Door Henk Drenth

GASSELTERNIJVEEN - ParkstadVeendam maakt van tijd tot tijd ook een uitstapje buiten Veendam om plaatsgenoten te volgen. Zondagmiddag was het dichter bij huis, er werd een bezoek gebracht aan Gallerie Pommona in Gasselternijveen.

Onder grote belangstelling van 140 bezoekers werd de expositie Fantasie & Symboliek geopend, waar de komende tijd zeer uiteenlopend werk is te bewonderen van 10 kunstenaars. Het tentoongestelde werk zijn schilderijen en ruimtelijke werken. In de expositie is er dankzij de kunstenaar Otto de Jong een knipoog naar het verre verleden, toen in de vroege kunstuitingen al erotiek werd verweven.

Onder de exposanten bevinden zich ook drie kunstenaars uit Veendam. Het zijn Martin den Hollander, Anneke Groot en Jan Schoffelmeijer.

Werk van Martin den Hollander zal ongetwijfeld in de herinnering kunnen worden opgeroepen. Jarenlang was de rode metalen infozuil op de Promenade van voor de Winkler Prins Passage een zeer beeldbepalend object. Het beeld moeder en kind, 'Kijken naar de optocht', dat naast de oude Hema heeft gestaan, hoorde ook jarenlang tot het straatbeeld.

Bij de ingang van de Dukdalf staat het werk voorstellende een man, vrouw en een kind. Het maken van een groot speelobject voor een kleuterschool was een leuk uitstapje. Het is de gele grote klomp met raamjes waar de kleintjes in kunnen spelen. Het is een levensgrote uitvoering van een klomp als een bootje. Ook een zeer beeldbepalend object is het metalen kunstwerk voor de Wildervanckhal, voorstellende ‘Sportfiguren', dat in 1976 is geplaatst. Het kunstwerk zal vaak bekender zijn dan de kunstenaar zelf.

Martin is nog steeds actief, een aanvullend pensioen voor kunstenaars is er immers niet. Maar hij denkt er ook niet over om te gaan stoppen. En waarom zou je ook, zolang de handen nog willen en het hoofd het nog wil ga je door, aldus Martin. En de inspiratie is er nog steeds. Het grotere werk wordt in opdracht gemaakt voor bedrijven en gemeenten. Werk van kleinere formaten is veelal voor particulieren. Het werken in opdracht is naar wat de situatie vraagt, naar de wensen van de klant en naar wat passend is.

Steen en metaal zijn de materialen waar Martin zijn beeltenissen uit haalt en componeert.

Zijn echtgenote Anneke Groot maakt naast haar schilderijen ook gedichten. Beide heeft ze op de expositie aanwezig. De gedichten sluiten aan op de schilderijen. Haar schilderijen ontstaan door een piepklein ideetje dat ze in haar hoofd heeft. Ze werkt veel met olieverf en een schilderij wordt in laagjes opgebouwd. De droogtijd tussen de lagen duurt een aantal weken. Het begin-idee is er dan, maar het gaat dan ook altijd een heel andere kant op. Ook komt er altijd een moment dat ze denkt, hoe moet ik nou verder.

De beeldhouwer Auke de Vries heeft Anneke verteld dat het twijfelen alleen maar goed is omdat dit aangeeft dat ze met haar emoties bezig is. Als je daar niet mee bezig bent ben je aan het plaatjes maken en kun je er ook beter mee ophouden. Anneke heeft zich deze raad ter harte genomen.

Het ontstaan van een gedicht en een schilderij kan maanden duren. Het schilderen in lagen bied de mogelijkheid om die andere kant ook op te gaan. Het ontstaat op deze manier. Maar als een schilderij af is, is het ook af. Voor een gedicht kan dit heel anders zijn, zelfs na 10 jaar kan er nog iets aan veranderd worden, ook is het maar één woord en zelfs een punt die een komma moet zijn. Het lijkt heel onnozel, maar het kan heel essentieel zijn.

Na haar eerste schildersschreden was een collega van haar man Martin er heel bewonderend over. Deze collega vond dat Anneke naar de Minerva moest. Waarop Martin de gedenkwaardige woorden uitsprak dat Anneke niet naar de Minerva moet, omdat ze het haar af zouden leren waar ze nu mee bezig is. Het schilderen komt nu uit haarzelf. Ze heeft zich ook veel eigen gemaakt.

Martin geeft ook wel eens een suggestie, maar dat mag hij pas wanneer het ook klaar is. Eerder mag hij niet binnenkomen. Als het nog niet klaar is weet ze zelf donders goed wat er niet aan deugd en wat er over moet. En geen mens hoeft het dan nog te zien. Pas als het klaar is mag Martin aanwijzingen geven waar ze nog iets mee doet. Vaak zegt hij dan, verder afblijven. En dan is het klaar. Martin is haar grote promotor en adviseur op geheel eigen wijze.

Op de vraag hoe lang ze al bezig is antwoordde ze, al jaren en jaren. Ook met de muziek en met de foto's. Het fotograferen is een andere passie van haar. Daarnaast musiceert Anneke ook zeer verdienstelijk, ze is heel veelzijdig.

Jan Schoffelmeijer werkt met uiteenlopende materialen. Werk van hem is in de openbaarheid te zien zonder dat men vaak zal weten wie de maker is. Het kunstwerk voor het dorpshuis De Wending in Zuidwending is ook van zijn hand. Het is in 1992 gemaakt van staal, koper en messing. Bij de basisschool De Ommewending is in 1990 het houtreliëf voorstellende een schoolklas tegen de muur geplaatst.

Het spreekgestoelte in het cultuurcentrum staat voor veel mensen ook anoniem te zijn. Het is een kunstwerk op zich en in het gebouw van de oude Artotheek, dat aan de rand van het Julianapark heeft gestaan, was het naast de praktische toepassing tevens een permanent kunstwerk van Jan.

Ten tijde van de oude Artotheek was Martin de schatbewaarder c.q. beheerder van de duizenden kunstwerken. Voorheen was het gebouw de openbare kleuterschool het Zonnehoekje. Na de verhuizing naar het nieuwe cultuurcentrum, in 2004, verviel het gebouw tot de slopershamer. Dit niet zonder spijt van de betrokkenen vanwege de mooie lichtval en daarmee samenhangend het unieke karakter van de toenmalige school.

Een van de vroegere schoollokalen was als expositieruimte ingericht, waar Jan in 1995 deelnam aan een gedenkwaardige dubbelexpositie. Het betrof veelal kunstwerken samengesteld uit verschillende oude materialen van gebruiksvoorwerpen en gereedschappen, waar hij als het ware ‘nieuw leven' uit haalt. De grote blikvanger was de mythische ‘Phoenix', met een vleugelspanwijdte van 4.50 meter. Omdat Jan precies tussen de beide industrieterreinen Phoenix en de Vrijheid woont had de expositie de naam 'Tussen Phoenix en Vrijheid' gekregen. Het industrieterrein Phoenix is vernoemd naar de vroegere ‘Stroostoffabriek Phoenix' in Ommelanderwijk.

Van jongs af aan zijn tekenen en schilderen de favoriete bezigheden van Jan, en hij wilde naar de kunstacademie gaan om hier zijn beroep van te maken. De kunstacademie bleek echter niet aan zijn verwachting te voldoen, Jan had niet het idee er iets te leren en ook wilde hij zich niet beperken tot één richting. Zodoende was hij gewoon als beeldend kunstenaar begonnen met ruimtelijk werk en schilderijen.

Zijn schilderijen kenmerken zich van abstract tot zeer realistisch. Maar altijd is er wel een figuratieve inslag. Er wordt gebruik gemaakt van verschillende technieken en materialen.

In zijn ruimtelijk werk wordt werkelijk gebruik gemaakt van allerhande materialen wat zich maar aandient en waar hij zijn inspiratie uithaalt. Van uiteenlopende materialen als staal, koper, glas, hout, beton, vilt, karton en gevonden voorwerpen maakt Jan zijn nieuwe voorstellingen.

Het liefst is hij met ruimtelijk werk bezig omdat het veel meer afwisseling bied qua materiaal, benadering en werkzaamheden. Met het schilderen is het altijd met de kwast en met zijn ruimtelijk werk kan er onder andere gezaagd en gelast worden.

Toch probeert hij ook met het schilderen steeds weer met andere dingen bezig te zijn. Daardoor heeft zijn ‘platte' werk ook niet zo'n eenduidig karakter dat gezegd kan worden, dat is een Schoffelmeijer.

Jan bedient zich van verschillende technieken en is met verschillende kunstvormen bezig, zoals wandschilderingen, decors, portretten tot aan beschilderde grafkisten aan toe. Het maakt hem tot een veelzijdig kunstenaar. In de grote tuin van de galerie staat een werk van hem voor onbepaalde tijd. De afgelopen winter is het onderdeel geweest van de buitenexpositie 'Lichtbeelden'  in de beeldentuin van Van Starkenborgh in Groningen.

In 2010 werd in Groningen het 1e Internationale Van Starkenborgh ontwerpwedstrijd gehouden. Het thema was ‘Een Bank en een Gedicht'. Uit 33 deelnemers werd het bankje 't Mannetje van Jan Schoffelmeijer door het publiek als winnaar aangewezen. Met 123 stemmen was het de meest favoriete bank. De tweede prijs had 85 stemmen gehaald, dit alles was uit 600 stemmen.

Voor de zomer staat de 2e Internationale Van Starkenborgh Ontwerpwedstrijd op stapel met beweegbeelden. Het thema van deze ontwerpwedstrijd is dan ook ‘Beweging'. De opdracht was het ontwerpen van een buitenbeeld dat beweegt door de wind, de zon, elektriciteit en menskracht. Jan heeft zich laten inspireren en doet wederom mee met deze wedstrijd. En er kan weer gestemd worden door de bezoekers.

Op zaterdag 20 maart werd deze expositie geopend in de Beeldentuin en Galerie Van Starkenborgh aan de Winsumerweg 1.

De groepsexpositie in Galerie Pommona is te bezichtigen t/m 29 mei aan de Hoofdstaat 58. De overige exposanten zijn Laura Boomsma, Frans Frijmuth, reeds voornoemd Otto de Jong, Anka Willems, Roos Matien, Marineke Leijenhorst en Edmond Spierts.

De galerie is gevestigd in een voormalige boerderij, welk sfeervol verbouwd is tot expositieruimten en atelier. De kunstenares en eigenaresse Tedja Duyvesteijn had veelal de verbouwing zelf ter hand genomen, 22 jaar geleden had ze de uitdaging aangenomen om van een bouwval dat het toen was iets moois te maken. Daar is ze uitstekend in geslaagd en sinds december 2008 is de galerie geopend waar regelmatig nieuw werk is te bewonderen.

Het biedt een platvorm voor een ieder die een passie heeft voor creativiteit in brede zin. En is er zowel voor de amateurkunst als voor de professionele kunst. Ook is er een klein theater gehuisvest, waar een podium wordt gegeven voor kleinschalige podiumkunst.

Naast de exposities en theatervoorstelling geeft Tedja Duyvesteijn kunstzinnige therapie. Het is een therapievorm die tot doel heeft door diverse kunstvormen (tekenen, schilderen, boetseren, muziek) een veranderingsproces bij de cliënt in gang te zetten.

Klik hier voor de website van Galerie Pommona en hier voor de website van Beeldentuin en Galerie Van Starkenborgh.

Voor meer foto's, zie ons fotoalbum.