Door Henk Drenth
SORGHVLIETHAL - De zaterdag en de zondag van 21 en 22 november stond de Sorghvliethal helemaal weer in het teken van de Noordelijke Spoor- en Modelbouwdagen. Dit jaar was dat voor de vijftiende keer. Er was veel te bewonderen op uiteenlopend gebied. Zo'n 1800 bezoekers mocht de organisatie verwelkomen.
De organisatie lag weer in handen van de Model Rail Groep Veendam (MRGW). Als organisator van het evenement heeft de heer Dijkema van de MRGW voornamelijk oog voor de dingen die op het organisatorische vlak liggen. Als bezoeker zou hij veel meer dingen kunnen opnemen.
Uiteraard was de vereniging zelf ook weer present met een spoorbaan van 17 meter lengte. De dienstregeling betrof 10 treinstellen. Op de baan konden maximaal 4 treinstellen tegelijk rijden. De leden nemen de treinen mee, een klein aantal is van de vereniging.
Er waren standhouders uit het hele land afkomstig en ook waren er standhouders uit België en Duitsland afgereisd.
Het duo Frango Blasiotti en Geraldo der Kinderen uit Heusden-Zolder in het Belgische Limburg toonden wat er met Lego steentjes kan worden gebouwd. Frango had vanaf tekening een 1.30 meter reuzenrad gebouwd naar een bestaand model. Aan het rad is drie maanden gewerkt. Ook waren er andere kermisattracties op schaal te bewonderen. De tekeningen zijn af te lezen in een CAD software programma waarin alle Lego steentjes zijn opgenomen. Geraldo heeft een Breakdance in aanbouw dat nu half klaar is. Sinds juli zijn er kassa's bij gekomen en een wand rondom moet nog worden aangebracht.
De fascinatie voor kermisattracties op schaal is er niet zomaar. Beiden hebben ze bij de kermis gewerkt. En nu zijn ze eigen baas over hun kermissen.
Overbuurman Schröder uit Westerstede in Duitsland hield het ruimer met het bouwen van schaalmodellen van Lego steentjes. Te bewonderen was een snelle sportwagen, vrachtwagens en een uitgebreid machinepark zoals hijskranen, graafmachines en andere machines voor grond- weg en waterbouw. Een TGV hogesnelheidstrein maakte z'n dienstregeling op het verhoogd spoor. Op de vraag hoeveel uren hier nou inzitten kwam ten antwoord; 'wie viele bou Stunden kan mann nicht sagen'.
De buren van de Belgische 'kermisklanten' hebben ook dezelfde fascinatie voor de kermis en ook zij werken als hobby wel eens op de kermis. Het zijn Dion Jansen uit Groenlo en Ashwin Zonder uit Oss, en zij hadden een kermis opgebouwd uit schaalmodellen op dezelfde schaal als de H0 treinmodellen. De schaal van H0 is 1 op 87. Op een baan met treinmodellen is het prima te combineren, toch zie je dit haast niet. Het zijn kant en klare bouwpakketten, maar het bijzondere eraan is ze met een pincet talloze LED lampjes hebben aangebracht. Dit zit er niet standaard op. Het bouwen is ook voornamelijk voor de lichtshow. De LED lampjes zijn van het type SMD die voor telefoons en huishoudelektronica worden gefabriceerd. Deze lampjes zijn niet zomaar te koop en je moet de weg weten hoe er aan te komen. Ze zijn voor afname door producenten bedoeld. De lampjes zijn er in alle kleuren van de regenboog en per attractie kunnen er 400 stuks worden aangebracht. Ze kosten 8 eurocent per stuk. De bedrading is zo dun als een haar en het is voorzichtig werken om het aan te brengen. Per attractie kan er één tot drie weken bouwtijd mee gemoeid zijn. Beurzen in Duitsland, zoals in Hannover, worden bezocht voor de aanschaf van de modellen. Het is ook voornamelijk een Duitse kermis. Het geheel is aangekleed met bomen om de echtheid nog meer te doen lijken.
De stand was overspannen met zwart doek om het lichteffect goed uit te laten komen. Het effect was prachtig en alles werkte. De grote blikvanger, hoewel minder hoog dan van hun Belgische buren, was een geheel verlicht reuzenrad. Centraal stond een wildwaterbaan. De kermis was ook werkelijk geheel compleet met de traditionele en met de moderne attracties. Ook hebben ze er de passende geluiden bij voor elke attractie. Vorig jaar werd een prijs in de wacht gesleept voor 'Modelbouwer van het jaar 2009'. In Genk mocht een onderscheiding worden ontvangen.
Ook zeer indrukwekkend was een stand bestaande uit een soort kijkkast in drie segmenten. In Veendam was de helft van de installatie opgebouwd. In het geheel is een spoorlijn gebouwd met gebouwen zoals een cementfabriek, huizen en straatjes. Er is twee jaar aan gebouwd door de heren Derk E. Huisman en Derk Wust uit Den Haag en uit Burgh Haemstede. De schaal is ook hier 1 op 87. Het gaf een verstilde sfeer, in tegenstelling tot de kermis. Zeer gedetailleerd is het bergstadje en de fabriek opgebouwd. Als je niet beter wist zou je denken dat het zo ook in werkelijkheid eruit zou zien. Toch is hier wel wat dichterlijke vrijheid genomen, de fabriek is afgeleid uit vier verschillende cementfabrieken. Alles is ook in spiegelbeeld gebouwd ook puur om praktische redenen. Je blijft ook kijken want er zijn verschillende inkijkjes uit verschillende kijkhoeken. Er is maar beperkte ruimte, toch geeft de inkijk in een straatje een heel ruimtelijk effect. Er is op zichtlijnen gebouwd en visueel lijkt het veel langer te zijn. De straatjes, een poortgebouw, de huizen en aankleding van groen, de auto's en het wegdek van keitjes, het was schitterend om te zien. Het is afgeleid van een plaats in midden Duitsland, Lederhöse in Thuringen. Als voorbeelden hebben toeristische foto's gediend. Een stationnetje maakt dit schilderachtig tafereel compleet en je ziet een wachtende op de trein. De dienstregeling is regelmatig onregelmatig, dat ligt aan de beide 'conducteurs'.
Op veel grotere schaal waren diverse treinstellen te zien die zoveel mogelijk van hout zijn gemaakt. De schaal is 1 op 22 ½ overeenkomend met schaal G. En geheel naar de werkelijk gebouwd. Drie heren van de 'SMC DE Stoomfluit' uit Hoogeveen lieten al dit moois zien. Deze modelbouwvereniging is een van de oudste van Nederland. Vaak is het bouwen winterwerk geweest. Maar ook tijdens de clubavonden wordt er, naast het rijden, gebouwd. De locomotieven zijn voorzien van radiografische afstandsbediening. In 2001 werd een recordpoging van 10 kilometer lengte over de dijk heen en weer terug succesvol ondernomen. Als krachtbron dienen accu's van boormachines. Dit is vanwege de maat. Een ingebouwde luidspreker laat het bijbehorend geluid klinken.
Ook zoveel mogelijk van hout zijn de modelvrachtwagens van Reinder Kor uit Blijham. Hij heeft iets met het merk MAN. Vroeger had zijn vader een transportbedrijf en mocht hij de MAN een wasbeurt geven. Als 13 jarige jongen beschouwde hij de wagen als van hemzelf. Op het erf mocht hij de wagen ook verplaatsen. Later is hij zelf ook vrachtwagenchauffeur geweest. Het is door zijn voorliefde voor dit merk dat het als hobby uit de hand ging lopen. Zoveel mogelijk is door Reinder zelf gemaakt met grote nauwgezetheid. En wat hij niet zelf kon maken liet hij doen. Zoals de wieldoppen door een hout of metaaldraaier. En een uitlaat door een lasser. Gemiddeld is er een jaar aan de modellen gewerkt. Het zijn modellen van MAN vrachtwagens uit de jaren 1924-1928, een rode uit de jaren 60 en een blauwe uit de jaren 60 en 70. Het werk lag ook wel eens stil omdat er iets gezocht werd waar niet aan te komen was. Zo lag het werk een keer maanden stil omdat er niet iets gevonden kon worden dat op een luchtrooster leek. Totdat de koelkast kapot ging. Reinder heeft de gewoonte om overal te zoeken naar geschikte onderdelen en voor de luchtrooster vond hij deze in de koelkast. Zijn vrouw vraagt ook wel eens, wat doe je toch met die oude rommel. Klaarblijkelijk had ook zijn vrouw niet herkend waar sommige onderdelen vandaan kwamen. Ruitenwissers waren prima te maken uit de baleinen van een stukgewaaide paraplu. Met de fabriek in Augsburg in Duitsland zijn er goede contacten en men is zeer medewerkzaam. Het word daar zeer gewaardeerd.
Ook heel bijzonder en niet alledaags is een boortoren waarvan het origineel op de gaslocaties van Slochteren en van Kolham hebben gestaan. Het is gebouwd door de heer Van der Deem uit Scheemda. Het is van Lindehout gebouwd en er zit ongeveer 600 uur werk in. Het is op schaal gebouwd met gegevens dat bij elkaar gesprokkeld is. Ook hebben eigen foto's als voorbeeld gediend. De hoogte van 1.10 meter komt overeen met schaal 1 op 40, in werkelijkheid was de boortoren 52 meter hoog.
Reinder heeft als jongen in Kolham gewoond, zo'n drie tot 400 honderd meter van de boortoren. Het was in de beginjaren en hij was er niet bij weg te slaan. Het was heel fascinerend, vooral wanneer tijdens het affakkelen de omgeving hel verlicht werd. In die beginjaren trok het ook veel publiek. De boortorens zijn later naar Azerbeidzjan in de Kaukasus en naar andere locaties gegaan.
Voor de eigen modelbouwhobby kon er behalve het kijken ook gekocht worden, want er waren ook diverse verkoopstands. Alle takken van de modelbouw was er vertegenwoordigd. Naast de modelspoorbanen waren er ook modelschepen, auto's en vliegtuigen.
Voor meer foto's, zie ons fotoalbum.
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)