Al jarenlang wordt Wout Peters als ambulanceverpleegkundige geconfronteerd met de meest uiteenlopende acute en levensbedreigende aandoeningen. En hoewel de ambulancezorg in Nederland goed is georganiseerd, komt feitelijk gezien de zorg eigenlijk te laat. Veel levensbedreigende aandoeningen hadden voorkomen kunnen worden als in een veel eerder stadium was ingegrepen. De uitbraak van het coronavirus en de acute opvang van de coronaslachtoffers in de ambulance heeft dit beeld alleen maar bevestigd. En doen inzien dat het anders moet..
Daarom is hij samen met Ilona Schra initiatiefnemer geworden van de Stichting IkiBuntu, dat vanuit het nieuwe gezondheidscentrum Lloyds Terras (GCLT) in Veendam, een beweging in gang wil brengen van ‘Ziekte en Zorg’ naar ‘Gezondheid en Gedrag’ (ZZ naar GG).
De aandacht voor een gezonde levensstijl lijkt door het coronavirus relevanter en actueler dan ooit. Het virus maakt geen onderscheid op basis van afkomst, plaats, geslacht of leeftijd, maar opent wel onze ogen voor twee testvragen:
- Hoe sterk is de veerkracht en vitaliteit van de Veendammer?
- Hoe kan veerkracht en vitaliteit zodanig versterkt worden, dat welvaartsziekten en toekomstige virussen minder impact zullen hebben op de Veendammer en haar omgeving?
Vanuit het GCLT gaat IkiBuntu zich met deze vragen bezighouden. Ilona en Wout zullen als Healthy Ageing Professionals op zoek gaan naar initiatieven om de beweging van ZZ naar GG in gang te zetten. Dat gaat in co-creatie met de zorgverleners en de Veendammers, waarbij ook de omgeving direct betrokken wordt. Dat betekent pionieren. Van Veendam een zogenoemde ‘Blue Zone’ maken, een plek waar mensen bovengemiddeld gezond ouder kunnen worden.
De missie van IkiBuntu is ‘Oermodern samensturen naar veerkracht en vitaliteit’. De boodschap is: ‘jouw keuzes vandaag, creëren morgen. Gezondheid is niet de afwezigheid van ziekte is, maar de aanwezigheid van veerkracht & vitaliteit!’ Oermodern betekent dat er een koppeling wordt gemaakt van ons leven als oermens naar onze huidige maatschappij. ‘Samensturen’ kan mensen een nieuw doel in het leven geven. Het geeft zin en hoop aan het bestaan en helpt om de gezonde keuzes makkelijker te maken en om vol te houden. Met elkaar gaan we bouwen aan een veerkrachtige en vitale samenleving.
Tegelijkertijd zijn de initiatieven van IkiBuntu ook gericht op de omgeving. Op het aanmoedigen om verbindingen (connecties) aan te gaan. Nu helpen we elkaar om het coronavirus in te dammen door afstand van elkaar te houden. Op dezelfde manier willen we elkaar gaan helpen om nieuwe stappen te zetten op het gebied van gezondheid en gedrag. Gezondheid herbergt een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Iedereen die dat ziet en doorziet, kan een steentje bijdragen. Zo kunnen vitale en veerkrachtige sociale netwerken binnen Veendam ontstaan, waarin iedereen regie en verantwoordelijk neemt voor datgene wat hij zelf wil bijdragen.
Het unieke van dit initiatief zit in het feit dat er niet een vaststaand plan van aanpak is. En het is voor iedere Veendammer toegankelijk. Ook als je gezond bent en geen klachten hebt ben je welkom in het nieuwe gezondheidscentrum om deel te nemen aan dit initiatief.
Anderen hebben jouw kennis en kunde nodig. Jij kunt anderen verder helpen, stimuleren om de gezonde keuzes te maken. Je kunt jouw ideeën en initiatieven delen, mee helpen organiseren. Ook als je chronisch ziek bent, psychische klachten ervaart, worstelt met je gewicht, ben je welkom om te leren en te delen. Het levert voor iedereen waanzinnig veel op.
Hoewel voor deelname aan het initiatief geen kosten verbonden zijn en het daardoor dus voor iedereen toegankelijk is, kost het wel degelijk iets. Namelijk de investering in datgene wat je zelf wilt bijdragen. En de tijd en aanmoediging om de directe omgeving erbij te betrekken. Dat kan de partner zijn, de kinderen, de buren, vrienden, etc.
Het vormen van een sociaal netwerk is essentieel om de beweging in gang te kunnen zetten van ZZ naar GG. Dat kost energie en tijd. Een transitie van een gezondheidszorgsysteem dat wel dertig tot vijftig jaar kan duren. Om daarbij te helpen en te ondersteunen zijn Ilona en Wout, vanuit persoonlijke passie en enthousiasme, drie dagen per week in het gezondheidscentrum aanwezig. Vanuit de eigen praktijkruimte gaan ze met geïnteresseerden in gesprek en worden gezamenlijke ideeën vormgegeven in plannen en acties. Als blijkt dat professionele hulp daarbij nodig is, dan heeft het gezondheidscentrum alle disciplines in huis om deze in te zetten. Het grote voordeel is dat zij allemaal onder één dak zitten, daardoor kan er snel geschakeld worden. Directe betrokkenheid van de zorgprofessionals is daarmee gegarandeerd en is noodzakelijk in die cultuurverandering van ZZ naar GG.
Veendammers kunnen zich melden bij IkiBuntu in het GCLT op dinsdag, woensdag en donderdag. Voor het inplannen van een afspraak of deelname aan één van de lopende initiatieven kan ook de website www.stichtingikibuntu.nl gebruikt worden. Op deze website is tevens uitgebreide informatie te vinden over de missie, visie en werkwijze van de stichting.