Door Peter Panneman

In de Tweede Wereldoorlog zijn in en nabij de gemeente Veendam drie Britse vliegtuigen neergestort. De bemanning is daarbij omgekomen. Ter nagedachtenis werden onlangs drie informatiepanelen geplaatst op de crashlocaties aan de Korte Akkers, de Industrieweg en Kibbelgaarn. Op deze panelen staat informatie (in het Nederlands, Engels en Duits) over de vliegtuigen en hun bemanning, en een QR-code naar een bijbehorende webpagina met meer informatie. Maandagmiddag werden de informatiepanelen onthuld en werd een herdenkingsceremonie gehouden bij de Engelse graven op de Algemene begraafplaats in Veendam.

Project Lost Wings
De informatiepanelen zijn onderdeel van het project Lost Wings van Stichting Luchtoorlog Onderzoek Drenthe. De stichting vindt het belangrijk dat de verhalen en de kennis van de Tweede Wereldoorlog niet verloren gaan. Voor het project Lost Wings worden vliegtuigcrashes en de luchtoorlog in de Tweede Wereldoorlog bestudeerd. De resultaten worden gedocumenteerd en gepresenteerd. Naast het ontwikkelen van de informatiepanelen geeft de stichting lezingen, lessen op scholen en tentoonstellingen.

Het zijn de eerste drie Lost Wings informatiepanelen in de provincie Groningen. Er staan inmiddels 40 informatieborden op crashlocaties in Drenthe, Overijssel en Duitsland. Amateurhistoricus Rink Oosting uit Veendam stond aan de wieg van het initiatief in Veendam en zorgde voor de verbinding met Stichting Luchtoorlog Onderzoek Drenthe. De amateurhistoricus wilde een blijvende herinnering aan deze fatale vliegtuigongelukken in de Tweede Wereldoorlog in Veendam. Zijn opa was ooggetuige van de vliegtuigcrash bij de Industrieweg, en hij hoorde het verhaal weer van zijn moeder. De gemeente Veendam heeft subsidie verleend om de informatieborden te realiseren.

Onthulling door burgemeester samen met nabestaande
Het informatiepaneel aan de Korte Akkers werd maandagmiddag onthuld door burgemeester Sandra Korthuis samen met de nabestaande Mary Ann Dove uit Zuid-Afrika van piloot Edward Douglas Vivian.

Het vliegtuig, de Hampden AE226 VN-F, werd in de nacht van 12 juli 1941 geraakt bij een luchtgevecht en stortte neer in het gebied Korte Akkers/Boven Veensloot. Alle vier bemanningsleden kwamen hierbij om het leven: Pilot Officer Edward Douglas Vivian, Sergeant Kenneth John Lord, Sergeant Jack Guest en Sergeant Israel Jacobavitch die door zijn Joodse identiteit diende onder de pseudoniem Harold Jackson. Ze liggen begraven op de Algemene begraafplaats in Veendam.

Informatiepanelen Industrieweg en Kibbelgaarn
In de nacht van 14 op 15 juni 1941 was de bommenwerper Wellington W5512 EP-P op weg naar Hannover. Het toestel werd door de Duitsers onderschept en beschoten. De Wellington en de bemanning crashte in de omgeving van de Industrieweg. Alle zes bemanningsleden kwamen om het leven. Pilot Officer George William Rowse, Sergeant Frederick Alfred Harmer, Pilot Officer John Thomas Monks, Sergeant Russell John Reynolds, Sergeant William Everest, Sergeant Lawrence Dominick Coogan zijn begraven op de Algemene Begraafplaats in Veendam.

Bij de crash van het vliegtuig Tempest EJ600 SD-F op 2 oktober 1944 kwam piloot Squadron Leader Joseph Berry om het leven. Het vliegtuig stortte neer vlakbij de Christelijke basisschool van Kibbelgaarn. Joseph Berry is begraven op de Protestante Begraafplaats in Scheemda. Bij beide informatiepanelen werden bloemen gelegd.

Na de onthulling van het informatiepaneel aan de Korte Akkers werd in het bijzijn van nabestaande Mary Ann Dove een korte herdenkingsceremonie gehouden bij de Engelse graven op de Algemene begraafplaats in Veendam.