SPEERPUNTEN - Naar schatting zo'n 2500 à 3000 deelnemers hebben in Zuidbroek meegedaan aan de gezamenlijke langzaamaan actie 'Gas terug' van FNV Bondgenoten en Groningers in Opstand. Bram Reinders heeft de protestorganisatie Groningers in Opstand opgezet. Het motto was "Voor Groningers, met Groningers, en door Groningers". In de Eurohallen was onder leiding van de FNV een volksdebat over de toekomst van de Groninger economie georganiseerd, met als insteek om opbrengsten uit de aardgasbaten meer ten goede laten komen aan de Groningse economie.
(In dit licht gezien is er ook moeite betreffende de voor 1.5 tot 2 miljard onverwachtte extra winning buiten de begroting om, waardoor de vrijgemaakte 1.2 miljard een sigaar uit eigen doos wordt genoemd. Voor de staat was de extra opbrengst een meevaller en minister Kamp wil deze ook op een reguliere manier verwerken in de begroting, zoals hij in EenVandaag vertelde. Het volgend jaar zal er door de staat weer minder worden ontvangen, werd als beweegreden gegeven).
Herman Drenth had na het grote respons op het initiatief van Bram Reinders een Veendammer afdeling opgezet. En in overleg met Reinders had Herman de actie vanuit Veendam gecoördineerd.
Vanaf de Euroborg in Groningen waren naar schatting tot zo'n 1000 auto's vertrokken. Bij deze stoet had zich ondermeer een groep uit Delfzijl gevoegd. In Groningen was alles muurvast komen te zitten. Om 14 uur was men daar op weg gegaan. Voor de groep uit Veendam met 120 deelnemers was tijd voor vertrek tegen 13 uur. Met ongeveer 32 auto's en enkele motoren werd eerst koers gezet naar Oude Pekela, waar een groep samenvoegde. Vervolgens werd naar de verzamelplek in Winschoten opgestoomd om aan te sluiten bij de groep daar. In Pekela had ook Wethouder Anneke Duit zich aangesloten, met een eveneens enthousiaste Marjolein Walraven, een nieuw lid van GroenLinks.
Het waren de colonnes van de opstandige Groningers. Hoewel er via de site van Bram Reinders ook Friezen en Drenten, en zelfs mensen uit Overijssel en Brabant, hadden aangemeld. Onderweg was er veel aanmoediging uit het publiek. Ze stonden op viaducten boven de A7, en de duimen gingen op. Vanuit verkeer in tegengestelde richting werd regelmatig geclaxonneerd. De A7 raakte op een gegeven moment verstopt. Het wachten was op de grote groep vanuit Groningen. Naar verluid was er nabij Zuidbroek een verkeerde afslag genomen. Auto's vanuit ander verkeer was door de politie tussengevoegd, en zo kon het gebeuren dat er wagens van buiten de groep werd gevolgd, waardoor er chaos ontstond.
De deelnemers stapten uit en het gaf een heel aparte sfeer, er gebeurde iets uitzonderlijks. Niet iedere automobilist was er blij mee overigens, maar men beruste er meestal wel in. Een Duitse personenwagen met jonge inzittenden reed over de vluchtstrook om er voorbij te komen, maar werd vooraan door de politie staande gehouden. Daar konden ze ook niet verder. Een Duitse wagen met caravan was ook vast komen te zitten. En de bestuurder was met zijn vrouw ook uitgestapt. Het was een Fries echtpaar dat in Duitsland was gaan wonen, en op weg was naar Friesland. In Winschoten was de hele bups erop gekomen, en er was geen ontkomen meer aan. Maar de inzittenden Erick en Ankie waren via de laptop al op de hoogte. Het oponthoud namen ze voor lief. Ze spraken hun volledige solidariteit uit. We doen gezellig mee, zei Ankie lachend.
Christian Peper is werkzaam bij een van de toeleveranciers van het zwaar getroffen Aldel in Delfzijl. Het deed hem goed om zoveel deelnemers te zien. Dertig december was ook voor hem een zwarte dag.
Gedeputeerde William Moorlag van de Provincie Groningen vond de grote opkomst geweldig. Groningen laat echt van zich horen. En dat is heel erg nodig, want Groningen heeft grote klappen gekregen. De aardbevingen bij Loppersum en de grote klappen bij Aldel. Na vijf jaar van recessie moet er echt een economisch perspectief worden geboden.
De onvrede is hoog opgelopen en het zag er naar uit dat minister Kamp heel lang niet in beweging kwam. Geld voor de schade werd er wel beschikbaar gesteld, maar er moet ook geld beschikbaar komen voor de leefbaarheid en de economie. Nu is minister Kamp wel in beweging gekomen, maar we moeten hem wel in beweging zien te houden. Er was een grote saamhorigheid en er is een statement gezet. Groningers mogen trots op zichzelf zijn.
Het leek er eerst op dat de regering alleen geld beschikbaar wilde stellen voor de schade aan de woningen. De NAM is in ieder geval aansprakelijk voor de schade en voor de preventieve maatregelen. Vanuit de Provincie is gezegd dat er meer voor Groningen gedaan moet worden dan alleen herstel aan de schade. Leefbaarheid en economische ondersteuning is in deze kwetsbare provincie heel belangrijk. Een commissie Meijer had daartoe ook voorstellen aan de regering gedaan, maar echt genegen om deze in beleid om te zetten leek men niet. Maar ook dankzij de inspanningen van CdK Max van den Berg is er een goede stap gezet. Met de beschikbaarstelling van 85 miljoen en van 100 miljoen is het een eerste goede stap, en het is veel geld. Er zal hard voor gewerkt moeten worden om het goed te besteden. Maar voor de komende vijf jaar is dit nog onvoldoende, aldus de gedeputeerde.
Anneke Duit vindt de actie top en ze was heel blij dat er zoveel mensen waren. Dat geeft heel veel kracht aan een actie. Met zoveel mensen is het hopelijk een goed signaal aan Den Haag dat de mensen in dit gebied niet meer met zich laten spotten. En ook werk is belangrijk. Het is een opeenstapeling geweest en dat deed de emmer overlopen. En volkomen terecht. Anneke haalde de sluiting van Aldel en Parker aan, en als het aan het kabinet ligt wachten ook nog de bezuinigingen op de werkvoorzieningschappen. Ze verwacht een gigantische werkloosheid. Zo gauw staat ze niet op de barricades, maar hiervoor wilde zij zich graag aansluiten.
Rond 15.50 uur, zo'n 50 minuten later dan gepland, reed ook de groep uit Veendam, Pekela en Winschoten het parkeerterrein van de Eurohallen op. Binnen stroomde de hal vol met demonstranten.
Het debat werd onder leiding van FNV bestuurder Masja Zwart gevoerd. FNV woordvoerder Albert Kuiper opende met een welkomstwoord het congres. Hij was onder de indruk van de hoge opkomst. Hij pleitte voor meer geld uit de aardgasbaten om in ieder geval het werk te behouden dat er nu is.
Kuiper nodigde Klaas Pijper van de ondernemingsraad van Aldel uit om ook het woord te voeren. Pijper sprak over een sigaar uit eigen doos waar minister Kamp mee gekomen was. Groningen is alleen leefbaar wanneer er voldoende werkgelegenheid is. Aldel is nog te redden door een verlaging van de gasprijs. Van het gas dat uit de rijke Groninger bodem weggaat, maar waar desondanks de bewoners erboven steeds armer worden. Aanstaande woensdag wordt er in een debat in Den Haag over het lot beslist van Aldel, en daarmee ook over het lot van het chemiepark.
Na zijn toespraak draaiden Pijper en Kuiper samen symbolisch de gaskraan dicht om gas terug te nemen.
Voorzitter Ton Heerts van FNV Bondgenoten sprak vervolgens tijdens het debat. "De mensen verdienen een oplossing om het Noorden echt werk- en leefbaar te houden. De basis hiervoor zijn banen met een stabiel inkomen". Hij riep minister Kamp op om hier werk van te maken. "Tijdelijke banen zijn geen echte banen met koopkracht".
FNV bestuurder Masja Zwart nodigde Bram Reinders uit om de microfoon over te nemen. Reinders sprak zijn waardering uit aan de aanwezigen voor hun ondersteuning voor de actie op Facebook. Den Haag is wakker geschud. Hij hekelde het energieheffingbeleid, waardoor Aldel geen goedkope stroom van een dichtbij gelegen Duitse centrale kan krijgen. Hij kreeg luide bijval.
(Lees hier de merkwaardige tegengestelde uitwerkingen van het Nederlandse energiebeleid ten opzichte van de Duitse, hoewel opgemerkt moet worden dat het behoorlijk gesubsidieerd wordt).
Masja Zwart leidde vervolgens het debat met de deelnemers in de hal. Deelnemers konden zeggen wat ze op hun lever hadden, deze bezwaren werden ter plekke ingetypt en gaan woensdag mee naar Den Haag.
Na het debat nam FNV hoofdbestuurder Ellen Dekkers het woord. Ook zij kaartte Aldel aan. Het bedrijf gaat dicht, het kan de lasten van de hoge energietarieven niet dragen, terwijl Groningen een rijke Energieprovincie is. Zij pleitte voor behoud van bedrijven en werkgelegenheid. Er moet aan de Groningers meer perspectief worden geboden, en een veilig woongebied. Werk en veiligheid zijn speerpunten, zonder beide is er geen leefbaarheid.
De Groninger Bluegrass-band 'de Stroatklinkers' sloot het volksdebat af met het Groninger volkslied.
Facebook pagina van Bram Reinders, en van Herman Drenth
Voor meer foto's, zie ons fotoalbum