Tekst Henk Drenth
OUDE GLORIE - In de drie noordelijke provincies is er een fietsgroep, de Historische Fietsgroep Noord. De naam geeft al aan dat het niet zomaar een fietsgroep is, er wordt gefietst op oude historische fietsen, met uit de tijd van de fietsen ook bijpassende kledij. Wie lid is van de Noordelijke fietsgroep is ook automatisch lid van de landelijke vereniging De Oude Fiets (klik voor website).
De Oude Fiets heeft een ledental van tot zo'n 500 leden. De Noordelijke vereniging heeft ongeveer 80 leden. Dit is inclusief de leden van buiten de drie Noordelijke provincies. Deze leden willen er heel graag bij zijn. Een van de deelnemers was uit Zeeland overgekomen om even mee te fietsen. Uit Alkmaar en Arnhem waren een paar leden naar het noorden afgereisd, en een stel uit Brabant. Zij komen regelmatig over om een tocht mee te fietsen.
De Fietsgroep Noord (website) werd als onderdeel van de landelijke vereniging eerst afdeling Noord genoemd, maar is nu een subvereniging met een eigen naam. Wel moeten de leden van de club ook lid zijn van de landelijke vereniging waar het onder valt.
Per jaar worden er gemiddeld 25 toertochten gefietst, waaronder ook gewone fietstochten. De Noordelijke vereniging krijgt zelf ook veel uitnodigingen. Men is dan verplicht om bijhorende kledij te dragen uit dezelfde periode als van de fiets. Aanstaande donderdag gaan de leden deelnemen aan een fietstocht in de omgeving van Deventer. In het rijtje van de tochtenkalender staan onder andere Apeldoorn, en ook een tocht in Brabant is opgenomen.
De fietsgroep van zondag bestond uit 44 deelnemers. Voor aanvang van de tocht van ongeveer 15 kilometer was er in het dorpshuis Bijleveldcentrum te Wildervank om 10 uur eerst koffie met bijbehoren. Om 11 uur werd een bezoek gebracht aan de Margaretha Hardenbergkerk, waar over de geschiedenis van de kerk werd verteld. De fietstocht leidde verder door Wildervank, en kwam de groep op de historische fietsen als contrast een groep tegen op snel wielrennermaterieel. Er werd koers gezet naar de zeven bruggetjes in Wildervanksterdallen, nabij Stadskanaal. Onderweg in Wildervanksterdallen was er even tijd voor drinken en een broodje.
Omstreeks twintig over twee deed de fietscolonne de oude Turfcentrale aan voor een bezoek aan de kunstenaarskolonie. Daar werd de groep in kleinere groepjes verdeeld voor de kennismakingen met de kunstenaars en met hun diverse werken. En zeker ook met de voormalige electriciteitscentrale.
Na afloop werden de oude stalen rossen weer bestegen. Fietsen maakt hongerig en men toog weer naar het Bijleveldcentrum om een hapje te eten. Het was de eerste tocht voor de vereniging in de Veenkoloniën, het was uitgezet door het echtpaar Holstege, twee clubleden uit Wildervank. Ook Wildervank kende een rijwielenfabrikant (op internet enkel een plaatje van het balhoofdplaatje gevonden (kijk). Balhoofdplaatjes zijn ook gewilde verzamelobjecten (kijk).
Lekke banden zijn er tijdens de zonovergoten rit niet geweest en ook was er geen ander materiaalpech. Ze liepen als een zonnetje. De oudste fiets is van 1890 en een van de nieuwere is pas 79 jaar.
Een paar fietsen in de club De Oude Fiets zijn in Veendam geproduceerd, het zijn de Veenlust (klik hier) en de Noordster (kijk). Allebei gemaakt door R.L. De Graaf, die een rijwiel- en radiogrossierderij had. De fietsen zijn door twee deelnemers uit Utrecht in gebruik, en beiden hadden de fietsen voor deze tocht weer naar Veendam meegenomen. Deze twee clubleden hebben elk een liefde voor Groninger fietsen, en hebben afzonderlijk er meerdere van verzameld. Er zijn tientallen Groningse fietsenmerken geweest (klik hier voor de lange lijst van merken).
Fietsen van het merk Gruno werden in Winschoten gemaakt. Ook uit Winschoten kwamen de merken Folkerts en MBW (Manis Bazuin Winschoten). Het merk Fongers uit de stad Groningen was befaamd om zijn hoge kwaliteit en afwerking, waar een hoog prijskaartje voor stond. Omgerekend zou een Fongers van 200 gulden in 1910 nu bijna 10.000 euro kosten. Dat maakte dat in de beginjaren van de 19e eeuw Fongers fietsen alleen bereikbaar waren voor de koopkrachtige bovenlaag. Ze waren ook in trek bij leden van het Koninklijk huis. Het betekende wel een fiets voor het leven, en dat was ook de slogan van Fongers. Na dertig jaar mocht de fiets terug naar de fabriek worden gebracht voor een volledige opknapbeurt. Fongers fietsen werden ook betaalbaarder, maar uiteindelijk kon het merk de goedkopere productie van de andere merken en de schaalvergroting niet doorstaan (lees bron).
De fietsen worden in eigen beheer onderhouden. Het jongste clublid is 58 jaar en de oudste is dik in de tachtig. In de vereniging zijn er ook 3 leden met een hoge bi, een fiets met een groot voorwiel waaraan de pedalen zijn bevestigd. De fietsketting moest nog worden uitgevonden, en met een groot wiel kon toch een redelijke snelheid worden behaald. Er valt niet zomaar op te fietsen, en kantelde men met fiets en al wel eens voorover. Het is evenwichtskunst. Via een opstapje aan het veel kleinere achterwiel was op de zadel te komen boven het grote wiel. Bij het stoppen moest er worden afgestapt, met een voetje naast de hoge bi was er niet bij.
Website Fietsmuseum De Barrel
Fotoalbum:
Henk Drenth
Ingezonden