MALAWI 2 - In dit artikel kunt u het verhaal lezen over het bouwen van de school in het dorpje Nguluwe, dat op 5 kilometer van het ziekenhuis in Nkhoma ligt.
Naast hun werkzaamheden in Malawi wilden Mark en Loes een schooltje realiseren voor 30 weeskinderen, die toen nog les kregen onder een grote boom. Voor dit doel had de PKN Kerk in Wildervank, als "kerstdoel" van 2010, een grote bijdrage geleverd (info). Ook hebben heel veel patiënten in de fysiotherapiepraktijk van Jan Veen geld gedoneerd (bericht november 2010 en januari 2011). Ook van familie en vrienden was er geld binnengekomen.
Heel mooi vindt Mark de donatie van een 91 jarige man uit Wildervank. Voor hun vertrek naar Malawi zag Mark maar liefst duizend euro overgemaakt staan. Mark vind dit heel speciaal dat iemand die je niet kent dit toch doet, heel uniek. Het is ook geen cliënt van de praktijk, maar hij heeft in een telefoongesprek verteld dat het ook is omdat hij weet dat het op een goede plek terecht komt. Mark heeft de 91 jarige donateur regelmatig een brief gestuurd om te vertellen hoe het er voorstond met het schooltje.
Bij het bouwen is flink meegeholpen. Voor de builder (een aannemer) was er de opdracht om het meeste werk uit te gaan voeren, samen met de mensen onder hem. Het project werd begeleid door de chief, een dorpshoofd, die het samen met de community (het dorp) regelde.
Een burgemeester kennen ze daar niet, en een bestuurlijke onderverdeling zoals in Nederland is er niet. Het land is in naam wel een democratie, maar het is de president die de directe macht heeft, met de vertegenwoordigers in de steden. Het afgelopen jaar heeft de president het parlement nog naar huis gestuurd, dus politiek gezien loopt het niet zo goed in Malawi.
Maar voor politiek zijn Mark en Loes er niet geweest. Vanaf 15 februari tot 2 oktober is er heel veel gedaan. Met de bouw werd gelijk na aankomst gestart. Maar eerst moest er wel het een en ander worden besproken, zoals het vaststellen van de precieze locatie. Hierover en over andere zaken waren er intensieve contacten met de chief.
Maar de chief bleek een eigen voorkeur te hebben voor een plek en is niet helemaal eerlijk geweest. Deze plek zou voor hemzelf het meest voordelig zijn, terwijl de rest van de dorpsgenoten het op de plek wilden naast de grote boom. Maar aan Mark en Loes werd dit niet verteld in het begin en er was veel moeite voor nodig om dit weer te veranderen. Er was voor de fundering ook al gegraven op de plek van de chief, toen hun ter ore kwam dat de andere mensen het daar helemaal niet wilden. De graafwerkzaamheden heeft 20 euro extra gekost. Maar het werk werd verplaatst naar de gewenste plek. Meer problemen zouden de bouw gaan vertragen (lees ook het verslag van Mark en Loes). Maar de eerste steen mocht door Mark en Loes worden gelegd. En na de vertragingen zorgde een nieuwe ‘builder' voor een spoedige voortgang (verslag).
De bouw van de school heeft uiteindelijk ongeveer 10 maanden in beslag genomen. Mark en Loes zijn er heel close bij betrokken geweest. Vanwege hun werkzaamheden was dit het meest in de avonduren en tijdens de weekenden. Maar ook vaak gingen ze in de middag kijken hoe het werk vorderde. Zo is Loes ook vaak mee geweest in een truck om de materialen te halen, zoals zand en stenen. Het cement werd uit de stad gehaald. Er moest altijd iemand mee om het materiaal te betalen. Ze hadden zelf de beheer over de financiën en ze wilden dit liever in eigen hand houden.
De oorspronkelijke opzet was voor de 30 weeskinderen van het dorp. Maar er werd besloten om ook alle kinderen in de omliggende dorpen naar de school te kunnen laten gaan. Dat hield in dat het gebouw te klein zou worden en het lag niet in de begroting. Gelukkig was er hulp gekomen van Jane, waar Mark ook mee samenwerkte. Jane is van de organisatie Positive Steps uit Engeland en een basisschool in Portsmouth werd benaderd. De leerlingen verkochten symbolisch een blad uit de grote boom en hebben zo veel geld opgehaald (verslag van Mark en Loes).
Uit deze actie kon 3000 euro extra worden toegevoegd. Ook Jane hielp mee met de bouw en was er bij betrokken. Ook met de 3000 euro van de school uit Engeland erbij was het nog iets te weinig. Op het laatste moment hadden Mark en Loes nog een oproep op de site geplaatst om dat geld er nog bij te mogen krijgen. Binnen een dag stond het er ook al, ook van cliënten. En werd op de site de oproep gedaan om niet meer te doneren. Het was in hun laatste week dat ze er nog waren.
Begin december was het schooltje af en werd het in gebruik genomen, en wordt er ook lesgegeven aan kinderen uit de dorpjes die in een straal van ca 5 kilometer rond de school liggen. Aan schoolmeubilair ontbreekt het nog, de leerlingen zitten met matten op de vloer. Voor les in de buitenlucht eventueel, of tijdens de pauze's, is de boom in de buurt. Buiten regentijd.
De officiële opening moet nog gaan plaatsvinden, omdat de geplande opleverdatum niet meer kon worden gehaald tijdens Mark en Loes hun aanwezigheid. Er was iemand in de dorpsgemeenschap overleden. Rond de begrafenis wordt een ritueel uitgevoerd en er volgt een rouwperiode van drie dagen. Tijdens deze periode is er 3 dagen rust en mag er niet worden gebouwd.
Ze vonden het wel jammer het niet meer te kunnen meemaken. Ook de eerste lessen hebben ze niet meer kunnen zien. Behalve via foto's dat hun nagestuurd was. Ook het bord moet nog opgehangen worden, waarop vermeld staat dat er voor de school geld gedoneerd is door mensen uit Holland.
De eerste week na terugkomst in Nederland kon Mark alweer bij Jan Veen in dienst komen. Ze vinden het fijn hem er weer bij te hebben. Op een woensdag was de terugkeer en de woensdag erop meteen weer fulltime aan de slag.
Het was eerst even weer wennen om weer in Nederland te zijn. Het zijn twee heel verschillende werelden, en dan niet alleen wat het weer betreft. De cultuur is heel anders met minder regeltjes als hier. Malawi is een heel christelijk land. De vrouwen hebben iets minder rechten dan de mannen, maar dat is al een stuk beter geworden. Heel veel is daar niet meer van te merken.
Mark en Loes werden automatisch aangezien voor rijke blanken. Het zijn heel vriendelijke mensen en ze zijn er heel gastvrij. Het voelde ook wel zo dat Mark en Loes er op handen werden gedragen. De kinderen hadden bij aankomst nog niet vaak een blanke gezien en ze kwamen allemaal naar hun toe rennen en aanraken. En dat gebeurde elke keer wel weer. Het zijn heel kleine dorpjes buiten de hoofdweg waar bijna geen blanken komen.
Nkhoma, waar het ziekenhuis is gevestigd, is toch maar op 5 kilometer afstand vanaf het dorp Nguluwe. Over een eigen auto hadden Mark en Loes niet de beschikking. Ze hadden er elk een mountainbike gekocht waarmee ze over de onverharde weg naar het schooltje konden fietsen. Ze waren niet elke dag daar, maar als ze gingen was het vijf kilometer fietsen over de onverharde weg met de hobbels en de kuilen, zo'n 40 minuten onderweg. Het was een goeie oefening, vooral met het warme weer.
Het is er heuvelig gebied. Het ziekenhuis in Nkhoma staat midden in de bergen en naar het dorpje Nguluwe gaat het op en neer. Het was wel te doen, aldus Mark. Het is er niet al te steil. Het dorpje ligt op 500 meter hoogte. De Nkhoma top is op zo'n 1800 meter.
Voor Mark en Loes is het een unieke ervaring geweest. De blijdschap van de mensen, op het moment dat er van het donatiegeld een rolstoel of iets anders werd overhandigd, zou Mark heel graag willen kunnen overdragen aan de gevers van het geld. En het gevoel. Het was fantastisch om te zien. Dat gaf ook een enorme motivatie.
Jan Veen is blij dat Mark weer zo snel in kon lopen in de praktijk. Tussen Jan en Mark is er zeer regelmatig telefonisch contact geweest, via een buitenlandnummer van 13 eurocent per minuut. Mark werd 's avonds wel eens wakker gebeld omdat hij dan al in bed lag. Het is daar dezelfde tijd als in Nederland. Er was geen televisie. En Jan hoorde op de achtergrond de kippen om de hut heen scharrelen. Ook het geluid van hyena's was over de telefoon te horen.
Jan vind het heel bijzonder wat ze gedaan hebben en het is ook heel mooi afgerond. Er kan teruggekeken worden op een heel mooie tijd.
Mark en Loes zijn wel van plan om over een paar jaar tijdens een vakantie weer terug te gaan om te kijken hoe het met het schooltje gaat en hoe de ontwikkelingen zijn geweest. En hoe het zich vernieuwd heeft.
Voor meer foto's, zie ons fotoalbum