Op 27 januari 2020 is het vijfenzeventig jaar geleden dat concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz werd bevrijd. Jaarlijks wordt over de hele wereld daar bij stilgestaan. Om ook stil te staan bij de Holocaustslachtoffers uit Veendam is op woensdagavond in vanBeresteyn door burgemeester Sipke Swierstra en wethouder Annelies Kleve het tijdelijke Holocaustmonument Levenslicht onthuld.
Het monument maakt deel uit van een landelijk project van het Nationaal Comité 4 en 5 mei waar 170 Nederlandse gemeenten aan deelnemen. De officiële onthulling van het Holocaustmonument Levenslicht heeft donderdagavond 16 januari in Rotterdam plaatsgevonden.
Op verzoek van het Nationaal Comité 4 en 5 mei heeft de kunstenaar Daan Roosegaarde het tijdelijke lichtmonument ontworpen met stenen. Zowel in de Joodse herdenkingstraditie als in de Roma- en Sinticultuur zijn stenen belangrijk. Kunstenaar Daan Roosegaarde en zijn team hebben deze traditie als inspiratie gebruikt.
Alle 170 deelnemende gemeenten waar Joden, Roma en Sinti woonden en hun leven leefden hebben eenzelfde monument geplaatst. Met in totaal 104.000 lichtgevende stenen (gelijk aan het aantal slachtoffers uit Nederland) staat het kunstwerk symbool voor de impact van de Holocaust. De stenen zijn over de verschillende gemeenten verdeeld.
Vanuit Veendam en Wildervank zijn 168 joden afgevoerd. Met alle mogelijke beroepen hebben ze onderdeel uitgemaakt van de samenleving. Vanuit Veendam werden 95 mensen en vanuit Wildervank 73 mensen afgevoerd. En via Westerbork op transport gesteld naar de Duitse vernietigingskampen. Van hen keerden slechts 2 in Veendam terug en 2 in Wildervank.
De stenen van het Holocaustmonument Levenslicht lichten op en doven weer om de paar seconden, als een ademhaling in licht. Daarmee symboliseren ze het leven dat nu in de gemeente wordt gemist. Door hierbij stil te staan blijft de herinnering aan de slachtoffers levend. Het is niet als traditioneel statisch monument bedoeld waarin de mens puur een observant is.
Doel van dit lichtmonument is het bewustzijn te vergroten dat er in heel Nederland Joden, Roma en Sinti woonden en dat de mensen die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn vervolgd, gedeporteerd en vermoord, plaatsgenoten of buren waren.
Burgemeester Swierstra in zijn toespraak: “Stenen vergaan niet, ze hebben eeuwigheidswaarde. Ze staan ook voor het eeuwige grafrecht. Maar staan ook in die cultuur voor onvergankelijke liefde en het eeuwige lof. En de bezoeker die zijn steentje ergens neerlegt geeft daarmee aan verder te willen bouwen op de goede daden van de overledene. En geeft daarmee ook aan bij het graf geweest te zijn. Zijn respect te hebben betuigt en aangegeven heeft van; ik ben je niet vergeten.”
Het lichtgevende monument in vanBeresteyn is ook van buitenaf zichtbaar. Het is op de hoek geplaatst bij het Museumplein en de verlengde van Beresteijnstraat. Vanaf 22 januari tot en met 2 februari is het voor iedereen toegankelijk.
