Door Hans van Noort
Met de woorden “Sla, komkommer en andijvie,” begon een bekend liedje uit de jaren ’60 van de vorige eeuw. Dat ligt in het verre verleden. Maar inhoudelijk is er nog niet zoveel veranderd, want een moestuintje hebben en onderhouden, dus je eigen groente en fruit kweken/telen is anno nu hot. Ja, wie wil dat nou niet? Lekker buiten zijn, genieten van al wat groeit en bloeit en bovendien lekker eten van eigen bodem. Hier ter plekke houdt de Vereniging Tuinrecreatie Veendam zich bezig met het bevorderen van tuinieren, een eigen tuin, creatief tuinieren en jeugdtuinen. En niet te vergeten: Borgerswold wordt hier alleen maar mooier en aantrekkelijker van! Hoe gaat een en ander in zijn werk?
Hessel Nieboer, voorzitter van de Vereniging Tuinrecreatie Veendam
De zon schijnt uitbundig over Borgerswold. Mensen laten hun hondje uit, sporters werken hun programma af, pony’s en paarden van de manege draven hun rondjes én de handen worden uit de mouwen gestoken op het moestuincomplex. In het voorjaar is het nog kaal, hier en daar ligt wat mest met veel stro op de tuinen, er wordt geploegd, gefreesd en gezaaid. Hier en daar staat nog een plukje boerenkool en prei. In de verschillende privékasjes worden allerlei groenten voorgetrokken zoals bonen, sla, andijvie en tomaat. Hessel Nieboer, voorzitter van de vereniging, maakt hier een daar een praatje met de tuinders en tuiniersters. “De Toene is ook een vereniging met een sociale functie,” vertelt Hessel vol vuur én enthousiasme. Hij wil graag dat “zijn” tuintjes iets uitstralen, er fraai uitzien en een lust voor het oog zijn, niet voor zichzelf, maar voor iedereen die Borgerswold bezoekt. “ Borgerswold moet gelijk staan aan genieten, als het Keukenhof van het noorden!” Sinds 3 jaar is hij voorzitter. In die tijd is er veel veranderd. Het gehele complex is opener geworden, veel bomen zijn gekapt en versnipperd en verwaarloosde tuintjes aangepakt. Het ziet er zo in het voorjaar weer schitterend uit. “De leden hebben zelf ook een verantwoording voor hun tuin. Als je die niet goed onderhoudt, heeft je buurman/-vrouw er last van. Je moet er niet aan denken dat bijvoorbeeld zevenblad of bramen gaat woekeren. Je bent dagen kwijt om die weer onder controle te krijgen.” Met NLdoet waren er maar liefst 45 vrijwilligers actief.
De Schoele (schuilplek) is het eigen clubhuis van de vereniging. In het seizoen, van maart t/m oktober is die iedere zaterdag geopend van 09.00 uur tot 12.00 uur. De ca. 100 leden kunnen daar dan even koffie drinken, bijpraten en eventueel zaden, meststoffen e.d. kopen. Ook wordt de jaarvergadering hier gehouden. In het winterseizoen geeft Hessel een beginnerscursus voor nieuwe leden van 3 à 4 avonden. Aan de orde komen: wisselteelt, plantschema, wat wel en wat niet spuiten, onderhoud, gereedschap, ziektes, groeivoorwaarden enz. enz. Zonder zichzelf op de borst te kloppen zegt hij dat de tuinen van deze cursisten er over het algemeen netjes uitzien. “Daar doe je het voor.” Soms worden nieuwelingen wel aan ervaren tuinders gekoppeld, want er zijn leden die al meer dan 35 jaar een tuintje hebben bij De Toene.
Er zijn verschillende tuinen. Starterstuinen van ca. 50 m² en voor de meer gevorderden tuinen van 100, 200, 300 en max. 400 m². In het club(huishoudelijk)reglement staan zaken betreffende kosten, max. hoogte van de beplanting, bebouwing en andere rechten en plichten. Ieder lid moet hiervoor een contractje tekenen. Het lidmaatschap begint bij € 35,00.
Om een fraaie tuin te stimuleren houden we jaarlijks de verkiezing “De tuinder van het jaar.” Deze onderlinge competitie slaat goed aan bij de leden. Een wisselbokaal en een tegoedbon voor zaden en/of meststoffen zijn te winnen.”
Momenteel wordt hard gewerkt aan de realisatie van jeugdtuinen. Een gedeelte van het complex is daarvoor ingericht. Met behulp van vele vrijwilligers, verschillende bedrijven, e.a., ligt dit stukje tuin gereed om jongelui te begroeten. Er is zelfs een eigen blokhut gerealiseerd. Jongelui tussen de 6 en 16 jaar zijn welkom. Een wervingscampagne via de basisscholen heeft een aantal enthousiaste aspirant tuinders en tuiniersters opgeleverd, maar er is nog wat ruimte, dus …
Er zijn voor de kinderen speciale namen bedacht voor verschillende groenten: een toverboon, pluis de tuinboon. Ook is aandacht voor de bijen - honing, de Borgerswold honing. Het slingeren levert blije gezichten op en ze smullen van de zoete lekkernij.
Er is nog meer nieuws. Er komt een kas van ca. 3 x 5 m. Geld is beschikbaar gesteld door de gemeente vanuit het Burgerinitiatief.
De leden van De Toene bestaan uit uiteenlopende personen. Mensen met uitstekend betaalde banen, die door het tuinieren en wroeten in de grond hun hoofd lekker leeg willen en kunnen maken. Pensionado’s, jonge gezinnen, fanatieke buitenlui, doeners die uit principe hun eigen groeten en fruit telen, maar ook medelanders met Irakese -, Turkse -, Thaise – of Portugese “wortels”. Het zijn allemaal liefhebbers van het buitenleven en dat verbindt mensen met elkaar. Om de éénheid te benadrukken verschijnt er maandelijks een Nieuwsbrief met tips, voorlichting, agenda met activiteiten en zo meer. Bij de rondleiding over het complex komen we verschillende tuinders tegen.
Renate Broersma samen met haar dochter
Renate Broersma staat voor haar tuinhuisje. Zij heeft sinds twee jaar een tuin van 2 are (200m²) en verbouwt veel groentes en bloemen zoals siererwtjes, aardbeien en zinnia’s. Ook heeft ze een paar fruitboompjes – appel en nectarines. In haar kasje staan verschillende soorten tomaten en pepers en wordt het seizoen verlengd door veel al in het vroege voorjaar te zaaien. Ze geniet van de kleurenpracht van de tuin, de opbrengst én de rust, vogels en zelfs af en toe een eekhoorntje. Jen is een Thaise. Ze is bijna elke dag wel 2 uur op de tuin te vinden. Ze kweekt groentes en allerlei soorten pepers, die ze thuis in gerechten gebruikt. Zomers is de tuin een lust voor het oog door de veelheid aan soorten. Ze kan lekker koken. Voor het oogstfeest van de vereniging maakte ze schillende lekkere hapjes. Henk Rave en Ger Medema en hebben al jaren een tuin in Borgerswold. Henk verbouwt de meest voorkomende groentes. Hij is waarschijnlijk de enige die schorseneren op het programma heeft. Ook witlof verbouwen ze. De wortels worden ingekuild om een heerlijke witlof te verkrijgen. “Dit heeft tenminste smaak,” glundert Rave. Ook staan aardappels op het plantschema. Een vroeg soort – Doré, een middensoort de Surprises en een late soort. Tuinbuur Ger houdt het op Lekkerlanders, verschillende soorten kool en zomer- en winterwortelen. Bij een volgende tuin komen we zowaar een aspergebed tegen! Ook niet alledaags. Wim Lamein is aan zijn 3e seizoen bezig. Hij is meer een “van alles wat” tuinder. Bij de voorzitter zelf ligt de tuin erbij als een voorbeeld! Hij heeft wat fruitboompjes staan, reuze aardbeien, frambozen en kiwi’s. Ook het lavendeltuintje valt op. In zijn kasje kweekt hij tuinboontjes op en échte bruine bonen voor de soep – de Groninger hardschil.
Vereniging Tuinrecreatie Veendam zorgt voor ontspanning in de open lucht en vernieuwt /verstevigt de band tussen mens en natuur. Is er een nobeler doel?
Voor meer inlichtingen bent u zaterdagochtend welkom of kijk op de uitgebreide site: www.detoene.nl
