ParkstadVeendam.nl

Door Peter Panneman

De bouw en aanleg van het Leer- en Sportpark is in volle gang en is er volop bedrijvigheid aan de Langeleegte. Inmiddels zijn de contouren voor de nieuwe schoolgebouwen van Winkler Prins Veendam zichtbaar.

En een aantal voetbalvelden zijn inmiddels gereed. Ook is de aanleg van de wielerbaan waar de wielrenners van Wielervereniging De Stormvogels hun kilometers zullen gaan maken inmiddels in volle gang. En is met druk met de aanleg en uitbreiding van een groot aantal parkeerplaatsen richting begraafplaats Sportpark.

De Foto, film en videogroep Wildervank heeft sinds hun oprichting in 1983 een zeer rijk filmarchief opgebouwd. Heel veel opnamemateriaal is van initiatiefnemer en oprichter Jaap de Weijs. Paul Smalbil, één van de medeoprichters, is nog wel even bezig om al dat oude materiaal opnieuw over te zetten naar het digitale formaat. Zowel beelden van videobanden, als van de nog oudere Super 8 smalfilms waarmee de geschiedenis van de filmgroep was begonnen.

Bert Grootjans is ook van het eerste uur. Hij voorziet overgezette smalfilms zonder geluid van passende muziek. Klaas Brouwer is ongeveer 15 jaar lid. Hij zet de beelden van oude VHS-banden over op DVD of geheugenstick. Henk Steenman is als technische man bij de filmgroep betrokken. En al 8 jaar de verlosser bij storingen of andere problemen. Zo vullen ze elkaar aan met ieder zijn specialiteit.

Op de maandagavond komen de mannen bij elkaar op hun thuisbasis in de oude C.W. Lubbersschool. In de oude lerarenkamer en aanpalende ruimtes hebben ze sinds 4 jaar, na veel omzwervingen, een prachtige eigen plek voor het uitoefenen van hun hobby.

Hun eerste (voorlopige) montagestudio was in de Zuidemastraat op de vliering bij Paul Smalbil. Het daglicht kwam door een klein dakraampje. Vervolgens had de firma Duintjer een ruimte beschikbaar gesteld. Na verdere omzwervingen, en de manufacturenzaak Flip Stevens (tot aan de verkoop van de winkel) vonden ze met hun zevenen een plek op de grote zolder van het bejaardentehuis Westerhave.

Ook dat was een prachtige plek. Naast de montagestudio was er alle ruimte voor hun spullen. Voor de bewoners werden videoverbindingen aangelegd naar hun kamers. Elk feestje in het tehuis werd op video opgenomen. Bewoners konden deze opnames op hun eigen televisie bekijken.

Vanwege de brandveiligheid moest men na 13 jaar in 2003 helaas weer verkassen. Eerst naar de boerderij van Harry Hartsema. Waar een jaarlang alle film- en videomateriaal in opslag lag. Vervolgens werd de intrek genomen in de oude brandweerkazerne van Wildervank. Ze hebben er 6 jaar vertoeft. De oude CW Lubberschool, op steenworp afstand, is hun achtste locatie (sinds 2017).

In het tijdsverloop van inmiddels 37 jaar is de filmgroep met een scala aan projecten zeer actief geweest. Een zwartwit film over Wildervank uit 1966 was de aanleiding om de filmclub op te richten. De film was door een filmer uit Stadkanaal op Dubbel 8 (de voorloper van Super 8) opgenomen. En bij café Boelens vertoond.

Jaap de Weijs belde Paul Smalbil met de vraag om ook een film te gaan maken, maar dan van Wildervank 17 jaar later. Op een oproep in de dorpskrant voor oprichting van een filmclub kwam er respons van o.a. Albert Haddering, Jan Greven, Marinus Doewes en Bert Grootjans. Amateurfilmers met een Super 8 camera, een filmprojector en een montageviewer.

In 1983 ging de pas opgerichte filmclub, naar het idee van Jaap de Weijs, de film over Wildervank opnemen. Op Super 8 kleurenfilm en met geluid. De Stichting Wildervank Vooruit heeft veel van het dure filmmateriaal bekostigd. Elk apart onbelicht filmpje in de filmcassette bevatte drie minuten aan opnametijd. Er is twee jaar aan de film gewerkt en is het met twee viewers gemonteerd. De belangstelling bij de vertoning in café Boelens viel tegen. Met 2 uur lengte werd de film te lang gevonden. Inmiddels 35 jaar later is de film vanwege de nu historische beelden alleen maar interessanter geworden.

Ook trouwerijen, recepties en beelden van festiviteiten zijn nog met de Super 8 camera’s geschoten.

De overstap naar Video 2000 beviel heel goed. Bevatte een Super 8 filmcassette van 22,50 gulden drie minuten film, op een omkeerbare videocassette kon maar liefst 2x 4 uur worden opgenomen.

Gefilmd werd nog met een losse camera aangesloten op een portable videorecorder dat om de schouder hing. Meerdere volgeladen accu’s erbij paraat hebben was een must. De camera was vrij groot en log. De combinatie werd ook gebruikt voor het maken van bedrijfsreportages. Zo zijn er beelden mee gemaakt van tricotage Smidt. Ook werd er het toen nog vrij nieuwe winkelcentrum mee gefilmd.

Omdat Video 2000 niet echt doorbrak is de combinatie niet lang in gebruik geweest. De camera staat nog in het magazijn. Er werd na het stopzetten van de productie van Video 2000 overgeschakeld naar VHS. Het was een videocamera met videorecorder van Philips in één behuizing. Camcorder genoemd met een VHS-cassette er meteen bij in. Dat was een hele verandering en het beeld was beter. Ook de accu’s waren verbeterd. Nog beter was het scherpere Super VHS. Waarmee ook het gewone VHS standaard kon worden afgespeeld.

Later kwamen de kleinere formaten videocassettes op de markt waardoor ook de camera’s compacter werden.

De filmgroep heeft verschillende videoformaten in handen gehad, en ouderwets zien worden. De trouwerijen, beginnend met Video 2000, zijn ook op diverse videosystemen gefilmd.

In 1995 werd in Veendam 50 jaar bevrijding ook groots gevierd. De Film- en Videogroep heeft in samenwerking met RTV Noord heeft de diverse festiviteiten van de vrijheidsfeesten gefilmd. Zoals het bevrijdingsfeest in de haven. In samenwerking met RTV-Noord is de grote optocht met de Poolse en Canadese bevrijders op video vastgelegd.

Vier jaar lang heeft de filmclub vanaf 2003 de wedstrijden van BV Veendam opgenomen. Met twee VHS camera’s in het pers-vak op de tribune werd elke thuiswedstrijd vastgelegd. Na afloop van de wedstrijd werd in de VIP ruimte gedeeltes uit de wedstijd vertoond. Na het verliezen van de wedstrijd was daar geen belangstelling voor. Er werd ook wel eens gevraagd om nogmaals een doelpunt terug te laten zien. Tegendoelpunten terug tonen kwam niet in aanmerking.

Voor het belangrijkste doel waarvoor de beelden dienden was het heel nuttig. In de spelersbus naar een uitwedstrijd werden de beelden bekeken voor het analyseren van de verrichtingen van de ploeg. In het tweede jaar werd er nog een tweede recorder bij aangesloten.

Deze werd gestart zodra het spannend leek te worden. Zo verkreeg men kortere gedeeltes voor het vlugger terug kunnen zien. De eerste videorecorder liep constant door.

In 2015 kreeg de Foto, Film en Videogroep van de Stichting Herdenkingsstenen Veendam - Wildervank het eervolle verzoek om op 4 mei op de grens van Veendam en Muntendam het leggen van de stolperstenen te filmen. Deze stenen zijn gelegd bij de huizen waar weggevoerde Joodse medeburgers hebben gewoond. Ze zijn weggevoerd naar de vernietigingskampen, waar er maar weinigen van zijn teruggekeerd. Het is een indrukwekkende registratie geworden. Nabestaanden hebben de film in grote getale aangevraagd. Waaronder uit Canada, Australië en Israël.

Speciaal voor het leggen van de stolperstenen heeft de Foto, Film en Videogroep twee camera’s van hetzelfde merk en model aangeschaft om na de montage geen verschil in kleuren te krijgen.

Op alle basisscholen in Veendam is door verzetsmensen over het verzetswerk verteld. Bij alle bezoeken zijn daarvan videoregistraties gemaakt door de filmclub.

Onlangs heeft de filmclub een DVD gemaakt van een reünie van oud personeel van het vroegere bejaardentehuis Westerhave. Klaas Brouwer: “Een van de dames heeft kinderen en kleinkinderen. De kleinkinderen hadden nog nooit gezien dat hun opa Piet Bruin Slot met een tafel op zijn kin kon jongleren. Bij het toneel had hij een rol als opoe Veenstra.”

“Zijn dochter had wel foto’s, maar geen bewegende beelden. De kleinkinderen reageerden daar zeer enthousiast op.”

Met de bovengenoemde zwartwit film uit 1966 over Wildervank heeft de Foto, Film en Videogroep nog een gigantische klus af te ronden. Men is bezig om namen van gefilmde Wildervankers op deze film te achterhalen en bij te voegen in de digitale versie. En daarbij ook bij een eerdere zwartwit film uit 1955.

Bij eerstgenoemde was dit nog het gemakkelijkst te doen en zijn de meeste namen inmiddels vermeld. Af en toe vindt Paul Smalbil een naam, die hij in de digitale versie met het videomontage-programma eronder zet. De film uit 1955 is nog niet ingevuld.

Ook is men nog steeds bezig met het digitaliseren van Super 8 films, Dubbel 8 films en videobanden.

Ben je bezig met het uitpluizen van je stamboom of is geschiedenis je hobby? Dan wil je de (online) workshop ‘Delpher – op zoek naar het verleden’ van Biblionet Groningen op dinsdag 1 december niet missen.

Delpher, de historische databank van Nederland, bevat miljoenen gedigitaliseerde teksten uit Nederlandse kranten, boeken en tijdschriften die je allemaal kunt doorzoeken. Gewoon via de computer, vanuit je eigen huis.

Ben je benieuwd naar wat er in de krant van 1909 stond? Wil je meer weten over de geschiedenis van je woonplaats of familie? Doe dan mee met de gratis workshop van Biblionet Groningen op 1 december om 19.30 uur en ontdek wat je allemaal in Delpher kunt vinden en hoe je kunt in deze databank zoeken. Aanmelden is noodzakelijk, omdat de online workshop via Zoom wordt gegeven. Aanmelden kan via biblionetgroningen.nl/delpher.

Galerie Kijk ’s Kunst aan de Poststraat 77 in Wildervank blikt terug op eerdere exposities met de tentoonstelling RETROSPECTIEF 2020.

Zonder twijfel zal 2020 de boeken ingaan als een bijzonder en bewogen jaar. In de galerie moest de geplande voorjaarsexpositie door de coronamaatregelen worden uitgesteld tot het najaar: de galerie was tijdelijk dicht. In juni en juli trok de tentoonstelling STAD EN LAND nog niet veel publiek. Na de zomervakantie echter werd de expositie MANNEN DOOR VROUWENOGEN, die samen met vereniging AKKA (Afgestudeerde Kunstenaars van de Klassieke Academie) was georganiseerd, door veel geïnteresseerden bezocht. Alleen de bij de tentoonstelling in het Open Monumentenweekend geplande workshops konden geen doorgang vinden. Die samenwerking van Kijk ’s Kunst en AKKA is trouwens van beide kanten goed bevallen. Misschien het begin van een jaarlijkse traditie? De najaarstentoonstelling VOGELVRIJ bevatte vogelkunst in velerlei vormen, maten en soorten en was vooral voor vogelaars een feest van herkenning.

Vóór de wintersluiting toont de galerie voor eigentijdse realistische kunst nog een selectie van kunstenaars die eerder in Wildervank exposeerden. Martha Asman heeft heel herkenbare houtsnedes gemaakt van de wat oudere -typisch Franse- mannen uit de Auvergne, Lidwien Chorus toont verfijnd gemaakte lithografie, een andere -gecompliceerde en arbeidsintensieve- druktechniek. Van Klaas Klazema hangen sfeervolle, verstilde schilderijen van bosgezichten en Coba Martens exposeert haar schilderijtjes van aandoenlijke jonge vogeltjes. Tot slot hangen er ongelooflijk knap gemaakte kleurpotloodtekeningen van Janine Starke, die woont en werkt in Frankrijk. Exclusief in Nederland te zien en te koop bij Kijk ‘s Kunst. Alles wordt vervolmaakt met een paar humoristische schilderijtjes van Vilma van den Berg en een drietal buitengewoon fraai gedraaide houten schalen met natuurrand van Albert Dubben.

Retrospectief 2020 van 27 november t/m 27 december 2020 in galerie Kijk ’s Kunst, Poststraat 77 in Wildervank. Open op vrijdag, zaterdag en zondag van 13.30 tot 17 uur. Eerste Kerstdag gesloten. www.kijkskunst.nl

Door Peter Panneman

Renault Terwolde aan de Zwaaikom in Veendam vertrekt per 31 december 2020 definitief uit Veendam. Hiermee komt er na meer dan 40 jaar een einde aan een Renaultvestiging in de Parkstad. Belangrijkste reden voor het vertrek uit de Parkstad is niet duidelijk, de directie van Renault Terwolde was niet voor een reactie bereikbaar. Het personeel is op de hoogte en zal in de overige filialen worden ondergebracht.

Het was 1980 dat de familie Rosier zich aan de Zwaaikom in Veendam vestigde. Vervolgens ging men vanaf januari 2016 de dealeractiviteiten voortzetten met Terwolde onder de naam Terwolde Renault.  De klanten van Terwolde Renault Veendam kunnen elders in de overige vestigingen terecht. Vanaf 1 januari 2021 komt het bedrijfspand aan de Zwaaikom beschikbaar, en staat inmiddels te huur en of te koop.

Op een zelfaangelegd zandparcours met bochten, rechte stukken, vele bulten en heuveltjes als springschansen maken de nitro RC buggy’s van Arie en Kees hoge sprongen. Het is de handigheid en de concentratie om de springschansen goed te kunnen nemen.

De snelheden van 80 tot 100 kilometer per uur die bereikt kunnen worden zijn bij deze stunts niet van belang. Het komt op de juiste snelheid aan om de RC auto’s over vier schansen tegelijk te laten springen. Vervolgens is de juiste landing op de schuine kant van de laatste schans van belang om met de volgende bult een ‘dubbel-dubbel’ te maken. Het uitvoeren vergt opperste concentratie. Bij de minste afleiding kan het misgaan en komen de RC buggy’s te ver tegen de volgende schans aan.

Het RC racen op de baan is al 15 jaar een gezamenlijke familieaangelegenheid. Gert was de eerste van het familiegroepje uit Veendam met een nitro RC buggy. Twintig jaar geleden was hij daarmee begonnen. Het was meteen nitro RTR (Ready To Run). Met nitromethaan zijn zeer hoge specifieke vermogens te behalen. Het wordt bijna altijd gemengd met methanol vanwege het koelende effect. Op een tankje van 125 centiliter nitro kan ongeveer 10 minuten worden gereden.

Gert: “Wat er zo mooi aan is, is het geluid. Met elektro heb je dat niet. En het is het spektakel die het meebrengt.” Na zijn trouwen was zijn gezin belangrijker en had hij er geen tijd meer voor. De laatste paar jaar heeft Gert weer meer tijd en staat hij als baanverzorger langs de baan.

Tijdens het racen staan Arie en Kees boven op de bult met ruim zicht over de baan van 300 meter. Als een RC buggy op de kop komt te liggen, of buiten de baan, zet Gert ze weer op de wielen. Zodat de bestuurder meteen weer verder kan. Voorheen kwam het naast de verloren tijd ook de concentratie niet ten goede. Er werd voorzichtiger gereden met minder risico’s.

Het leuke van een nitro RC buggy is ook de techniek. Arie: “Van groot belang is de juiste afstelling van de vering. En de juiste bandjes voor de weersomstandigheden van dat moment. Spikebanden hebben als voordeel dat ze zichzelf van zand ontdoen. Bij banden met noppen kunnen deze bij nat zand vol gaan lopen waardoor er geen grip meer is.”

“Zand heeft zeker invloed. Wanneer een band meer zand bevat gaat de buggy door het hogere gewicht een kant op hangen. En dat heeft ook invloed tijdens een sprong door de lucht. In de zomer is daar veel minder last mee. Maar elk seizoen heeft zijn voor- en nadelen. Als het zand door droogte veel fijner is kan er minder grip zijn. Met het strakker maken van de vering is er meer grip. Maar met strakkere veren kan de buggy in de bocht ook sneller over de kop gaan. Het is allemaal een kwestie van balans. Nat zand geeft meer grip en is het beste om op te rijden.”

Arie had in het begin een elektro RC model. Met een accu erin kon er meteen worden gereden. Gert had hem aan de toen veel snellere nitro gebracht. Andersom had Arie aan Gert zijn technische knowhow overgebracht vanuit de motorcross. Kennis uit de motorsport kan heel goed worden toegepast op een RC buggy, denk hierbij aan de afstelling van motor en rijgedrag. Hij heeft 25 jaar aan motosport gedaan en deze basis maakte het voor hem makkelijker om ook te leren omgaan met een RC buggy met een nitro brandstofmotor. Kees had in het begin een RC modelauto BWM M1 onroad. Het had niet dezelfde beleving als met een buggy.

De RC buggy’s hebben het een en ander te verduren. Maar thuis worden ze altijd schoongemaakt met een borstel en compressor. En wordt de luchtfilter goed in de gaten gehouden. Zand in de motor is desastreus.

Er wordt met twee merken gereden: Arie met een Kyosho en Kees met een Hot Bodies. Ze rijden elkaar er ook wel eens uit. Dat hoort ook bij de hobby. Arie heeft bijna alle buggy’s bewaard. Kees bood ze te koop aan. Een opvolger van hetzelfde type Hot Bodies staat alweer klaar. Arie heeft een Kyosho gekregen voor zijn verjaardag. Het kapje heeft hij naar eigen ontwerp zelf gespoten.

Het racen op de zaterdag is vaste prik. Maar er wordt niet alleen geracet. De baan wordt ook regelmatig met schep en hark geprepareerd. Ze zijn heel erg blij met de plek waar ze mogen rijden, en stoppen er daarom veel energie in. Er is veel plezier, gezelligheid en lol.

Door Bert Woltjes

Zondagmorgen 22 november vond er in de Grote kerk te Wildervank een één durende bijzondere morgendienst plaats. Tijdens deze Eeuwigheidszondag werden 12 namen voorgelezen van personen die dit jaar zijn overleden in Wildervank.

Tijdens deze kerkdienst die ook online te volgen was werden 12 kaarsen ontstoken. De nabestaanden kregen na de dienst de kaars en een steentje met de naam erop mee. Voorganger was Ds. Marien Grashoff met muzikale begeleiding door organist Dirk Swama.

Een herhaling van deze dienst is te zien op maandag 23 november om 14:00 uur en om 19:00 uur op de kabelkrant van Veendam (SKV 996).  

Wandering Fire
4 mannen met 3 gitaren brengen eigen nummers en meerstemmig gezongen teksten over liefde, het leven en dingen die voorbij gaan. Onze muziek ontstaat vaak aan de keukentafel, met een akoestische gitaar, flarden tekst en de eerste contouren van een zanglijn. Daarmee bouwen we verder aan een geluid dat in de traditie staat van bands als Crosby, Stills, Nash & Young, Venice en Darlingside. In 2019 kwam hun debuutalbum “During Wind And Rain’ uit naar het gelijknamig gedicht van de Engelse dichter Thomas Hardy.

Piet van Dijken heeft sinds de jaren 70 ongeveer 750 columns geschreven. Voor zijn boek ‘Piet’s Big City’ was het “a hell of a job” om daaruit een selectie van 158 columns te maken. Welke zijn goed genoeg voor het boek en welke net niet voor het 208 pagina’s tellend boek. “Ik weet zeker dat er een stuk of wat door mijn vingers zijn geglipt waarvan ik achteraf denk dat die er ook in hadden gemoeten.”

Zaterdagmiddag heeft Ingrid van der Tuin-Evers bij de Bruna in Veendam het eerste exemplaar van Piet in ontvangst mogen nemen.Ingrid had het boek anders ook gekocht, maar een door Piet persoonlijk gesigneerd exemplaar is natuurlijk veel leuker. “Wat ik leuk vindt van Piet als tafelheer bij RTV Noord, en het ergens over gaat, is dat Piet even met een opmerking lekker even breekt met alles. Zodat er een andere sfeertje op tafel komt.”

Piet signeersessie was met een berichtje voor iedereen die zijn boek in ontvangst nam heel persoonlijk. En met vulpen. Ze heeft het ook even goed laten drogen.

De gebruikte vulpen is een eerbetoon aan Martin Bril, de veel te vroeg overleden columnist van de Volkskrant. Martin was net als Piet helemaal gek op bijzondere vulpennen. Als Bril in Groningen was ging hij samen met Piet een biertje drinken en af en toe even eten. “Er waren wel een aantal columns die er zeker in moesten. Allereerst het voorwoord van mijn jongste dochter Welmoed. En het column van Martin Bril natuurlijk, in 2005 over mijzelf geschreven voor de Volkskrant.”

Alida en Jos uit Wildervank hebben het tweede exemplaar in ontvangst genomen. Alida: “Het is toch super om dit op je boekenplank te hebben, zo’n persoonlijk gesigneerd boek. Jos: “En dat niet alleen. Piet is een echte Groninger, daar kom ik ook weg. En het is een fijne persoonlijkheid.”

Piets advies is om gewoon voor het slapen gaan een column te lezen. “Kun je heel goed op slapen op zo’n column van mij. Welke het ook is.”

Een rijke bron voor het bundelen van zijn columns was ook zijn werk voor de populaire huis-aan-huis stadskrant Loeks. Waar Van Dijken jarenlang zo’n 500 columns voor heeft gemaakt. Ongeveer 250 kranten waren al doorgeworsteld voor het inscannen van een selectie bij de uitgever van zijn boek. Maar hij had bij zichzelf gedacht dat er nog veel meer moesten zijn. Die vond hij weer terug in het schuurtje in een heel oude bananendoos onder de spinnenwebben.

Inspiratie voor zijn columns vond Piet van Dijken ook op straat. Voor OOG TV heeft hij 500 keer met een bekende Nederlander of Groninger door de Herestraat gelopen. Voor een pittig, ontroerend of gewoon een gezellig gesprek in het programma ‘Herestraat Helemaal’. De laatste aflevering liep hij met Wilfred Genee, de bedenker van het programma. Voor RTV Noord heeft hij ruim 15 jaar op elke werkdag zijn bijdrage van ‘De Straat’ gemaakt, zo’n 3600 keer met een item dat op dat moment belangrijk was.

In de stad vond hij een rijke bron met typetjes. “Onze favorieten was ‘Het terras’. Ik had vijf columns geschreven over terrassen en wie er allemaal voorbij kwamen. Voor een man alleen had ik ook een neus. In de 90 van de 100 gevallen was het ook de man alleen. Soms kreeg ik wel op m’n flikker, want dan bleek hij al 30 of 40 jaar getrouwd te zijn.”

Er gaan natuurlijk ook columns over de stad op zich, de liefde voor Groningen. Maar dat is ook wel tussen de regels door te lezen.

Het bundelen tot een heus boek na zoveel schrijfwerk en zovele jaren had een emotioneel moment gebracht. “Op het moment dat er werd aangebeld stond er een man voor de deur met een doos. Ik maak ‘m open en ik zie 10 boeken van mezelf. Toen moest ik echt even gaan zitten.”

“Het is echt waar, dit is gewoon mijn boek. Met op de cover een schilderij van de schilder Klaas Lageweg. Over de inhoud kun je twisten maar niet over de cover. Er wordt meer over de cover gesproken denk ik dan over de inhoud. Maar dat maakt niet uit, het complete verhaal is dat dit een boek is. Daar ben ik heel erg verguld door.”

Tussen 1970 en 1975 heeft Piet van Dijken als diskjockey vinyl gedraaid in de discotheken Jolly Joker en de Blow Up in de ‘stapstraat’ Poelestraat. Piet heeft er heel veel van weggeven, maar heeft zelf nog een behoorlijke collectie bewaard. Onlangs heeft hij zijn pick-up weer aangesloten om ze weer te kunnen beluisteren. Voor lekker ontspannen zet hij een relaxte jazz-nummer op van Chet Baker. Of muziek van zijn overleden vriend Harry Muskee.

Route 1 
Wildervank

Route 2  
Centrum, Sorghvliet, Woellust, Provinciënhoek, Rieverenbuur, Molenstreek

Route 3
Centrum, Zilverpark, Buitenwoel, Plan Noord, Stationpark, Golflaan, Oude AE e.o

Route 4
Borgercompagnie

Route 5
Ommelanderwijk, Zuidwending