STANDPUNTEN - Op de informatiemarkt in de Sorghvliethal over het onderbrengen van 300 asielzoekers in een hotelboot aan het A.G. Wildervanckkanaal verliep gisteren met een dertigtal bezoekers rustig. Uit de Havenbuurt, dat aan de betreffende locatie bij de hoek van de Lloydsweg ligt, was er weinig respons op de uitnodigingen.
Er was uit voorzorg strenge beveiliging aanwezig, die de bezoekers bij de ingang al opwachtte. De mensen mochten alleen naar binnen op vertoon van de uitnodiging en hun ID kaart. Bij zes verschillende kramen was informatie in te winnen over de opvang van de asielzoekers. Burgemeester Sipke Swierstra was met alle raadsladen daarbij aanwezig. Met achter de kramen medewerkers van Vluchtelingenwerk Nederland, de GGD, het Vrijwilligerswerk, Locatie en procedure van de gemeente Veendam en de politie. Het Centraal opvang Asielzoekers (COA) kon door een noodlottig ongeval met een heftruck op het COA terrein in Ter Apel niet aanwezig zijn.
Floatel
Sipke Swierstra gaf op verzoek uitleg. “Normaal is het terrein geen woongebied, voor het hotelschip is er ontheffing verleend. De vergunningsprocedure moet nog definitief worden gemaakt. Maar voor dit doel is dat geen probleem. Het bedrijventerrein heeft geen reguliere woonbestemming”.
Het hotelschip, ook floatel genoemd, is van de firma Wagenborgen. Tot voor kort lag het in de Middellandse Zee. Momenteel ligt het in dok bij Delfzijl. Het Nederlandse schip Bellini heeft voor werknemers dienst gedaan, zoals bij grote baggerprojecten in het buitenland. Het kan plaats bieden voor 300 personen. Er zijn meerpersoons hutten aan boord, heeft een keuken, een recreatieruimte en andere voorzieningen. Het krijgt een rioolaansluiting met de vaste wal.
De voorzieningen voor het COA zelf wordt op de wal in een aantal verplaatsbare kantoren gehuisvest voor de beveiliging, onderhoudspersoneel e.d. Het zal hierbij om enkele tientallen gaan.
Woonschip met buren
In september kunnen de eerste vluchtelingen in het hotelschip worden opgevangen. De bedrijven op het terrein aan de Zwaaikom worden de buren. De 50 ondernemers waren om 16 uur al op een informatie bijeenkomst geweest. Burgemeester Sipke Swierstra had hun uitleg gegeven over de totstandkoming van het besluit, over de procedure, en het verdere verloop. Vervolgens kon men vragen gaan stellen. “Hoe gaat het nou met de veiligheid, kan ik straks nog wel met de heftruck rijden voor geluidsoverlast. Kunnen de vluchtelingen de vrachtauto’s gaan belemmeren”. De burgemeester heeft uitgelegd hoe daar mee om te gaan. “De ondernemers wilden graag duidelijkheid hebben, maar waren heel constructief. Als het maar opgelost wordt is het prima”, vertelde Swierstra. Op het terrein komt naar het hotelschip aan elke kant een toegangsweg. Een voor de bevoorrading en een voor de vluchtelingen met toegang op het fietspad aan de Lloydsweg. Er gaat geregeld worden dat het bevoorradingsverkeer niet met het bedrijfsverkeer conflicteert. De vluchtelingen mogen daar zelf niet over.
Het terrein wordt met speelplekjes ingericht, en er komt een trapveldje zodat men een plezieriger verblijf heeft. Bij de boot wordt een parkeerterrein voor het personeel aangelegd. En er komt een gezondheidscentrum.
Veerkracht
Raadslid Bert Kraan vindt dat er vanuit de betamelijke rijkdom best wat weggeven mag worden. Maar wel aan degenen die het echt nodig hebben. Economische vluchtelingen horen daar niet bij. “Hoewel dat ook een moeilijke classificatie is”, zegt hij. “In het asielzoekerscentrum in Wildervank zat een tandarts uit Vietnam. Hij had een goedlopende praktijk. Maar had te horen gekregen dat hij de volgende dag weg moest zijn, anders zou hij de dag niet doorkomen. Voor de mensen die nu hier komen konden of een bom op de kop krijgen, of worden vermoord”.
Kraan gaf ook een vergelijking. “Tijdens de 80 jarige oorlog had Willem van Oranje de grootste moeite met de calvinisten en de katholieken. In Syrië zijn het de sjiieten en de soennieten. Je kunt wel zeggen, wat hebben wij er mee nodig. Maar je pakt niet zomaar je tasje, doet de deur dicht en verlaat je huis, mocht die nog overeind staan”. Waar Bert bewondering voor heeft is dat deze mensen ondanks alles wat ze mee hebben gemaakt nog heel veel veerkracht hebben. “Ze zijn dankbaar dat ze het er levend van hebben afgebracht, en aan de andere kant willen ze weer voorruit kunnen kijken. Het is een morele verantwoording om deze mensen te helpen”.
Begeleiding
Zahra Indhay Ise uit Somalië vond in Nederland veiligheid. Voor Vluchtelingenwerk wil ze vanuit haar eigen ervaring de vluchtelingen gaan begeleiden en hen voorlichting geven. Ze wil ook graag gaan werken, en zo kan ze van betekenis zijn. Nesla Ösgurt werkt bij de Winkler Prins als intermediair voor gezinnen en leerlingen. Kinderen die het moeilijk hebben op school vertellen hun ouders niet altijd hoe het precies is. De intermediair verzorgt de contacten met de ouders.
Een afvaardiging van de PKN Kerken Veendam en Wildervank hebben de informatiemarkt ook bezocht. Stichting Leergeld zal net als bij de eigen burgers proberen een handje mee te helpen om het verblijf te veraangenamen.
Onzekerheid
Barto en Lida waren nieuwsgierig hoe het werkt met de gezondheidszorg. In Wildervank heeft Barto vlak bij het AZC gewoond. Van problemen in Wildervank heeft hij niets gemerkt. In Veendam zijn er veel problemen met drugsgebruik, maar dat komt vooral voor onder de eigen jongelui. Mensen komen voor een beter bestaan, ook voor hun kinderen. Het is niet gemakkelijk om een baan te vinden. Het kan momenteel een hoog gegrepen doel zijn. Lida denkt dat ze daar momenteel in teleurgesteld kunnen raken.
Henny Kaldijk was met buurtgenoot Selmen komen kijken. Henny zit in het Wijk en Buurtbeheer. Op dit moment zijn ze nog neutraal omdat je nog niet weet wat er precies op die boot komt. Maar ze zijn beiden toch ongerust. “Als je hoort wat er in andere gemeentes gebeurd door alleenstaande mannen houdt je je hart vast. Het gaat wel om de veiligheid van de buurt. Alleenstaande jongeren beneden de 18 komen er niet, maar alleenstaande mannen kan evengoed. Er staat niet vermeld dat het alleen gezinnen zijn". Ze vindt wel dat deze mensen onderdak moeten hebben.
Beider gevoel is wel dat ze er niets meer over in hebben te brengen. Ze zijn achteraf op de hoogte gebracht, en ze vermoed dat het bewust omgedraaid is. De opkomst vindt ze bar tegen vallen. Maar het tijdstip is ook niet goed gepland. In de wijk wonen veel gezinnen met kinderen. Het is etenstijd, kinderen komen thuis, en de man gaat alleen terwijl de vrouwen ook vol vragen zitten. “De mensen zijn er niet blij mee”, zegt ze. Er zijn maar heel weinig bewoners uit de Havenbuurt geweest. De meerderheid is ook tegen.
Ze gunt de vluchtelingen ook een nieuw begin. Henny heeft een neutrale standpunt en heeft er geen slapeloze nachten van gehad. Ze hoopt ook niet dat ze die ervan krijgt. Van Antilliaanse jongens die in de straat een huis was toegewezen hebben ze veel lol gehad. “Nu is het de onzekerheid. Alleen door ondervinding kan die weggenomen worden”, zegt ze.
Op een boot zal er ook minder vertier zijn, en kan de verveling toeslaan. Het zal een heel andere leefsituatie worden. Ze kunnen er een maand zitten, maar ook anderhalf jaar. Als ze niet zo snel door kunnen stromen kunnen ze het gevoel krijgen vast te zitten. Ze komen ook op een bedrijventerrein. Zorg is er ook voor wie er tussen kan zitten op de boot. Dat is de enigste vraag die in de wijk speelt. Nico maakt zich daarom zorgen en vindt de plek wel erg dichtbij.
Gerard heeft ook een neutrale standpunt ingenomen. Hij heeft vroeger via Compaen voor vluchtelingenwerk gewerkt en is er wat mee bekend. Hij begeleidde ze. Je had er slechte tussen, maar in meerderheid waren het normale mensen. Ze waren er ook al een aantal jaren en hadden een woning. Het voortraject van inburgering hadden ze al gehad. Sommigen zijn in Veendam blijven wonen. Ze hebben werk en het is een normaal gezin. Iemand anders heeft een eigen bedrijfje. Gerard zijn dochter zoekt via Facebook weer contact met een vriendinnetje van toen. Het meisje had een tekentalent.
Gesprekstof
Het steekt Raadslid Pé Langen dat er zoveel afbouw is geweest op zorg voor ouderen, en het sluiten van tehuizen. En er wel geld is voor de vluchtelingen. Eddie Doedens vindt dat daar wel wat inzit, het is ook zeker gespreksstof. Maar hij vindt ook dat er hulp moet worden geboden. Hij gaf als voorbeeld hoe het zou zijn als je na het uitbreken van de pleuris de volgende dag weg moet, je bedrijfje of je winkel achterlatend. Met in een tasje met dat wat je mee kunt nemen. Je mobieltje, wat onderbroeken, en wegwezen. Doe je dat niet ga je de pijp uit. Bij de Dollard moet je dan in een oude rubberboot stappen. Wij met ons beiden erin, en naar de overkant gaan met hoop op leven. Je hoopt dat daar dan iemand is die zegt, we hebben hier een bedje voor je.
Er gaat in de raad over het opvangen van de vluchtelingen op het schip nog gestemd worden. Raadslid Pé Langen had meteen al gezegd om op 14 juni tegen te zullen stemmen. Zijn tegenstem wil hij gaan onderbouwen met misstanden in AZC’s, het aanhalen van incidenten in Ter Apel, en met misstanden in Veendam van 15 jaar geleden door minderjarige asielzoekers (ama’s).
Vanaf 2001 is het ama-beleid veel strenger geworden. De regel van een bijna automatische verblijfsvergunning tot hun 18e jaar verviel in 2013, en ze kunnen eerder worden teruggestuurd. De opvang en voogdij is in handen van Stichting Nidos. In Veendam zullen er geen alleenstaande minderjarige asielzoekers tussen zitten.
Raadslid Ans Grimbergen is voor. Zij gaf het voorbeeld van een jongetje uit een Syrisch gezin die niet kan wachten tot de vakantie weer voorbij is om weer naar school te kunnen gaan. Hij is driftig Nederlands aan het leren. Ze is blij dat nu ook Veendam deze mensen kan helpen. Maar ze begrijpt de zorgen wel. En het is ook logisch. Als mensen zich gaan misdragen worden ze aangepakt. Er wordt met de COA over gesproken, die daar nu ook ervaring mee heeft. De procedure is dan niet langer terecht, en kan stopgezet worden. Waarna uitzetting volgt.
Iemand gaf aan om vluchtelingen de gelegenheid te geven om iets voor de maatschappij te kunnen doen. Er is zoveel dat moet gebeuren. Maar voor de rotte appels moet het meteen duidelijk zijn wat er na misdragingen wacht. Het afwijzen van hulp zou onrecht doen aan al die anderen die nogal wat te verstouwen hebben gehad, door dingen die eigenlijk normaal gesproken onvoorstelbaar zijn.
Peiling: