Overslaan en naar de inhoud gaan

Expositie Veenkoloniaal Museum Veendam: Boer en Beat, boer Begeman en zijn opzienbarende jeugdwerk in Oude Pekela

Door op zaterdag, 15 februari, 2014 - 06:22

Te zien van 23 februari t/m 17 augustus 2014

EXPOSITIE - Boer en Beat, ja we lezen het goed, boer en beat. Deze opmerkelijke tentoonstelling over een bijzondere boer die in het jeugdwerk kwam, is vanaf 23 februari tot en met 17 augustus in het Veenkoloniaal Museum in Veendam te zien. Wethouder cultuur van de gemeente Pekela, Hennie Hemmes, alias DJ John B. Sebastian, zal op zondagmiddag 23 februari om 13.30 uur de officiële opening verrichten.

In 1970 vroegen jongeren uit Oude Pekela met een ludieke dakzit-actie aandacht voor de jeugdproblematiek. De actie sloeg landelijk aan, maar de lokale overheid pakte het probleem niet op. Dat deed de behoudende boer van de boerderij ernaast wel. Geert Begeman richtte samen met de jongeren Boer & Beat op. Een jeugdsociëteit waar jongeren, naast het genieten van muziek konden beschikken over een eigen ruimte. Voor Begeman waren zelfredzaamheid en meer begrip voor elkaar, belangrijk items. Met oude meubels en zonder enige subsidie werd B. & B. ingericht.

Boer en Beat, het vormde een opmerkelijke combinatie in het Oude Pekela van de jaren zeventig en tachtig. Heel radio Nederland op af kwam. zelfs Herman Stok en Letty Kosterman, maar ook tweede Kamerleden kwamen op bezoek. Hoe zag dat Boer en Beat eruit? Een paar leeggekomen schuren die met inzet van de jeugd werden ingericht. Het was ingericht met oude stoelen en banken, schemerlampen van familie, buren, spullen van winkeliers die nog wat op zolder hadden staan en dat konden missen. Een bonte inrichting was het gevolg, maar wel een inrichting waar de jeugd zich in thuis voelde. En was het alleen muziek en pils en cola? Vele jongeren vonden er hun eerste jeugdliefde, en voor velen was het een activiteit waar je na schooltijd naar uitzag. Vertier en plezier, maar boer Begeman wilde meer, meer begrip en vriendschap onder de mensen brengen en daar werden allerlei projecten en acties voor opgestart. Zo kroop men bij een wedstrijd op de knieën door het land omdat kinderen voor de oorlog ook op de kniene lagen om aardappel te rooien. Of liep men van Lauwersoog met een geel kruis om te protesteren tegen het oefenterrein. Of op vakante met een varken dat naar een andere boerderij moest. Begeman bedacht samen met de jeugd allerlei ludieke acties.

Boer en Beat begon in 1970 met een protestactie van de jeugd, die gingen dakzitten op een boerderij. Met dat dakzitten, kwamen de reacties. Naar aanleiding van die radio-uitzending kreeg boer Begeman, die de actie ondersteunde, maar liefst vierhonderd kaartjes uit alle delen van het land. Begeman was verrast door de sympathiebetuigingen: "Toen dacht ik van, ja, hoe moet je daar nou mee omgaan? Bij die jongeren zit een stuk problematiek en in de landbouw zit een stuk problematiek, welke kant moet je op? Stoppen met de landbouw was op dat moment geen optie, maar ik zag ook de grote problemen bij jongeren en de problemen in Amsterdam met de Damslapers. Die werden door de marinemensen op een hardhandige manier van de Dam weggejaagd. Ik dacht die dag, moet dat nou zo? Hier in Oude Pekela had je ook een kloof, tussen de jongeren en de gemeenschap, maar kun je zoiets dan niet vredelievend oplossen? En toen wilden de jongeren op het dak van de boerderij 's nachts op dak televisie kijken. Ze vroegen of ik ook op het dak kwam zitten. Eerst dacht ik, ik denk er niet aan, ik ga niet midden in de nacht op het dak van een boerderij televisie zitten kijken, maar gezien de toestanden met de Damslapers dacht ik, je kunt ook een voorbeeld stellen en ik ga er wel zitten, zo kun je die kloof ook oplossen. Ik heb daar inderdaad gezeten. Mijn vrouw verklaarde me eerst voor hartstikke gek, maar later zei ze, doe dat dan maar en op dat dak, kreeg ik een ingeving, dat hou je niet voor mogelijk. Ik zat daar gewoon tussen de jongeren in, onder een heldere hemel met sterren, tja en toen kwam in me op, wat voor een combinatie zit hier eigenlijk? Zij noemden zich de Beat en ik was de boer. Dus Boer en de Beat zit hier samen op het dak. De gevolgen kon ik niet overzien, meer dan 25 jaar was ik vanaf toen bezig met jeugdwerk. Zonder subsidie en vol vuur."

Begeman was zondermeer gedreven en idealistisch. We volgen een deel van zijn eigen woorden: "Die jongens hadden naar hun eigen inzicht geen aansluiting met de maatschappij. Want veel van hen waren uit het veld gekomen, uit kleine huisjes. En de nieuwbouw was aardig naar onze kant opgerukt. Want op een gegeven moment woonden wij ook geen zeshonderd meter meer, maar tweehonderd meter van het dorp af. En die jongens woonden allemaal in de nieuwbouw en die kwamen met hun problemen. Zoals: ‘we kunnen geen plaatjes draaien, want de buurman heeft nachtdienst gehad op de fabriek en we mogen geen dieren meer houden want dat begint te stinken en we moeten ons aanpassen met onze kleding. We hebben thuis geen mogelijkheden om maar iets te doen en deze plek hier is voor ons een uitkomst'. Na de dakzitaktie opende Begeman één van zijn schuren voor de jeugd en richtte samen met de jongeren Boer & Beat op. Later kwam er nog een schuur bij, één voor de winter en één voor de zomer. Een jeugdsociëteit waar jongeren, naast het genieten van muziek en het hebben van een eigen ruimte, ook zin konden geven aan hun jeugd, hun verantwoordelijkheid ontwikkelen, zelfredzaamheid vormgeven en niet te vergeten, meer begrip voor elkaar tot stand wisten te brengen. Het verhaal is te zien in het museum en valt te lezen in de Veenkoloniale Volksalmanak. De rest is geschiedenis, Boer & Beat heeft maar liefst vijfentwintig jaren bestaan.