ParkstadVeendam.nl

Na het succes in de Achterhoek en Noord-Nederland in 2019 hebben dit jaar ongeveer 200 badmintonverenigingen in Nederland gezamenlijk een ledenwerfactie opgezet.

Onder de naam ‘Probeer badminton.nu’ bieden de deelnemende verenigingen tien proeflessen aan waarin kennis kan worden gemaakt met de badmintonsport. In deze tien lessen worden basisslagen en spelregels aangeleerd aan zowel jeugd als volwassenen. Deelnemers  aan  ‘Probeer badminton.nu’ betalen voor de proeflessen slechts € 25,-.

Badmintonvereniging SV Meteoor uit Veendam is één van de deelnemende verenigingen.

Voor deze actie zijn een Facebookpagina BadmintonNederland en een webpagina gemaakt. Op die webpagina www.probeerbadminton.nu is te zien welke verenigingen deelnemen aan de actie en op welke dagen zij de proeflessen aanbieden. Zo kan iedereen een passende dag/avond en locatie vinden. De eerste lessen beginnen in de eerste week van oktober.

Inschrijven kan via de website tot uiterlijk 30 september.

Voor de afscheid genomen burgemeester Sipke Swierstra was er nog een mooie rol te vervullen. Maandag 13 september is Jantje Kornelia Schwankhaus-Kip 102 jaar geworden. Swierstra heeft de eeuwelinge bezocht om haar te feliciteren, met een mooie bos bloemen bij zich.

Op haar honderdste was Loco-burgemeester Henk Jan Schmaal op bezoek geweest in De Breehorn, waar ze sinds 7 jaar woont. 

De wieg van Jantje Kornelia stond in de Verlengde Kerkstraat, een paar huizen vanaf het voormalige Gasthuis. De 100-jarige was in 1940 nog net voor de oorlog met Johan Hendrik (Henk) getrouwd. Net daarvoor wilden zij zich gaan verloven. Haar man moest toen in dienst en als militair naar Frankrijk. Ze hadden elkaar nog vlug het jawoord gegeven. De geboorteplek van Henk ligt aan de Molenstreek.

Jantje is een dochter van Kornelis Kip, de grondlegger van de latere bruin en witgoedzaak Radio Kip. Kornelis was in 1915 aan de Prins Hendrikplein/Verlengde Kerkstraat een handel begonnen in rijwielen. Hij kocht oude fietsen in en reviseerde ze tot een goede fiets. Op een klassieke Ford was de firmanaam Korn Kip geschilderd. Met zijn voornaam afgekort klonk het niet te lang. Daarbij was de naam Kip ook mooi kort.

Later werden er kleine huishoudelijke apparaten verkocht. Er kwamen steeds meer apparaten bij waar een snoer en stekker aanzat. Zoals bij de eerste type stofzuigers. De eerste elektrische wasmachines kwamen met een wringer. Jantje heeft van dichtbij ook de opkomst van de radio meegemaakt.

Op haar twintigste was ze haar man Henk Schwankhaus bij de Gado tegengekomen. Jantje was conductrice, Henk de buschauffeur. Eigenlijk was het in die tijd nog een truck met een lange trailer voor de passagiers. Jantje had een mooie tas om de schouder met daarin de kaartjes. Het was gezellig in de bus met een gesprekje hier en daar. Het was een mooie tijd. Tijdens een feestavond bij Hotel de Vries in de Kerkstraat was de verkering begonnen. Jantje heeft ook nog enige tijd in de zaak van haar vader gewerkt. Henk deed het meehelpen in de zaak van zijn schoonvader erbij. Later werd het steeds drukker en werd hij bij de zaak betrokken als vaste kracht.

Onder dezelfde naam werd de zaak later door haar man Henk voortgezet. Tijdens de opkomst van de snelwasser wasmachines, voor veel gezinnen nog onbetaalbaar, werden deze in de wijde omgeving ook verhuurd. In 1963 werd de zaak door zoon Kees overgenomen en veranderde de naam naar Radio Kip. In 1997 werd de zaak verkocht aan de Expert groep.

Jantje haar man is 93 jaar oud geworden. Om eeuwelinge te worden heeft zij geen speciale leefwijze gevolgd.

Na bijna 8 jaar tijdelijk burgemeester van Veendam nam Sipke Swierstra vrijdag 10 september afscheid van zijn gemeente. Dat gebeurde in een speciale raadsvergadering in cultuurcentrum vanBeresteyn.

De sprekers roemden Swierstra als een echte bestuurder die daarnaast ook mensen kon met elkaar verbinden. CvdK René Paas noemde hem dan ook in zijn videoboodschap “een echte verbinder".

Gerelateerde artikel:

• Afscheid burgemeester Sipke Swierstra verbinder op de achtergrond

Wethouder Schmaal heeft op woensdag 15 september 2021 om 10.00 uur het startsein gegeven voor “Oktobermaand Kindermaand”. Bij Kindcentrum Westerwinde in Veendam heeft hij het verhaal “De Albatros, een meeuw van een eeuw” voorlezen.

Verhaal
Het verhaal dat wethouder Schmaal gaat voorlezen is geschreven door de bekende Groninger auteur Jan Siebo Uffen. Het verhaal ‘De Albatros, een meeuw van een eeuw’ speelt zich af in Zoutkamp. Doortje en Jan uit Katwijk mogen een dagje meevaren met Koert, schipper van de ZK4 Albatros. De kinderen kijken hun ogen uit op dit garnalenschip dat honderd jaar geleden werd opgeleverd als beurtschip en leren van Koert onderweg de nodige Groningse woorden.

Oktobermaand Kindermaand
Oktober Kindermaand is de maand waarin er heel veel creatieve en spannende activiteiten zijn voor kinderen tussen de 4 en 12 jaar. Op een laagdrempelige manier maken zij kennis met culturele instellingen zoals musea, molens, borgen, kerken, theaters, natuurorganisaties, bibliotheken en muziekscholen in de provincie. Op alle zaterdagen en zondagen in oktober worden er verschillende speciale activiteiten aangeboden. Oktobermaand Kindermaand wordt in de provincie Groningen georganiseerd door Erfgoedpartners. Ook dit jaar worden er speciale stickerkaarten uitgedeeld. Door deel te nemen aan activiteiten kunnen kinderen stickers verdienen, bij de derde sticker krijgen ze een prijsje. Voor meer informatie en het programma, kijk op www.kindermaand.nl.

Tekst Hans van Noorthansvannoort@parkstadveendam.nl]

Een uitstapje naar de buren. Dit keer géén verhaal over iets of iemand in Veendam, maar van net even over de gemeentegrens - Midden-Groningen. Voor de gemeentelijke herindeling van 1 januari 2018 bestond Menterwolde uit de dorpen Meeden, Muntendam, Noordbroek en Zuidbroek. Ook de gehuchten en/of buurtschappen vielen hieronder. Dat is hedendaagse geschiedenis. 
De Historische Kring Menterwolde houdt zich voornamelijk bezig met de geschiedenis van Noordbroek, Zuidbroek en Meeden. Muntendam gaat in overleg met de Stichting Archief Muntendam (SAM).

De Historische Kring Menterwolde (HKM) is opgericht in 1998. Namen van het eerste uur o.a.: Guus den Besten, Ubels en Gré Rijskamp. Anno nu heeft de Kring ruim 220 leden en wordt geleid door een enthousiast bestuur dat bestaat uit:

• Janneke Blaauw - voorzitter;
• Jan Dijk -  secretaris;
• Geert Poelman - penningmeester;
• Wieko Smit - lid;
• Maria Visser - lid en webmaster.

Doelstelling van de HKM luidt: “Het wekken van belangstelling voor het onderzoeken en/of bestuderen van de geschiedenis, in het bijzonder voor zover die betrekking heeft op het grondgebied van de voormalige gemeente Menterwolde en de naaste omgeving, alsmede het (doen) bewaren en/of beschermen van het historisch erfgoed.”
Ga daar maar aan staan als bestuur! Maar hoe doe je dat dan?

Historisch erfgoed is er voldoende in het oude Menterwolde. De naam komt al voor in 1222. Het moet een voornaam en rijk gebied zijn geweest, kijk maar eens naar de beide gigantische romanogotische kerken. De Petruskerk in Zuidbroek stamt uit het eind van de 13e eeuw en staat dus al 800 jaar daar te staan. Wat zou die veel kunnen vertellen! De kerk van Noordbroek is iets jonger, ze schelen misschien zo’n 50 jaar. Maar wat zegt dat over al die eeuwen.
Ook van latere tijd is erfgoed te vinden – Patriciërshuizen, boerderijen (in Zuidbroek Villa’s genoemd) en Oldambster boerderijen alsmede infrastructuur en waterlopen.

In het interview met Janneke Blaauw en Wieko Smit doen deze uit de doeken, hoe ze de doelstelling van de Kring waarmaken. De bevlogenheid straalt van beide af.
Als het woord geschiedenis valt, zitten ze beide op het puntje van hun stoel en gaan los. Verhalen over verhalen, anekdotes, historische onderzoek, lezingen, het bulletin, de talloze gesprekken met oud(e) inwoners, de boeken, wandelingen en fietstochten, de Stolpersteine, de zomerreis bijna te veel om op te sommen. 

Verenigingsblad
Eerst maar eens het Verenigingsblad, de Menterasilva. Dit keurig verzorgde drukwerkje verschijnt 2x per jaar. “Door de Covid pandemie konden we in 2020 géén activiteiten worden georganiseerd en verscheen slechts één nummer van de Menterasilva. Dit maken we goed door dit jaar 3 nummers uit te geven! De eerste kwam april uit en nummer 2 staat op verschijnen,” aldus Janneke Blaauw.
In het Verenigingsblad komen allerlei onderwerpen aan de orde, uiteraard met betrekking tot de historie. Indringende interviews doorspekt met een vleugje humor en relevante foto’s maken het tot een lezenswaardig geheel. Redacteur Henk Pol verdient, samen met de andere redactieleden, alle lof.

Zomerreisjes
Het jaarlijkse zomerreisje is net achter de rug. Op 4 september toog men o.a. naar Wedde (burcht), Beetse (kamp Beetse) en Ter Apel (klooster). Historische plekken waar veel over te verhalen valt. Wieko: “Altijd gezellig met broodjes en soep onderweg. Gemiddeld gaan er toch wel 50 m/v mee.” 
Andere plaatsen die bezocht zijn: 

• Heiligerlee i.v.m. de herdenking van de slag om deze plaats - 450 jaar geleden;
• De loop van de Hunze en het Reitdiepdal.

Kerstwandelingen
Net zo traditioneel als de zomerreizen zijn de Kerstwandelingen. Deze worden altijd op de 3e kerstdag (27 december) gehouden. Historische wandelingen zijn inmiddels al gemaakt in Schildwolde, Meeden, ’t Waar en in en rondom Zuidbroek. Met glühwein en chocolademelk in een geïmproviseerde herberg halverwege de route is het altijd gezellig. De wandeling zet de Kring zelf uit en het gidsen geschiedt door eigen leden.

Stolpersteine
Een speciaal project zijn de Stolpersteine geweest. Herdenkingsstenen bij de huizen waarin joodse gezinnen hebben gewoond, die afgevoerd en vermoord zijn in de vernietigingskampen tijdens de 2e Wereldoorlog. In 2017 zijn In Noord- en Zuidbroek 27 van deze stenen en in Nieuwolda is er één geplaatst. Initiatiefnemers van dit project waren: Wieko, Janneke en later uitgebreid met Tieneke Beukema. Samen vormden ze de Commissie Stolpersteine.

Boek
De 2e Wereldoorlog speelt een belangrijke rol in de HKM. Dit komt mede doordat van de 93 transporten met joodse medeburgers richting de vernietigingskampen er 90 door Zuidbroek gingen en voor de grens een laatste halte hadden. Géén aanvoer van voeding, géén sanitaire stop, maar brandstof voor de locomotieven. Het monument nabij het station herinnert aan deze monsterlijke tochten. Route: Westerbork, Assen, Haren – dus onder Groningen door! En zo naar Zuidbroek en verder… 
Enkelen zijn slechts teruggekeerd!
Het nieuwe boek Verhalen uit de Tweede Wereldoorlog verzameld en geschreven door Wieko Smit, Tieneke Beukema en Janneke Blaauw in opdracht van de HKM is in september vorig jaar min of meer (corona) feestelijk gepresenteerd in de kerk van Noordbroek. De titel zegt genoeg. In 15 hoofdstukken en maar liefst 448 pagina’s vertellen de schrijvers de verhalen. Soms meeslepend, andere keren aangrijpend, maar altijd boeiend. Het handelt over het leven in de gemeente tussen pakweg 1930 en 1950. Crisis- en oorlogstijd wordt op een levendige wijze verwoord. Het heeft de schrijvers en enkele anderen zoals: Anton Koekkoek en Nick Kieft bijna 8 jaar gekost om alle informatie te verzamelen, te checken en te schrijven!
Zowaar geen sinecure. Een groot compliment is dan ook op z’n plaats.
Renske Neef heeft belangeloos de vormgeving voor haar rekening genomen.

Lezingen
4 x per jaar wordt er een lezing gehouden. Veelal met gastsprekers. De eerstvolgende is gepland op 14 oktober a.s. in de Broeckhof. Frank Krake vertelt die avond over zijn boek: De laatste getuige. Het handelt o.a. over het concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg, waar veel niet-joodse Nederlanders zijn omgekomen of vermoord. 
De plaats van handeling varieert. Zo zijn belangstellenden o.a. welkom geheten in de Heemtuin te Muntendam, het Noord-Nederlands Trein & Tram Museum in Zuidbroek en bij boerderijcafé Mausel in Noordbroek.

Archief
Het omvangrijke archief met verschillende pareltjes is opgeslagen op de bovenverdieping van Braak Accountants te Zuidbroek. Daar heeft het bestuur nog wel plannen voor…
De HKM is een actieve historische Kring met oog voor verleden, nu en toekomst. Wij wensen hen sterkte toe bij het verwezenlijken van hun doelstellingen.

Meer informatie: www.historischekring-menterwolde.nl