Tijdens graafwerkzaamheden voor de herinrichting van het Raadhuisplein en het Veenlustplein voert RAAP Archeologisch Adviesbureau de komende maanden in opdracht van de gemeente Veendam, en in samenwerking met aannemer Roelofs Wegenbouw, een archeologische begeleiding uit.
“In 1647 waren in dit gebied de veenontginningen begonnen", verteld de Veendammer archeoloog Chris Luinge van RAAP. "De eerste bewoning rond de Kerkstraat zal niet veel later zijn geweest. De borg Veenlust dateert immers ook van een paar decennia later". Men was op het Raadhuisplein nog maar net goed en wel begonnen toen zich tijdens de graafwerkzaamheden een groot rond spoor begon af te tekenen van een oude waterput.
Eerste veenontginningen
“We hebben geen precieze datering”, aldus Luinge. “Maar het is met zekerheid te zeggen dat deze dateert van na de eerste veenontginningen in 1647. Er waren geen vondsten in de waterput die een preciezere datering mogelijk had kunnen maken. We kunnen op oude kaarten kijken of we hier iets van bewoning kunnen vinden, maar ook dan blijft het lastig.”
Luinge zijn collega Mart Scholte Lubberink was er getuige van dat er tijdens de graafwerkzaamheden het contour van de waterput zichtbaar werd.
Uit de late 18e en de vroege 19e eeuw is er ook wat geglazuurde aardewerk gevonden. Waarschijnlijk dateert de waterput uit dezelfde periode, maar het moet nog verder onderzocht worden.
Eerste bewoning
Wat betreft de bijzonderheid van zo’n vondst, men had water nodig en waar je restanten van oude huizen kunt vinden zijn er ook waterputten te vinden. Onder het Raadhuisplein hebben we verschillende funderingsresten gevonden van oudere huizen.”
De sporen van funderingsresten zijn met name heel duidelijk aan de zijde van de Kerkstraat, de vroegere Kerklaan.
Onder het gedeelte van het Veenlustplein langs de Kerkstraat kunnen mogelijk ook oude vondsten worden gedaan. Men komt ook uit op de vroegere Veenlusttuin van de voormalige borg Veenlust uit 1675. Het landgoed achter Buitenplaats Veenlust heeft zich uitgestrekt van het Oosterdiep tot aan het Westerdiep. Het omvatte het gebied van de huidige Promenade met de parkeerplaatsen ernaast, het hertenkamp en de omliggende straten.
Materiële cultuur
“Wat we vinden komt in een archeologisch rapport. We beschrijven elk spoor en we leggen de locatie met GPS vast. Vondsten verzamelen we. Na onderzoek gaan deze naar het Noordelijk Archeologisch Depot. Het archeologisch onderzoek duurt tot begin mei, in ieder geval zolang de graafwerkzaamheden duren.”
“Het is leuk om zo’n waterput te vinden. In waterputten kunnen heel veel vondsten zitten, die het mogelijk maken om de put te dateren en iets te zeggen over de materiële cultuur in de betreffende periode. In deze put zijn helaas geen vondsten gedaan. Desalniettemin blijft het interessant om dergelijke archeologische resten te vinden.”
