Dinsdagmorgen heeft een team van het RTL 4 programma Lifestyle Experience opnames gemaakt in het Veenkoloniaal Museum en omgeving. Conservator Elise van Ditmars toonde de highlights van de collectie waarbij de nadruk op de Oostzeevaart ligt, en op het feit dat in het midden van de negentiende eeuw honderden zeekapiteins in de Groninger Veenkoloniën woonden. Overigens is het de tweede keer dat het lifestyle programma in Veendam was.
Het maken van de videobeelden nam de hele ochtend in beslag. Voor een mooi filmportret zijn er veel beelden geschoten voor een uiteindelijk korte montage als programmaonderdeel. Aandacht was er niet alleen voor het Veenkoloniaal Museum zelf. Ook de omgeving is belicht met de focus op de rijkdom in de Veenkoloniën van de negentiende eeuw. Het statige monumentaal gebouw van de voormalige Rijks Hogere Burgerschool uit 1910 straalt die allure van toen helemaal uit.
Bij het maken van de beelden is ook het hertenkamp niet vergeten, en de begraafplaats waarvan de graven van het rijke verleden van de zeevaart getuigen. Dat tijdens het hoogtepunt van de Veenkoloniale zeevaart rond 1870 zelfs 60% van de hele Nederlandse vloot in de Veenkoloniën geregistreerd stond zal voor menigeen totaal onvermoed zijn. Met in Veendam de vestiging van een zeevaartschool, en het eerste kantoor van het Engelse Lloyd verzekeringsbedrijf op het Europese vasteland.
Presentator Erik Burgers was nieuwsgierig wat de Veenkoloniën in de 19e eeuw zo rijk hebben gemaakt. Elise van Ditmars gaf een mooie bloemlezing met onder andere de grote rol van de fabrikantenfamilies Duintjer, Scholte, Van Linge en Wilkens. En uiteraard die van Anthony Winkler Prins, bekend geworden van de Winkler Prins Encyclopedie. Op zijn initiatief werd in 1866 als eerste plattelandsgemeente in Nederland de deuren geopend van de Rijks Hogere Burgerschool, een van de eerste grote scholengemeenschappen van Nederland.
Naast de zeer bedrijvige binnenvaart zorgde ook de zeevaart, uit de oorspronkelijke turfvaart ontstaan, voor veel bedrijvigheid. En kende Veendam zelfs veel zilver en goudsmeden. Van de monumentale panden straalt nog steeds die rijkdom af.
Elise vindt het zo jammer dat Oost Groningen in de rest van Nederland vaak zo’n negatieve connotatie heeft. Dat helemaal niet nodig is en uit onwetendheid. Bij Veenkoloniën wordt voornamelijk aan veen en aan turfsteken gedacht. De veen ontginningen was een belangrijk aspect. Voornamelijk als energiebron, en daarmee eigenlijk de voorloper van de gaswinning als energiedrager. Maar tijdens de rijke periode in de negentiende eeuw was het veen al verdwenen (op kleine plaatselijke restanten na).
Het Veenkoloniaal Museum probeert met positieve aandacht juist ook die andere belangrijke aspecten te laten zien in een tv-item als deze. En om te laten hoe mooi het hier is, met de uitnodiging om een dagje naar Veendam te komen. En dan niet alleen naar het Veenkoloniaal Museum.
Een van de vragen was of Veendam nog meer verborgen parels heeft. De presentator zelf was aangenaam verrast. In zekere zin een ‘experience’. Ook was hij verrast over de grootte van het museum met bijna 1000 m² expositieruimte. Voor cameraman Rutger Loer uit Groningen stad was het meer bekend terrein.
Bezoekers aan een wisselexpositie brengen vaak later weer een bezoek om ook de rest van het museum te zien. Leuke bijkomstigheid is dat de winkels en de diverse terrasjes in het centrum heel dichtbij zijn.
De conservator komt oorspronkelijk uit Den Haag. Tijdens haar studie Kunstgeschiedenis in Groningen leerde ze ook de provincie kennen. Ze heeft haar liefde in Veendam gevonden. En haar hart verpand aan het Noorden.
De uitzending op RTL4 is voor zondag 14 mei gepland om 14.30 uur. En voor zaterdag 20 mei om 15.30 uur op RTL 5. Aandacht voor de uitzending is er ook via Twitter en Facebook en op de RTL XL.nl website.