Door Hans van Noort op donderdag, 1 augustus, 2019 - 07:00
Tekst Hans van Noort
Het is stil. Een buizerd hoog in de lucht miauwt, het klinkt als een schreeuw door het verlaten land. Een ree springt op nog geen 20 m vrolijk over de paden en graven. Een Vlaamse gaai is in schijngevecht met een kraai. En een groepje vrijwilligers poetst de grafzerken en/of werkt het achterstallig groenonderhoud weg. Zomaar wat impressies van de begraafplaats aan de Dalweg 36 anno 2019.
Bij Koninklijk Besluit van 22 augustus 1827 worden gemeenten met meer dan 1000 inwoners verplicht om buiten de stad een begraafplaats aan te leggen. Zo ook in Wildervank. Met de dood wil men niet geconfronteerd worden! Op de begraafplaats aan de Dalweg 36 zijn precies 100 jaar geleden de eerste mensen begraven.
In de late middeleeuwen en de 15e, 16e eeuw worden overledenen begraven in de kerk. Meestal zijn dat de mensen van goede komaf, met geld dus. In veel oude kerken zijn nog grafstenen en/of rouwborden te vinden, soms zelfs monumentale praalgraven! In veel gevallen hebben ze bij leven veel voor een kerk betekend en met regelmaat de portemonnee getrokken voor een restauratie, een orgel of een kerkenbank.
Tijdens de raadsvergadering van de gemeenteraad van Wildervank op 13 juli 1915 wordt tot aankoop van de grond besloten. Ja, en voordat dan alles in kannen en kruiken is, zijn we 3½ jaar verder. Op 8 januari 1919 overlijdt Johanna Uitvlugt in de gezegende leeftijd van 86 jaar. Zij wordt geboren in Nieuwe Pekela op 8 april 1832 en trouwt op 12 februari 1859 in Veendam met Jan Kostwinder. Zij heeft de “eer” als eerste op deze begraafplaats teraarde te worden besteld. De plaats waar zij begraven ligt, is wel bekend – D1, maar er is géén gedenksteen meer aanwezig. De steen van Johann Vogel er pal naast, op nummer D-2, is er nog wel. Hierna volgen vele, vele anderen.
Rood is bijzonder grafmonument, groen bijzonder persoon.
De begraafplaats wordt spoedig te klein. In 1935 volgt een uitbreiding. Ook de beplanting wordt aangepast.
De begraafplaats heeft beslist cultuurhistorische waarden. Er is een commissie in het leven geroepen, die deze waarden in kaart heeft gebracht. Van welke bekende Wildervanksters zijn nog grafstenen te vinden? Is misschien de tekst of de symboliek op de zerken heel bijzonder, of de vormgeving en het materiaalgebruik opvallend? Is het antwoord ja, dan worden deze als funerair erfgoed ( = historische waarden) gekenmerkt.
De voldoende bekende personen zijn aan de Dalweg 36 begraven, een summiere opsomming:
Mevr. Everts – Mackeno
oud wethouder van Wildervank en Veendam in de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw;
J. Siccama
architect. Van zijn hand o.a.: Huize Marianne en Marieneck aan het Beneden Oosterdiep. De villa v/h de fam. Everts aan de Nijverheidskade en Huize Franciscus.
H. Knoop
1ste uitgever en redacteur van De Noord – Ooster.
Mevr. M. Knoop – Bierling
volgde haar man in 1930 op als uitgever en redacteur van De Noord - Ooster.
Jan Bosch
Succesvol landbouwer. Heeft zijn steentje bijgedragen aan de bouw van de Gereformeerde kerk én zijn beroemde Walcker orgel.
Harm en Grietje Drost
1e schipper van museumschip De Familietrouw.
Bijzondere symboliek treffen we aan o.a. in de vorm van een treurwilg - als teken van rouw en verdriet. De gebroken zuil geeft aan dat iemands leven plotseling geëindigd is. Een zandloper symboliseert de vergankelijkheid. Een palmtak wijst op de overwinning op de dood en een olijftak staat voor gerechtigheid, vroomheid en vrede. Bij zowel de oudere als de nieuwe graven zijn veel mooie funeraire kunstuitingen te bewonderen.
In de 2e helft van de 19e eeuw met een piek in het gebruik in de jaren ’20 en 30’ van de vorige eeuw komen de graftrommels in de mode. Graftrommels zijn ovaal en hebben een glazen deksel. Hierin bevinden zich beschilderde kunstbloemen en -bladeren gemaakt van zink of blik. Op deze begraafplaats is er nog één te vinden, die overigens gerestaureerd is. In Veenhuizen is er zelfs een museum aan gewijd.
Een werkgroepje vrijwilligers, Co, Daan, Jainine, Janet, Hilma en Hans zijn onder supervisie van Saskia (medewerker beheer begraafplaatsen en ondersteuning van De Kompanjie) nagenoeg wekelijks op Dalweg 36. Zerken schoonmaken en opnieuw beletteren/verven. Dit is monnikenwerk, want het moet er wel weer netjes uitzien. Ze zijn medio 2018 gestart in het kader van het project Kerken in het Groen van Landschapsbeheer Groningen. Daan: “Dit werk past precies bij mij. Ik heb een beetje groene vingers en ben graag buiten. Bovendien is het erg dankbaar werk. We krijgen veel complimentjes.” De dames: “Iets moois maken in alle rust en stilte geeft veel voldoening. Het is ontspannen en leuk werk in de natuur. Ook het samen bezig zijn heeft zijn charmes. Bovendien is het boeiend om met mensen bezig te zijn die totaal verschillend zijn, maar samen de motivatie hebben de begraafplaats weer smoel te geven.”
Het oude lijkenhuisje is een perfecte schuilplaats en fungeert tevens als kantine. “We zijn een jaar verder. Het verschil is duidelijk,” beamen ze allemaal. “De begraafplaats aan de Dalweg 36 is als geheel van historische waarde. Dan moeten we ook zuinig op zijn en het goed onderhouden. Dat is bijna een plicht!”
Op het nieuwe gedeelte van de begraafplaats liggen 3 oorlogsgraven die van:
Allie Geert Hulshof
Hij overleed in Hamburg op 21- jarige leeftijd.
Jan Kamminga
Was lid van het verzet en is op 16 april 1945 in het zicht van het oorlogseinde gefusilleerd in Norg - 29 jaar;
Berend Prummel
Op 22 januari 1945 overleden in Blankenburg - 24 jaar.
Tijdens de jaarlijkse 4 mei herdenking worden op deze graven ter nagedachtenis bossen bloemen neergelegd.
Een man die alles over deze begraafplaats weet is de bekende Wildervankster Jan Rijks. Hij was ook een van de commissieleden. Vanuit zijn professie - natuursteensteller staat op zijn visitekaartje - is hij er vaak te vinden. Via zijn archief, gesprekken en aantekeningen heeft hij zijn kennis met ons gedeeld. Ook de beheerder van de begraafplaats de gemeente Veendam zijn we dank verschuldigd. Plattegronden en archiefstukken hebben we mogen gebruiken en inzien.
Nieuwsgierig geworden? Een bezoekje aan het hof is altijd weer verrassend én interessant. Het geeft een prachtig beeld over de geschiedenis van 100 jaar begraven.
Het is bouwvak en dit betekent drie maandagen de Vakantiemarkt in Veendam. De teller staat op 57e editie en de formule is nog steeds dezelfde. Dit jaar moet de Vakantiemarkt het met twee terrassen minder doen, sinds de deuren zijn gesloten van de cafetaria de IJsbeer en café Buuv in de Kerkstraat. Zoals ieder jaar kun je de vele standhouders weer terug vinden op dezelfde plek. Ook de muziek heeft altijd een vaste plek verspreidt door het centrum. Dit jaar zijn dit 3 x Niks, Henk Harders, Edwin Bos, Andre de Klein en Marco Schouten.
De terrassen zaten weer vol en het slenteren langs de kramen was goed te doen. Tijdens de eerste maandag was Landgoed Tenaxx uit Wedde aanwezig met twee dino’s.
Vooral de kinderen genoten op het vernieuwde Veenlustplein. De fontein en de ‘watertrap’ voor de fontein met de ‘bedriegertjes’, waaruit de waterstralen onverwachts omhoog spuiten was erg in trek. De vraag aan één van de kinderen wat er leuker is, de vakantiemarkt of de fontein met al zijn water. Het antwoord was natuurlijk het water.
Open NK Sterkste vrouw Vakantiemarkten Veendam 2019
Komende maandag wordt voor het eerst in Veendam de NK Sterkste vrouw gehouden op het Raadhuisplein. Op dit moment hebben zich 16 vrouwen ingeschreven voor deze wedstrijd.
De volgende wedstrijden worden er gehouden:
Vrachtwagen trekken (8700 kg)
Hooggooien (aanvangshoogte 3.00 mtr)
Timbers 60 kilo afstand
Anker tillen (anker hangt aan stellage)
Medley Wheelflip 225 kg 2 x Flippen
Uitstoten gewicht 50 kg stang met autobanden - 1x deadlift 100 kg
Maandagavond rond 22:35 uur kreeg de politie een melding van een steekpartij aan de Langeleegte. De politie kon vanavond de redactie van ParkstadVeendam.nl nog niet verder informeren over deze incident.
Wel is het slachtoffer door ambulancemedewerkers behandeld maar hoefde niet mee naar het ziekenhuis.
Volgens onze bronnen zouden meerdere politie eenheden gezocht hebben in het recreatiepark Borgerswold Veendam naar de mogelijke dader.
Aukje van der Wal, Evelien de Jonge, Roelien Muntinga en Jacqueliene de Vries
Ook in de zomeravondcompetitie van de KNLTB was Tennisclub Veendam dit jaar succesvol. De club had zich met 6 teams voor deze competitie op de woensdagavond ingeschreven. Het is een competitie waarin alleen dubbels worden gespeeld. En wordt gespeeld in mei, juni en juli.
Het eerste damesteam werd kampioen in de tweede klasse. De bloemen werden voor deze gelegenheid uitgereikt door de clubkampioen HE 7 van TC Veendam Jacques Veendorp. De dames van het team: Evelien de Jonge, Roelien Muntinga, Jacqueliene de Vries en Aukje van der Wal.
Ook het gemengd derde team in de derde klasse werd met overmacht kampioen. De dames Danielle Terschegget, Ivanka Langeland vormden met Gerard Bouma en Anton Terschegget de basis van dit team.
Op zaterdag 3 augustus a.s. organiseert de Jachthondenvereniging Oost-Groningen een Standaard Jachthondenproef (SJP) in het Borgerswold te Veendam. Aan deze wedstrijd zullen 70 combinaties, afkomstig uit het gehele land, deelnemen. Een jachthondenproef is een samenstel van kunstmatige, op de jachtpraktijk gebaseerde proeven waaraan jachthonden, ter beoordeling dan wel ter vergelijking van hun prestaties worden onderworpen. Het uiteindelijke doel van de jachthondenproeven is de bevordering van de weidelijkheid ter jacht door stimulering van het gebruik van goed afgerichte honden in handen van voorjagers, die hondenwerk verstaan en waarderen. Tot en met het jaar 2018 werd deze proef jaarlijks georganiseerd door de aan de jagersvereniging gelieerde Jachthondenopleiding Oost-Groningen. Nadat de jagersvereniging besloot haar jachthondenactiviteiten in 2018 te staken kwam ook aan de jaarlijkse jachthondenproef een einde. De ”Veendammer jachthondenproef” stond vanwege het schitterende terrein en de gemoedelijke sfeer hoog stond aangeschreven bij jachthonden minnend Nederland. Vanuit het hele land kwamen vervolgens vele verzoeken om toch vooral niet te stoppen met deze jachthondenproef. Dit heeft er toe geleid dat de hondenactiviteiten werden voortgezet in een nieuw opgerichte Jachthondenvereniging Oost-Groningen.
De SJP bestaat uit 10 onderdelen. Gedurende het morgendeel worden door alle honden de proeven A tot en met H afgelegd. De honden die gedurende het morgendeel op alle onderdelen een voldoende hebben behaald, met op de apporteeronderdelen minimaal een 7, mogen deelnemen aan de proeven die recht geven op het A-diploma. De honden starten voor dit diploma met het “Dirigeerapport te land”. Tijdens deze proef dient de hond naar een tweetal duiven te worden gedirigeerd die op respectievelijk 130 en 100 afstand met een onderlinge afstand van 50 meter zijn neergelegd. Indien de hond voor deze proef een voldoende behaald mag deel worden genomen aan het “Apport van een verre loper” Tijdens deze proef is het de bedoeling dat de hond naar een op 50 meter afstand beginnend sleepspoor wordt gedirigeerd, waarna de hond het spoor met een minimale lengte van 150 en een maximale lengte van 300 meter zelfstandig dient uit te werken.
De proeven beginnen omstreeks 08.15 uur, terwijl het middaggedeelte naar verwachting rond 13.30 uur zal beginnen. Naar verwachting zal de prijsuitreiking rond 16.00 uur plaatsvinden in de Borgerswoldhoeve..
Door Michael Huising op vrijdag, 26 juli, 2019 - 18:41
Vrijdagmiddag is een personenauto met 2 inzittenden gekanteld op het Egypteneinde . Het voertuig dat door onbekende oorzaak van de weg raakte, botste op een betonblok in de berm en kantelde.
Het voertuig kwam uiteindelijk tot stilstand op een oprit bij een woning. Diverse hulpdiensten kwamen ter plaatse waaronder het MMT en de brandweer.
Beide inzittenden zijn uiteindelijk met onbekend letsel vervoerd naar het ziekenhuis.
Door Henk Drenth op vrijdag, 26 juli, 2019 - 13:48
De jeugd heeft de nieuwe fontein bij het Veenlustplein bij de tropisch temperaturen ontdekt als heerlijke verkoeler. Wat is er dan leuker om lekker met water te spelen? Eigenlijk boffen de kinderen ook maar met zulke mooie voorzieningen. De winter lijkt heel ver weg te zijn, maar bij winterse omstandigheden kan er uit dezelfde ondergrondse waterbuffer worden geput voor een mooie schaatsbaan van 16 x 20,20 meter. Daarin past circa 30.000 liter water.
Een grote aantrekkingskracht heeft de ‘watertrap’ voor de fontein met de ‘bedriegertjes’, waaruit de waterstralen onverwachts omhoog spuiten. Het zorgt voor het verrassingselement, tot groot vermaak van kinderen. Ook het water in het ruime bassin rondom de fontein was in trek.
Het brengt leven in de brouwerij, waar ook de toekijkende ouderen van genoten.
Op Zondag 28 Juli wordt er een benefietdag gehouden voor Kledingbank Maxima. Kledingbank voorziet op 6 locaties (vanaf september 7 locaties), vele mensen die onder de armoedegrens leven van kleding. Onder deze mensen bevinden zich zeer veel kinderen, alleen al in de stad Groningen, leeft 1 op de 5 kinderen in armoede, dit is 20% !!! Kledingbank Maxima, zit vooral verlegen om kinderkleding, en hier moet gewoon iets aan gedaan worden. Kinderen kunnen niets doen aan de financiële situatie thuis. Soms gaan kinderen zonder ontbijt naar school. Sommige kinderen doen niet mee aan de gymnastiek, ze moeten een smoesje verzinnen. De werkelijke reden is dat ze gegroeid zijn en er thuis geen geld is voor nieuwe gymschoenen. Alle kinderen moeten op school mee kunnen doen; je moet niet opvallen door kleding die niet cool is. Kinderen verdienen het niet om vanwege hun mindere kleding op school gepest te worden. Kinderen kunnen een trauma krijgen als ze zich moeten schamen voor hun ondergoed en zich stiekem in een hoekje moeten verkleden voor de gymles en de zwemles.
Evenementenmarkt De Toekomst, trekt zich dit zeer aan, en organiseert deze dag, om dit zeer goede doel te ondersteunen, zodat deze kinderen na de schoolvakante, zonder schaamte naar school kunnen. Er zullen diversen artiesten optreden, worden er pannenkoeken gebakken en verkocht worden, waarvan de opbrengst naar het goede doel gaat. Daarnaast worden enveloppen verkocht, waar echt leuke prijzen te winnen zijn. Alle betalende bezoekers krijgen een gratis lot, ook hier kunnen leuke prijzen gewonnen worden.
Ook maakt Theater Nowak haar opwachting, met vermaak voor de kinderen, die de benefietdag bezoeken. Dit beloofd heel wat.
Voor mensen die de benefietdag bezoeken, is het mogelijk om kleding mee te brengen, de hele dag mag er kleding gebracht worden. Uiteraard hoeft de kleding niet nieuw te zijn, maar mag wel natuurlijk.
De benefietdag wordt gehouden van 10.00 tot 17.00 uur.
Evenementenmarkt “De Toekomst.” Nieuwe compagnie 13 Kiel Windeweer.
