Na heel veel interviews met oud-spelers, oud-trainers en andere betrokkenen komt halverwege maart het boek ‘De Langeleegte huilt’ uit van de schrijvende oud-onderwijzer Klaas Fleurke. “Het is nog onder voorbehoud”, benadrukt Fleurke, “maar wellicht is het boek half maart verkrijgbaar”. Het boek heeft als ondertitel, ‘Opzienbarende verhalen over de opkomst en ondergang van het profvoetbal in Veendam’.
Het manuscript van 155 pagina’s ligt bij de uitgever. Vergezelt van aparte bijlagen met ruim 4000 woorden aan bijschriften bij de foto’s. Fleurke: “Ik heb wel 150 foto’s gekregen uit naspeuringen, waaronder oude persfoto’s. Ook komen er foto’s in uit plakboeken van spelers en oud-trainers. De verhalen in het boek met de foto’s erbij maken het levend. Door middel van het boek wil ik het profvoetbalavontuur nog een keer tot leven brengen”.
Fleurke: “Het gaat een echt voetbalboek worden. De nadruk ligt op het voetbalgebeuren. Mijn hoofdfiguren zijn de voetballers en de trainers”. Fleurke is al lang een beetje vergroeid geraakt met de club. “Het is bijna een levenswerk”, aldus de schrijver. Tijdens het interview met Klaas is ook zijn gevoel van betrokkenheid met de club te merken.
De geschiedenis van het betaalde voetbal in Veendam heeft een nauwe verbintenis met de aardappelzetmeelfabriek DWM/Avebe. Klaas Fleurke: “Voor mijn vorige boek ‘De fabriek van mijn vader’ had ik al gesproken met de spelers Wout Bosman, Henk Georg, Piet de Vries, Henk Wollerich, Karel Liklikwatil en de bestuurders Jan de Vries en Bart Nijland. Allen oud- fabrieksmensen van DWM. En heb voor het nieuwe boek ook gesprekken gehad met oud-spelers Piet van Dam, Jan Blijham, Fred Oldenburger, Roelf-Jan Tiktak en Johan Derksen. Allemaal hebben ze op de een of andere manier een verbintenis met Avebe gehad”.
Een volgepakte Langeleegte ziet Jan Blijham scoren.
“De talentvolle voetballers uit de fabriek zal ook motiverend zijn geweest op de voetballiefhebbers in het bestuur. Bij de oprichting van de proftak Veendam was de heer N. Wilkens van DWM de grote man. Hij werd de eerste voorzitter van de betaalde voetbaltak. Voormalige president-directeur R.T. Roelofs was zijn opvolger. Het voetbal was als vanzelf als een rode draad door het boek over de fabriek gaan lopen. In het nieuwe boek is DWM/Avebe een beetje de rode draad geworden. Klaas: “Een beetje, omdat latere spelers als Marnix Kolder en Angelo Cijntje niets met Avebe hebben”.
Klaas Fleurke heeft oud-spelers en trainers geïnterviewd die bekendheid genieten, kleurrijk zijn of iets bijzonders hebben. “Het interviewen van oud-spelers en trainers was eigenlijk een voortzetting, want ik wilde ze allemaal spreken”.
Veendam in 1968. Met o.a. 'mister Veendam' Henk Nienhuis (rechtsvoor) en Jan Blijham (midachter).
“Ik ben heel lang achter Max Rosies aan geweest. Een van de beste verdedigers ooit die Veendam heeft voorgebracht. Hij was magazijnmeester bij DWM. Hij heeft de overgang meegemaakt naar het betaalde voetbal in 1954. Max was eigenlijk te vroeg geboren. Was hij later geboren dan had hij carrière kunnen maken. In die tijd werd 25 gulden betaald voor een overwinning, 10 gulden voor gelijkspel en niks wanneer de wedstrijd verloren werd. Voor een de training ontvingen ze een rijksdaalder.”
“Jan Blijham werd de Veenkoloniale droom genoemd. Hij was bij FVV in Foxhol gaan spelen. Blijham was zo goed dat er belangstelling voor hem kwam. Een stad Groninger club wilde hem graag hebben waar hij een DKW kon krijgen. Maar Veendam had ook belangstelling getoond waar hij aardig wat handgeld kreeg. Hij werd de oogappel van R.T. Roelofs. De voormalige president-directeur zorgde ervoor dat Jan bij Avebe het oude papier en oud ijzer kon halen. Door hem op dat spoor te zetten is Blijham er miljonair door geworden”.
De oude toegangspoort.
“Jakob van Essen is bijzonder omdat hij van het elftal van 1954 de enige nog in leven zijnde speler is die de allereerste wedstrijd in het betaalde voetbal heeft meegemaakt. Hij weet nog heel veel van die tijd. Roelofs had Van Essen een mooie baan aangeboden bij Avebe. Van Essen had gezegd dat hij een prima baan heeft en niet naar Avebe wilde gaan. Roelofs, een man van gezag, was geen tegenspraak gewend en vond dat niet zo mooi. Maar Jacob was tevreden met wat hij had”.
“Marnix Kolder was topscorer aller tijden in de clubhistorie van Veendam. De Veendammer Roelf-Jan Tiktak heeft ook bij Avebe (DWM) gewerkt. Nadat hij door een knieblessure was afgekeurd voor het spelen van betaald voetbal werd hij verzekeringsadviseur”.
Johan Cruijff in de Sorghvliethal tijdens de Haspo-beurs.
“Jeroen Zoet is in Veendam geboren. Met vader Paul Zoet heb ik nog getennist. Jeroen was nog een voetballertje bij de amateurs van Veendam. Hij was zich aan het ontwikkelen tot een talentvolle doelman en was naar de jeugdopleiding bij PSV gegaan. Dat heb ik een beetje geelzwart gekleurd aangezien. Jeroen ontwikkelde zich zo goed dat hij eerste keeper bij PSV werd”.
“Joop Gall is zowel speler als trainer geweest bij Veendam. De promotie naar de eredivisie, onder trainer Henk Nienhuis, heeft hij in die zin ook meegemaakt. Hij is het langst trainer van Veendam geweest. Ik kende Joop omdat zijn en mijn zoon met elkaar in het elftal hebben gespeeld. Hij was toen grensrechter en ik sprak hem wel eens. Hij was de trainer die bij de meeste wedstrijden op de bank heeft gezeten. Joop is open en heeft het hart op de tong. Hij is betrokken bij alles en nog wat. Zijn kinderen waren naar het stadion gekomen om SC Veendam te redden. Dat greep hem nog aan tijdens ons gesprek”.
SC Veendam wint in 1977 voor de beker van Feyenoord.
“Jan Korte heeft bij Veendam bij de jeugd gespeeld, en is uiteindelijke doorgestroomd naar het betaalde voetbal. Hij is trainer bij Veendam geworden. En is ook nog directeur geweest van de voetbalclub. Henk Nienhuis is mister Veendam, maar Jan Korte is mister Langeleegte”.
Johan Derksen is natuurlijk een heel kleurrijk man, en heeft een Veendam verleden. Hij speelde van 1972 tot 1975 bij Veendam. Klaas: “Maar hoe kom je in contact met zo iemand. Ik ben bij hem geweest in Grolloo. Dat was fantastisch. Daar had ik niet op gerekend. Hij is een blues fanaat, en ik had een mooie mail opgesteld. En verdorie, ik kreeg reactie. Derksen heeft bij Cambuur gevoetbald. En kreeg verkering in de stad Groningen. Hij wilde graag wat dichter bij de verkering zijn en Veendam was een goeie optie daarvoor. Hij had het contract nog maar net getekend toen de verkering uit ging. Hij schroomde niet om zijn mening te geven, dat was toen ook al zo. Na een spraakmakend artikel over medespelers, het bestuur en het niveau van Veendam werd hij op non-actief gesteld”.
BV Veendam in de eredivisie. Ron Jans haalt namens Veendam uit tegen het PSV van Ruud Gullit en Ronald Koeman.
Klaas heeft uitgebreid met Piet van Dam gesproken en hij heeft veel informatie geleverd. Hij was 16 jaar en 17 dagen toen hij in 1965 bij BV Veendam kwam te spelen, als jongste debutant ooit. Hij nam geen blad voor de mond en sprak terminologieën als grootheidswaanzin, bestuurders als opmakers, elitair en een te grote broek. Als voorzetten die de goede verstaander zal weten in te koppen. Van Dam vertelde ook hoe clubvoorzitter R. T. Roelofs hem naar de aardappelzetmeelfabriek DWM/Avebe had gehaald. Van Dam: “Ik heb een prachtige tijd bij DWM gehad met al die voetballers daar. Het was gewoon dagelijks Voetbal Inside bij DWM. Roelofs zorgde als voorzitter van BV Veendam ervoor dat Avebe medewerkers rond om hem heen ook in het bestuur van de voetbalclub kwamen”.
Toen Roelofs in 1978 overleed werd de ondersteuning van Avebe minder. Zijn zoon E.P. had niet zoveel met voetbal en hij sponsorde de voetbalclub niet meer. De huidige bestuurders van Avebe hebben het fabrieksboek destijds niet eens willen sponsoren. Veelal gaan topbestuurders om de zoveel tijd weer weg en hebben ze geen wortels in dit gebied.
Grote toeloop aan De Langeleegte bij de landskampioenwedstrijden in 1932 tegen Ajax, Feijenoord en PSV.
“Jan de Vrie heb ik ook geïnterviewd. Hij had een hoge positie bij Avebe. Ook Bart Nijland had bij Avebe een hoge positie. Hij heeft als interim voorzitter van de voetbalclub R. T. Roelofs opgevolgd. En is 30 jaar voorzitter geweest. Een rasbestuurder”.
De hoofdmoot van het boek is het betaalde voetbal van 1954 tot 2013. En dan vooral door de verhalen van de oud-spelers en oud-trainers. Vanaf Jakob van Essen als de oudste tot aan Angelo Cijntje als de laatste die in het betaalde voetbal van Veendam heeft gespeeld. En wat te denken van uitgebreide interviews met voormalig toptrainer Leo Beenhakker en huidig topdoelman Jeroen Zoet.
Veendam 1 in 1915.
Na de splitsing tot amateur- en betaald voetbal in 1974 gingen de semiprofs verder als SC (SportClub) Veendam en de amateurtak als Veendam 1894. “Dat hebben ze in 1974 wel goed bekeken, om de beide takken te splitsen in een betaalde tak en een amateurtak. Het is wel mooi dat de moedervereniging er nog is”. Het boek zou zonder ook de amateurtak, waar alles mee begon, te belichten niet compleet zijn geweest.
Na bijna 60 jaar kwam er een einde aan het betaalde voetbalavontuur. De reddingsactie door oud- Veendam speler Henk de Haan liet zien dat het in het hele land leefde. Economisch zat het ook niet mee, de laatste crisis heeft ze voor een belangrijk deel parten gespeeld. Met een te kleine club sponsoren was de financiële basis ook niet goed. Het is niet de meest gunstige regio voor het betaald voetbal.
“Marnix en Angelo hebben ervoor gekozen om bij Veendam 1894 te blijven spelen. Dat is het meest praktisch. Die jongens komen op een leeftijd en hebben hun werk. Ik had gehoopt dat het een vliegwieleffect zou hebben en het meer zou aantrekken. Dat is niet gebeurd. Via de nieuwe voetbalpiramide van de KNVB zou in Veendam toch zeker weer tweede divisievoetbal te zien moeten zijn”.
“Ergens hoop ik nog steeds een beetje stiekem, maar dat is tegen beter weten in trouwens, dat men door mijn boek denkt: het was toch ook wel heel mooi hè? Het gaf reuring en het levert mooie verhalen op. Een betaalde voetbalclub geeft, zoals Harm van der Veen ook zegt, Veendam ook een bepaalde uitstraling. Landelijk in het nieuws verschaft het ook een zekere uitstraling. Het is er niet meer”, verzucht Klaas.
De Veenkoloniale club wist zich altijd gesteund door een trouwe supportersschare.
Klaas heeft heel veel gehad aan het eeuwboek ‘Een Eeuwige spil in de samenleving’ van Willem Molema. “Het is in 1994 geschreven toen Veendam 1894 100 jaar bestond en gebaseerd op twee oudere jubileumboeken die ik in het museum mocht inzien. Van Willem mocht ik daar als bronnenboek uit gaan putten, ook qua foto’s. Ik ben hem zeer erkentelijk”.
Oud-sportjournalist Dick Heuvelman heeft het voorwoord geschreven. “Waar ik hartstikke trots op ben”. Op de boekcover is een foto verwerkt met Johan Cruijff in duel met Jan Korte tijdens de oefenwedstrijd tegen eredivisionist Ajax in 1982.
Grote namen speelden aan De Langeleegte. Links Frans de Munck.
“Johan Derksen vertelde me dat hij het belangrijk vindt dat het boek uitkomt. Want de mensen hebben recht op iets blijvends”. Klaas hoopt dat Johan Derksen hem wil bijstaan bij de presentatie van het boek. Het boek wordt in het sinds 30 januari hernoemde ‘Henk Nienhuis stadion’ aan de Langeleegte gepresenteerd. De mogelijke presentatiedatum is (onder voorbehoud) dinsdagmiddag 3 april.
Uitgeverij Aspekt / formaat 17x24 cm /ca. 328 pagina’s rijk geïllustreerd z/w / prijs € 21,95 Het boek is te reserveren bij alle grote internetboekhandels.
R.T. Roelofs (rechts) van Avebe steunde Veendam lang.