Tekst Hans van Noort [ hansvannoort@parkstadveendam.nl ] 
Foto's Henk Gibcus, Bert Woltjes

Foto’s maken met je mobieltje doet nagenoeg iedereen. Fotograferen is echter een vak. En als je dat fotograferen nog een andere draai geeft wordt het kunst. 
We zijn in gesprek met Henk Gibcus. Al 50 jaar houdt hij zich ermee bezig, waarvan de laatste 19 jaar digitaal met alle mogelijkheden die er zijn én dat zijn er vele. 

Henk legt graag veranderingen vast. Hij fotografeert iets dat anders is dan normaal. Dat kan van alles zijn: een gewoon plein ergens in een stad, waar nu een evenement plaats vindt; een muur die op instorten staat; een kind met een giga suikerspin (straatfotografie). Maar… altijd maakt hij het anders dan dat het in werkelijkheid is. Daar zijn natuurlijk uitzonderingen op. Zo verzorgt hij al 8 jaar de foto’s voor deze rubriek, waar ondergetekende de tekst voor levert. Dan heb je het over documentairefotografie.

Toen hij begon was het wel wat anders! Zijn eerste toestelletje, een Yashica kocht hij in Duitsland, waar hij gelegerd was in verband met zijn militaire dienstplicht. Lekker goedkoop – belastingvrij! Fotorolletje in de camera doen, dan de foto’s maken en tenslotte het ontwikkelen. Dat deed Henk ook allemaal zelf in zijn donkere kamer (doka) thuis op zolder. Eerst het rolletje in een bak om te ontwikkelen, dan in een bak om de ontwikkeling stop te zetten, de zgn. stopbad en tenslotte een bak om te fixeren – beeld wil je wel behouden. Uiteindelijk nog spoelen en drogen. Dit alles uiteraard in het donkerkamerlicht. Je kunt je het bijna niet meer voorstellen – ook nog eens alles zwart-wit daarna kleur.
Zijn 2e toestel was een Practica. Die kwam uit voormalig Oost-Duitsland – alles nog analoog! Daarna nog diverse andere camera's gehad.

Later ging hij over op Minolta met automatische scherpsteller. Daar kon je ook kleurenfoto’s mee maken. Het ontwikkelen van de foto’s was een stuk lastiger. 
Dit moest volledig in het donker.
Je moest nauwkeurig werken en heel secuur omgaan met de temperaturen.
Hij is het merk Minolta altijd trouw gebleven, maar ja, als die dan worden overgenomen door Sony, dan ga je daar mee verder. Zijn eerste digitale camera was een Minolta D6. De 6 staat voor 6 megapixels (kleine puntjes en kleur op je scherm of sensor – als bouwsteentjes van elke digitale afbeelding). Zijn laatste aanwinst een Sony met een vermogen van maar liefst 62 megapixels - MP. Een indicatie over/voor kleur, verfijning en helderheid.

Wat maakt fotografie tot kunst?
Door foto’s te bewerken kun je iets unieks én eigens maken. “Dat bewerken,” vertelt Henk, kan op allerlei manieren door bijvoorbeeld verschillende foto’s over elkaar heen te schuiven, door te spiegelen, door iets weg te halen wat hem stoort, kleuren op te halen of juist te vervagen, achtergrond te veranderen of opnames te maken met een camera die beweegt.” Henk werkt met Photoshop 2024 , en diverse plugins zoals Nik Filters, Topaz software, TK (Tony Kuyper) en maakt gebruik van  AI (artificiële intelligentie). Nog unieker is dat Henk deze verschillende programma’s gebruikt om zijn eigen beeld te maken.
Eén van zijn vele kunstwerken, van recente datum, is prachtig en kleurrijk.
Je ziet beslist niet wat hier aan de basis heeft gestaan. Het was een etalagepop!

Een andere creatie is een opslagloods in het Duitse Papenburg. Hoe totaal anders dan de vorige foto, maar oh zo fraai. Wat hij hieraan veranderd heeft, vraag het de kunstenaar zelf.

Het flatgebouw in Stadskanaal waarin de bibliotheek is gehuisvest, gefotografeerd vanaf de achterkant. Hoe bijzonder. Moet je die bomen zien aan weerszijden!

Nog eentje dan. ’t Rond – winkelcentrum in Winschoten. Alternatieven schieten te kort.  Het zijn er slechts een paar. Hij heeft er honderden…

Henk kijkt anders naar de wereld dan een gewone burger. Hij kijkt in beelden. Zoals een beeldhouwer kijkt naar een steen, zo kijkt Henk naar een object. Wat kan ik hiermee? Wat kan ik eraan veranderen zodat het mijn foto/kunstwerk wordt?
Fotograferen is: “Kijken, kijken en nog eens kijken,” aldus Henk Gibcus. 
Henk heeft de gave van goed kunnen observeren!
Henk is lid van 2 fotoclubs. Eén hier in Veendam, die maandelijks bij elkaar komt en een in Beilen die een driewekelijkse cyclus hanteert. Van onze plaatselijke club is hij al 50 jaar lid! Van die in Beilen 8 jaar. Via deze clubs én de fotobond heeft hij al aan diverse fotowedstrijden meegedaan en verschillende prijzen gewonnen. Hetgeen niet verwonderlijk is! 

Krijg je het juryrapport wel eens onder ogen, vragen we hem. Henk: “Over goede foto’s wordt niet gepraat.”
Heb je je werk weleens geëxposeerd? Verschillende malen hebben zijn scheppingen al bij galeries gehangen o.a. vanBeresteyn.  “Helaas krijg je géén of nauwelijks respons. Dat vind ik jammer.”
Het liefst gaat hij zijn eigen gangetje. Uren en uren besteedt hij aan zijn hobby of moeten we het zijn werk noemen?

De bewerkte foto’s drukt Henk af op speciaal fine art inktjet papier. De kwaliteit van het papier is medebepalend voor het resultaat.
Die kunstwerken komen uit een speciale printer waarin maar liefst 12 cartridges zitten met ieder een inhoud van 350 cc!

Is fotografie een dure hobby?
“Nou, dat kun je wel zeggen. Alleen het fine art papier kost per vel over de € 10,00 (A2). En dan hebben we het nog niet over de camera met al z’n hulpstukken, de fotobewerkingsprogramma’s en de printer met zijn cartridges.” 

Henk zelf is een man van weinig woorden. “Door de fotografie heb ik altijd aanspraak en hoor ik van mensen de mooiste verhalen.” 

Wat is je mooiste foto?
Henk heeft al zijn werk bewaard, maar “Mijn mooiste en beste foto moet ik nog maken,” glimlacht Henk. “Het moet altijd een uitdaging blijven.”
Het zou erkenning inhouden als we Henks werk eens zouden mogen bewonderen ergens hier in Veendam op een solo-expositie. Hij verdient het.