Door Henk Drenth op vrijdag, 11 januari, 2019 - 06:30
Afgelopen zondag heeft in het Veenkoloniaal Museum een feestelijke afsluiting plaatsgevonden van de tentoonstelling ‘Portretten & Ander Ongemak’ van Carole van Wees. De schilderes uit Amsterdam heeft circa anderhalf jaar aan het zeer omvangrijke project gewerkt. En diverse keren haar geportretteerden in Veendam bezocht.
Op de schilderijen zijn 36 bekende en minder bekende Veendammers zeer nauwgezet en treffend vastgelegd. Het idee was geboren naar aanleiding van haar expositie over collega kunstenaars twee jaar eerder in Amsterdam. De expositie van haar collega kunstenaar Robbert de Bakker in het Veenkoloniaal Museum bracht haar naar Veendam en maakte ze kennis met het Veenkoloniaal Museum. Een solo expositie in een museum had ze nog niet eerder, en had bij zichzelf gedacht het in zo’n mooi museum ook wel te willen.
Museumdirecteur Hendrik Hachmer wilde graag meewerken onder voorwaarde dat alle geportretteerde Veendammers betekenis hebben voor kunst en cultuur. En dan in brede zin. Zo was de museumdirecteur broederlijk naast de vrijwilliger te zien in de expositie.
Sam Orsel, rondleider van het museum, had Carole tijdens bezoeken in Veendam aan de mensen voorgesteld. Orsel was tevens haar privéchauffeur en tegelijk gids. Hij had haar veel verteld over de Veenkoloniën. Tijdens de kennismakingen heeft ze veel leuke contacten opgedaan. De een na de ander had zich gepresenteerd, want het was al gaan rondzingen. En moest ze op een gegeven moment wel gaan stoppen.
De expositie omvatte 15 manshoge schilderijen en 25 kleinere borstbeeld portretten. Op drie ervan staan geen Veenkolonialen. De beroemde kleurrijke Poolse schilder Witkiewicz van voor de oorlog staat in vol ornaat afgebeeld. Aan de inmiddels overleden schilder Hans Kwakkel had ze ooit gezegd dat hij ooit in een museum zou hangen. Ook de bevriende 95 jarige collega-schilder Johan de Haas wordt in de expositie geëerd. Hij was er zeer verrast over. “Het zit in haar vingers”, verteld hij. “Ze gaat de figuren van top tot teen bij af, en ieder klein deel krijgt aandacht”.
De titel 'Portretten & Ander Ongemak' geeft ook een kritische noot naar een maatschappij waarin winst en kapitaal de boventoon voert waarin kunstenaars tot kooplieden worden gedegradeerd.
Tijdens de slotavond heeft Carole de geportretteerden poserend naast het betreffende schilderij gefotografeerd. Haar unieke tentoonstelling is inmiddels voorbij. Op de video staat een interview met haar. Ook komen Jenny Kalma en Anne Zondag aan het woord, waar ze veel indruk op heeft gemaakt. Onderwijl kan op het gemak de expositie nog eens worden teruggezien.
Ook is het nog steeds mogelijk om in de eenmalige editie van 'Het Veenkoloniaal Wereldtijdschrift' alles te lezen over de geportretteerden met hun verhalen, vergezeld met afbeeldingen van de schilderijen. En over een (gedroomd ) interview van Carole van Wees met de schilder Stanislaw Witkiewicz, en over zijn hilarisch 'Reglement van de Portrettenfirma'. Bovendien staat er veel interessante achtergronden in en informatie over de Veenkoloniën. Dit eenmalige collectors item is nog steeds verkrijgbaar bij de Museumwinkel.
