Maar het geld is niet geoormerkt, en zo kan het dat het aan iets anders wordt besteed.
Van Rijn heeft zelf ook gezegd dat de gemeente over het geld gaat. Maar sommige gelden gaan specifiek naar de gemeenten voor een goed doel, zoals voor onderwijs. Met het geld voor de zorg is dat niet zo gelabeld. De taken zijn wel naar de gemeentes overgeheveld, en krijgen daar geld voor”. De insteek was dat de gemeentes het veel beter zouden kunnen dan het Rijk, en Lian denk ook wel dat dit zo kan zijn. En het moet met het volste vertrouwen zijn geweest.
“Maar tegelijk is er niet zoiets als een sticker WMO. Misschien is dat met het volste vertrouwen geweest. Hoewel de gemeentes het wel met veel minder geld moeten doen”.
Label
"De WMO verschilt ook per gemeente. Er zijn gemeentes die de huishoudelijke hulp al helemaal hebben afgeschaft. Het Rijk vindt dat de gemeentes het moeten oplossen. Maar het heeft tot willekeur geleid, met ongelijkheid tot gevolg. Sommige gemeentes zijn na een rechtszaak nog door de rechter terug gefloten. Den Haag zegt eigenlijk, zoek het maar uit. Geld voor de WMO moet, net als voor de jeugdzorg en de re-integratie van werk, geoormerkt worden".
Daarnaast ondersteunt ze de FNV oproep dat banen in de zorg echte banen moeten blijven waar ook echt loon voor wordt betaald. Vakmanschap is vakwerk en dat moet je niet door vrijwilligers laten doen. Dat kan niet. Er zijn best wel dingen die je door vrijwilligers kunt laten doen, maar zorg is gewoon een vak. Zorgen voor mensen en laten verzorgen kun je niet door vrijwilligers laten doen. Daarom stoppen met de bezuinigingen.
Er voor 40 procent op de zorg bezuinigd. En 65000 mensen zijn zonder baan. Er zijn duizenden mensen in Nederland die hun thuiszorg kwijtraken omdat gemeentes deze afschaffen. Er zijn ook duizenden mensen voor wie de zorgkosten onbetaalbaar zijn geworden.
