Nkhoma, Malawi - Op 31 januari j.l. hebben wij u bericht over Mark Gerlsma en Loes Roeleveld, een paar weken voor hun terugkeer naar Malawi. Het verslag is hier terug te lezen.
Mark is als allround fysiotherapeut bezig om in het Nkhoma Hospital een goede fysiotherapieafdeling op te zetten. Loes gaat, onder leiding van een Amerikaanse brandwondenspecialiste, uitzoeken hoe het met de kinderen gaat die voor de behandeling van brandwonden in het ziekenhuis zijn geweest. Deze brandwonden zijn veelal verkregen door een epileptische aanval. De voorbereidende werkzaamheden zijn inmiddels gaande.
Maar naast deze werkzaamheden willen Mark en Loes ook graag helpen bij het bouwen van een schooltje. Er wordt momenteel voor 30 weeskinderen onder een grote boom les gegeven, in een klein dorpje enkele kilometers van het ziekenhuis vandaan. Het doel is dat deze kinderen ook les kunnen krijgen tijdens de regentijd.
Mark is tot kort voor het vertrek werkzaam geweest in de fysiopraktijk van Jan Veen in Wildervank. In de praktijk zijn donatiegelden ingezameld waar de patiënten veel aan hebben bijgedragen. Ook de heer Veen heeft financiëel bijgedragen aan het project van Mark en Loes, waarbij ook de medewerkers zich niet onbetuigd lieten.
De Protestantse Kerk Wildervank heeft ieder jaar rondom Kerst een speciaal doel waar een donatie aan geschonken wordt. Het moet een doel zijn dat dicht bij de mensen staat. In 2010 was voor het project van Mark en Loes gekozen. Mark kwam in contact met de kerk via Ria Beekman van de diakonie, die alles in werking had gezet.
Op 14 februari was het vertrek en inmiddels zijn ze zo'n 3 weken weer werkzaam in het Nkhoma Hospital. Ze zullen in het ziekenhuis negen maanden als vrijwilligers gaan werken.
Aan het eind van het afgelopen jaar hadden ze 2370 euro donatiegeld gekregen en hiermee was het al mogelijk geworden om het schooltje, dat ongeveer 2000 euro kost, te gaan bouwen. Het bedrag is inmiddels opgelopen tot 3750 euro. Het schooltje gaat ook als kerk gebruikt worden. De overige gelden kunnen worden ingezet voor de hoofddoelen. Een eerste aanschaf is gedaan, een hometrainer. En dat is heel erg nodig voor de nabehandeling.
Inmiddels zijn Mark en Loes bijna 3 weken weer terug in Malawi. Er is genoeg te doen, maar ook dingen te beleven hier zeer ongewoon zijn. Zoals grote vliegende insekten, die 's avonds met alle geweld naar binnen wilden en herhaaldelijk tegen de ramen en de deur aanvlogen. Ze hebben te maken met schrijnende dingen van patiënten, dingen die hier onvoorstelbaar zijn. Ook heeft Mark meer verantwoordelijkheid waar hier een huisarts aan te pas zou komen. Medische apparatuur ontbreekt en ook bepaalde medijnen, waardoor niet de nodige zorg kan worden gegeven.
Hier kunt u hun verslag lezen van deze eerste drie weken.
Hun eerste verslag van, en na, de aankomst kunt u hier lezen. Het tweede verslag hebben we hieronder geplaatst.
Ondertussen zijn we alweer bijna 3 weken in Nkhoma en het voelt al helemaal weer als thuis. We zitten weer in het ritme en al redelijk gewend aan de warmte. We werken van 8 tot 12 en van 2 tot 4. Heerlijke werktijden! Maar we hebben het beide al wel zo druk dat we de dag vullen en vaak uitlopen.
Ook het eigen huisje is heerlijk. Alleen hebben we nu wel vaker mensen voor ons huis zitten die vragen om eten of geld. Laatst was er een jongen met polio die op zijn handen en knieën de weg naar ons omhoog kwam kruipen. Die hebben we een tasje met eten gegeven met een touwtje eromheen om de tas op zijn rug te binden.
En laatst stonden we ’s avonds ook raar te kijken toen er ineens een plaag van een soort van vliegende op libelle/kakkerlak/garnalen lijkende insecten van ongeveer 3 cm lang tegen onze deur en ramen vlogen, alsof ze aanklopten voor een kopje koffie. En ze bleven maar met hun kop tegen de deur en ramen aanvliegen, echte doorzetters. Twee haalden de woonkamer door een gaatje onder de deur te vinden maar lang hebben die het niet overleefd.
Blij dat wij binnen zijn en zij buiten! Ook hebben we een supermarkt gevonden erg dichtbij: namelijk onze tuin! Er groeien ui, peper, mint en paddestoelen. Handig!
Het werk in het ziekenhuis gaat goed. Mark heeft veel patiënten en elke dag gebeurt er wel weer iets ongewoons. Zoals patiënten die een behandeling weigeren omdat ze bang zijn dat ze de duivel op hun dak krijgen of geen kinderen meer kunnen krijgen. Zo ook een jongen die weigerde een catheterisatie te doen. Hierdoor plaste hij voordurend in bed waardoor het er niet beter op werd. Dit maakt het wel eens lastig.
Maar ook zijn er patiënten die er alles aan doen om juist een behandeling te krijgen. Die doen net alsof ze ziek zijn zodat ze dan tenminste een slaapplek hebben. Meestal doen ze dan de symptomen van tuberculose na omdat die behandelingen geheel gratis zijn.
Mark heeft verder veel verschillende patiënten. Veel kinderen met malaria die vaak al geheel verzwakt zijn waardoor ze niet in staat zijn te lopen en kinderen die na en quinine injectie (tegen malaria) moeite hebben met lopen omdat de injectie per ongeluk in een zenuw is geprikt. En ook zijn er kinderen met brandwonden. Mark helpt hen ter voorkoming van contracturen.
Vrijdag gaat mark helpen bij een operatie van een kind, Victor, die zijn benen geheel verbrand heeft waarbij de ene voet alleen nog een grote teen heeft. Door de huidtransplantatie is de huid naar elkaar toegegroeid waardoor hij niet kan lopen. Hij wordt opnieuw geopereerd waarbij mark de nabehandeling doet om op die manier victor weer te laten lopen.
Verder zijn er veel patiënten met gebroken botten. Zij moeten dan enkele weken met een baksteen hangend aan hun gebroken voet als tractie, op bed blijven liggen. Er zijn geen operaties mogelijk waardoor het bot vaak scheef weer aan elkaar groeit. Ook zijn er patiënten die een CVA hebben gehad. Hun medicatie bestaat alleen uit aspirine, omdat hier geen CT/MRI scan kan worden gemaakt om te zien of het een bloeding is of een infarct. Ook zijn er geen andere medicijnen voor.
Ook zie je patiënten met HIV waarbij meer bot zichtbaar is dan vlees. Mark helpt hen om toch nog een beetje in beweging te blijven. Hierbij hebben we ook het eerste donatiegeld uitgegeven!! We hebben een hometrainer gekocht voor in de fysio office. Dit had het ziekenhuis niet en is toch een erg belangrijk behandelmiddel om veel verschillende patiënten mee te kunnen behandelen zoals CVA, HIV, brandwonden, fractures, etc. En naast fysio helpt mark ook met gipsen en bij kleine operaties. Zoals een neus die in tweeën was weer aan elkaar hechten. Na zo’n dag voel je toch de hele dag aan je neus of die er nog aan zit.
Maar naast deze ongewone dingen zijn er gelukkig ook nog veel patiënten die ontslagen worden omdat ze gewoon weer beter zijn. En ook aparte dingen waar je gewoon om moet lachen, zoals twee jongetjes die in het ziekenhuis komen voor brandwonden en ze heten Petrol en Lightning. Hoe bedenken ze het! Maar al met al genoeg te doen op een dag dus!
Loes heeft ook genoeg te doen. Langzaam begint het project met de epilepsie patiënten wat te komen. Afgelopen maandag een meeting gehad met Jennifer (brandwondenspecialiste uit Amerika) en 5 mensen van het Health Surveillance Officer team. Die groep bestaat uit normaal uit 10 mensen en zij gaan als groep vaak naar de dorpen en geven door middel van een toneelstuk voorlichting, bijvoorbeeld over HIV, TB, malaria en brandwonden. Met 5 van hen gaat Loes, eerst samen met Jennifer en daarna zonder haar naar de omliggende dorpen om te kijken of er mensen in het dorp wonen met epilepsie.
Dit wordt vooral gedaan door met het dorpshoofd te praten, want die weten alles van iedereen. De bedoeling is dan om dmv een klein interview in kaart te brengen in hoeverre epilepsie een rol speelt in het dagelijks leven en de mensen bekend maken met de gratis behandeling in het ziekenhuis. Elke dinsdagochtend zal daar een arts aanwezig zijn met een spreekuur voor deze mensen om per persoon te kijken welke medicatie past.
Epilepsie wordt hier namelijk gezien als een behekst iets en ook besmettelijk. Mensen met epilepsie worden vaak buitengesloten en binnen gehouden. En veel van deze mensen hebben brandwonden. Omdat er hier veel vuurtjes zijn, en de flikkering van vuur een epileptische aanval kan aanwakkeren, vallen veel mensen in het vuur. Het erge hierbij is dat omstanders de mensen dan eerst laten liggen omdat ze bang zijn om besmet te raken. Hierdoor zijn de brandwonden vaak erg diep. Behandeling en voorlichting is dus erg belangrijk.
En verder wordt er nog gestimuleerd om deze mensen in de dissability Group te krijgen die hier in Nkhoma is. Deze groep is drie dagen per week bij elkaar en maken dingen, krijgen ook les in bijvoorbeeld schilderen of kleding maken. Deze spullen worden verkocht, waarvan weer eten wordt gekocht en dat delen ze met elkaar. Maar… Voordat dit hele project kan beginnen moet eerst alles helemaal rond zijn,dus daar wordt nu aan gewerkt. Hopelijk gaat het volgende week van start!
Maar er is nu nog genoeg werk te doen met de patiëntendossiers. Kinderen onder de 5 jaar en de maternity afdeling (waar vrouwen bevallen) krijgen gratis behandeling in het ziekenhuis. Dit wordt betaald door de overheid. Maar om dit vergoed te krijgen van de overheid moet wel goed geregistreerd worden welke kosten er zijn gemaakt. En dat is Loes nu aan het ordenen voor februari voor de kinderafdeling. Om een beetje een beeld te krijgen van de kinderen op de kinderafdeling: er zijn er in februari 536 ontslagen na een paar dagen opgenomen te zijn, en van de 536 hadden ongeveer 500 kinderen malaria. Een malaria behandeling kost 2600 kwacha, dat is 13 euro, een bevalling (normal delivery) 1300 kwacha, 6,5 euro en een Xray wordt 2,50 voor gevraagd. Dit moet je niet vergelijken met een ziekenhuis in Nederland, maar hier ontzettend veel geld voor mensen. De fysio/vertaler waarmee Mark elke dag meeloopt heeft bijvoorbeeld een maandsalaris van 55 euro.
Naast alle werkdagen doen wij natuurlijk ook nog andere dingen. Het eerste weekend dat we hier waren hebben we de Nkhoma mountain weer beklommen. Nu was het groen waar je maar keek. Ontzettend mooi! Donderdagavond werden we uitgenodigd voor pizza bij isabelle thuis. En ipv dat iedereen iets meenam en zelf een pizza maakte zoals in 2009 kwam er nu, weliswaar anderhalf uur later dan besteld, iemand een stapel pizza’s brengen! Iemand is met het geweldige idee gekomen en om een pizzeria te beginnen, tot nu toe alleen op de donderdag. En je moet het wel van te voren weten want je moet voor 12 uur ’s middags bestellen!
Maar we doen vooral leuke dingen als Mark jarig is! De donderdagavond kwamen er mensen eten. Daniel, een clinical officer had met Loes afgesproken om haar te leren om Nsima te maken (soort meelpap die de mensen hier twee maal daags eten). Verder kwam Dawe, James en Isabel. Was erg gezellig en lekker gegeten, alleen Nsima is wel zwaar werk om te maken. Vrijdagochtend had Loes een ontbijt klaar bestaande uit een zelfgemaakte chocoladecake met lolly’s erin ipv kaarsjes en een mand vol croissantjes gemaakt door Doreka! En daarna zijn we vertrokken naar het Lake!
Net voor Lilongwe moesten we een kwartier wachten want iets verderop kwam de president van Malawi langs en totdat hij met zijn leger aan auto’s weg was, mocht niemand er langs. Heerlijk weekend gehad, gekampeerd met apen om ons heen, lekkere chambo (vis) gegeten, naar de top van de berg geklommen en op zoek naar de nijlpaarden bij de hippo pool. Niet gezien, wel gehoord! En daarna een heerlijk verdiende duik in het zwembad!
Die kun je hier wel gebruiken want het is hier lekker warm! Elke dag onweert het en bijna elke dag wel een regenbui, wat dan wel heerlijk verkoelend is.
Oftewel, wij voelen ons al weer helemaal thuis, zijn alweer gewend aan van alles, zelfs de geur in het ziekenhuis herkennen we nog, die nu in het regenseizoen toch wat heftiger aanwezig is… en we hebben nog genoeg te doen!
Mark en Loes
http://loesenmarkinmalawi.waarbenjij.nu/
